Giáo án và PPT Ngữ văn 10 cánh diều Bài 4: Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận (Theo Đào Bình Trịnh)

VĂN BẢN. LỄ HỘI DÂN GIAN ĐẶC SẮC CỦA DÂN TỘC CHĂM Ở NINH THUẬN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy chia sẻ những hiểu biết của em về dân tộc Chăm? Dân tộc Chăm có những lễ hội đặc sắc nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1. Đọc văn bản

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy xác định thể loại và bố cục của văn bản. Nhan đề cung cấp những thông tin ban đầu nào về nội dung văn bản? Vì sao tác giả không đưa tên lễ hội vào nhan đề?

Sản phẩm dự kiến:

- Xuất xứ: Văn bản được đăng trên báo thegioidisan.vn

- Thể loại: văn bản thông tin 

- Bố cục:

+ Phần 1: Giới thiệu về lễ hội Ka-tê và thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội.

+ Phần 2: Phần nghi lễ của lễ hội Ka-tê.

+ Phần 3: Phần hội với những hoạt động, trò chơi của mọi người tham gia.

- Nhan đề cung cấp thông tin về đề tài (lễ hội dân gian), phạm vi nội dung của văn bản (lễ hội dân gian của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận) và thái độ đánh giá của người viết (đặc sắc). Tác giả không đưa tên gọi của lễ hội (Ka-tê) vào nhan đề vì muốn tạo ra sự tò mò cho độc giả, hơn nữa phần sa pô sẽ cung cấp thông tin đó ngay dưới nhan đề.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1. Giới thiệu về lễ hội Ka-tê và thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Đọc phần in đậm trong văn bản có tác dụng gì? Phần 1 cung cấp thông tin gì cho người đọc? 

Sản phẩm dự kiến:

- Phần sa-pô là lời giới thiệu, đóng vai trò rất lớn quyết định việc đọc tiếp hay dừng của độc giả. Bên cạnh đó có vai trò định hướng, làm cho bài viết mạch lạc và đảm bảo tính logic.

- Nội dung đoạn 1:  Đoạn 1 nói về thời gian, hoàn cảnh diễn ra lễ hội Ka-tê. Đồng thời đoạn 1 cũng nêu ra được thời gian diễn ra lễ hội Ka-tê của trước đây và thời gian diễn ra lễ hội Ka-tê của ngày nay, từ đó so sánh và làm rõ sự thay đổi, khác biệt.

Hoạt động 2. Phần nghi lễ của lễ hội Ka-tê

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy tìm những chi tiết kể về nét độc đáo trong phần nghi lễ của lễ hội Ka-tê.

Sản phẩm dự kiến:

- Đoàn người Chăm và Ra-glai mới tổ chức rước y trang lên tháp Pô-klông Ga-rai. Thầy cả lễ vinh dự dẫn đầu đoàn rước y trang lên tháp.

- Ông khoác trên người áo choàng và đầu chít khăn, chúng đều mang màu trắng. Phía sau thầy cả lễ là các vị chức sắc, thanh niên và trí thức Chăm.

- Các bộ lễ phục được đặt trên kiệu, có lọng che hai bên. Phía sau là các cô thôn nữ xinh đẹp trong trang phục áo dài Chăm truyền thống.

- Họ vừa đi vừa múa quạt vui vẻ rộn ràng.

- Tiếp đó là đoàn người Ra-glai múa và đánh mã la, thổi kèn bầu.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Những hoạt động diễn ra trong lễ hội nhằm thể hiện?

A. Vui chơi hạnh phúc

B. Đời sống tinh thần lành mạnh, phong phú

C. Một mái ấm gia đình

D. Mùa mang bội thu

Câu 2: Thể loại của văn bản “Lễ hội dân gian đặc sắc của dân tộc Chăm ở Ninh Thuận” là gì?

A. Kịch

B. Chèo

C. Tuồng

D. Văn bản thông tin

Câu 3: Phương thức biểu đạt chính của tác phẩm là gì?

A. Tự sự

B. Thuyết minh

C. Nghị luận

D. Miêu tả

Câu 4: Ka-tê là lễ hội dân gian như thế nào?

A. là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của dân tộc Chăm

B. là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của dân tộc Mường

C. là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của dân tộc Tày

D. là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của dân tộc Kinh

Câu 5: Em làm gì để góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống quê hương?

A. không tham gia các hoạt động

B. chỉ tham gia lễ hội yêu thích

C. tuyên truyền, lôi kéo mọi người không tham gia

D. tự hào và tham gia tích cực vào các hoạt động lễ hội

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cảm nhận của em về lễ hội Ka - tê như thế nào?

Câu 2: Viết một đoạn văn thuyết minh về một lễ hội mà em đã từng tham gia?