Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 1: Đi lấy mật (trích Đất rừng phương Nam, Đoàn Giỏi)

VĂN BẢN 2: ĐI LẤY MẬT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp về trải nghiệm của bản thân.

- GV mời một số HS chia sẻ về một trải nghiệm: Kể về một vùng đất em đã từng đến thăm, em có cảm nhận như thế nào về cảnh sắc thiên nhiên và con người vùng đất đó?

HS nghe GV nêu yêu cầu, suy nghĩ và trả lời

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Nêu khái quát về tác giả Đoàn Giỏi và tác phẩm Đi lấy mật?

Sản phẩm dự kiến:

Tác giả Đoàn Giỏi (1925-1989) là một nhà văn nổi tiếng Việt Nam. Ông xuất thân từ một gia đình giàu lòng yêu nước và đã có nhiều bút danh khác nhau. Cuộc đời ông đan xen giữa công tác an ninh, thông tin, và văn nghệ. Ông đã viết nhiều tác phẩm, trong đó có trích đoạn “Đi lấy mật” từ tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”. Tác phẩm này kể về cuộc sống của cậu bé An, một đứa trẻ mồ côi được người nông dân tốt bụng tên là Sáu Năm nuôi dưỡng. Đoàn Giỏi đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn học Việt Nam với phong cách miêu tả thiên nhiên và con người Nam Bộ đầy chất phác và thuần hậu

Hoạt động 2: Đọc văn bản

GV yêu cầu HS sau khi đọc:

+ Tóm tắt văn bản

+ Xác định nhân vật, ngôi kể, bố cục của văn bản.

+ Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các nhân vật trong văn bản

Sản phẩm dự kiến:

Tóm tắt văn bản:

Trong tác phẩm “Đi lấy mật”, nhân vật chính là cậu bé An, một đứa trẻ mồ côi. An được người nông dân tốt bụng tên là Sáu Năm nuôi dưỡng. Câu chuyện xoay quanh cuộc hành trình của An, Sáu Năm và cha nuôi để lấy mật ong từ tổ ong rừng.

Ngôi kể và bố cục của văn bản:

Ngôi kể: Tác giả sử dụng ngôi thứ nhất (tôi) để kể câu chuyện từ góc nhìn của nhân vật An.

Bố cục:

Phần 1: Từ đầu đến “không thể nào nghe được”, An suy nghĩ về việc đi lấy mật.

Phần 2: Tiếp theo đến “cây tràm thấp kia”, miêu tả cảnh sắc đất rừng phương Nam trên đường đi lấy mật.

Phần 3: Còn lại, kể về cách “thuần hóa” ong rừng khác biệt của người dân vùng U Minh.

Mối quan hệ giữa các nhân vật:

An và Sáu Năm: Sáu Năm là người nuôi dưỡng An. An có lòng biết ơn và tôn trọng Sáu Năm.

An và cha nuôi: Cha nuôi là người đi cùng An lấy mật. Họ có mối quan hệ thân thiết trong cuộc hành trình này .

Hoạt động 3: Thiên nhiên, cuộc sống phương Nam

GV yêu cầu HS đọc văn bản và dẫn dắt HS tìm hiểu qua việc trả lời các câu hỏi sau

+ Thiên nhiên được miêu tả trong không gian nào?

+ Tìm những chi tiết cho thấy sự thay đổi của thiên nhiên ở những thời điểm

khác nhau trong ngày. Từ đó nêu cảm nhận của em về thiên nhiên?

+ Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của ai? Nhận xét khả năng quan sát và cảm nhận về thiên nhiên của nhân vật ấy?

Sản phẩm dự kiến:

Thiên nhiên, cuộc sống phương Nam

- Không gian: rừng tràm U Minh

- Thời gian:

+ Buổi sáng: bình yên, trong vắt, mát lành.

+ Buổi trưa: tràn đầy ánh nắng, ngây ngất hương thơm hoa tràm, tiếng chim hót líu lo và hàng ngàn con chim bat lên; những loài cây và màu sắc của từng phiến lá, những loài côn trùng bé

nhỏ, kì lạ; thế giới loài ong nhiều bí ẩn...

Vẻ đẹp đầy chất thơ, hoang dã của rừng U Minh, sức sống đa dạng của các loài sinh vật mang đến sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc.

- Cảnh sắc thiên nhiên được tái hiện qua cái nhìn của nhân vật An khả năng quan sát tinh tế, trong sáng, biết phát hiện, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên.

Hoạt động 4: Tìm hiểu nhân vật Cò, An, tía nuôi

GV giao nhiệm vụ và đặt câu hỏi cho HS, yêu cầu HS làm việc cặp đôi:

Tìm hiêu nhân vật tía nuôi của An, qua đó em có cảm nhận gì về nhân vật tía nuôi?

- GV yêu cầu HS chia thành bốn nhóm, đọc và trả lời các câu hỏi:

+ Cò đi rừng như thế nào?

++Cò đã giảng giải cho An những gì?

Cò có những hiểu biết gì về sân chim, rừng U Minh?

+ An cảm nhận như thế nào về tía má nuôi, về Cò? Chi tiết nào thể hiện điều đó?

+ An suy nghĩ gì khi nghe má nuôi kể về cách “ăn ong” của người dân U Minh?

Sản phẩm dự kiến:

Hình dáng bên ngoài: toát lên vẻ đẹp của một người lao động từng trải, can đảm: vóc dáng khoẻ mạnh, vững chãi; cử chỉ mạnh mẽ, dứt khoát,...

- Lời nói, cách cư xử của ông với An thể hiện sự quan tâm, tình yêu thương dành cho cậu con nuôi.

- Ông gác kèo cho ong rừng làm tổ rất giỏi và bảo vệ đàn ong, trân trọng sự sống.

- Là một người lao động dày dạn kinh nghiệm; tính cách mạnh mẽ; giàu lòng nhân hậu, yêu thương con người và thiên nhiên.

 Nhân vật Cò

Cò nhanh nhẹn, tháo vát, dẻo dai.

Cò hiểu biết rất rõ về sân chim, sự xuất hiện của ong mật, nơi ong làm tổ...

là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đất rừng phương Nam nên có sự am hiểu và gắn bó với thiên nhiên.

c. Nhân vật An

- An rất yêu quý tía, má nuôi, luôn nghĩ về họ với tình cảm gần gũi, thân thuộc, ấm áp.

- Tính cách: + Giận hờn trẻ con nhưng luôn ngạc nhiên, ngưỡng mộ sự nhanh nhẹn, hiểu biết về rừng U Minh của Cò. + Thông minh, ham hiểu biết

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Theo văn bản, đây là lần đầu tiên An được theo tía nuôi và Cò đi đâu?

A. Đi nuôi và lấy mật ong rừng

B. Đi săn chim

C. Đi kiếm củi trong rừng

D. Cả A và B

Câu 2. Qua văn bản, con người phương Nam không hiện lên nét tính cách nào sau đây?

A. Nhân hậu

B. Gần gũi, bình dị

C. Sắc sảo, lanh lợi

D. Mạnh mẽ, phóng khoáng

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: A

Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nêu cảm nhận về một nhân vật trong truyện?

Câu 2: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày cảm nhận của em về một chi tiết thú vị trong đoạn trích Đi lấy mật?