Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 3: Viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học

VIẾT BÀI VĂN PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM NHÂN VẬT TRONG MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV nêu câu hỏi: trong các văn bản đã học, nhân vật nào để lại trong em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu các yêu cầu đối với bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học

- GV yêu cầu HS dựa vào nội dung SHS, hãy trả lời câu hỏi: Theo em, một bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong một tác phẩm văn học phải đáp ứng được yêu cầu gì?

Sản phẩm dự kiến:

●       Giới thiệu được nhân vật trong tác phẩm văn học: Trong phần Mở bài, HS cấn nêu rõ nhân vật văn học mình sẽ phân tích là ai.

●       Chỉ ra được đặc điểm của nhân vật dựa trên các bằng chứng trong tác phẩm.

●       Nhận xét được nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn: Phân tích nhân vật đòi hỏi người đọc phát hiện, nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật trong tác phẩm.

●       Nêu được ý nghĩa của hình tượng nhân vật: Phát hiện ra những chi tiết quan trọng về nhân vật giúp ta có căn cứ suy luận chủ đề tác phẩm hoặc quan niệm về đời sống của tác giả.

Hoạt động 2: Đọc và phân tích bài viết tham khảo

- GV đặt câu hỏi: Phần nào, câu nào đã giới thiệu nhân vật trong tác phẩm văn học?

- GV yêu cầu thảo luận theo nhóm:

Nhóm 1,3:

+ Đọc đoạn (2), (3) của bài văn:

●       Chỉ ra các câu nêu đặc điểm của nhân vật.

●       Chỉ ra một số câu nêu các bằng chứng trong tác phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

- Phần mở bài đã giới thiệu về nhân vật được phân tích: chú mèo tên Gióc-ba trong tác phẩm Chuyện con mèo dạy hải âu bay.

- Đặc điểm của nhân vật được thể hiện qua các câu văn:

+ Ngoại hình: Nhân vật Gióc-ba bắt đầu xuất hiện từ chương 2 và lập tức gây chú ý với dáng vẻ bề ngoài rất khác biệt: “Con mèo mun to đùng, mập ú”, bộ lông đen óng như than, đen từ đầu tới chân, trừ một túm lông trắng dưới cằm.

+ Tính cách: 

●Đó là sự quả quyết, dũng mãnh khi Gióc-ba trừng trị hai tên mèo hoang láo xược và lũ chuột gian xảo… 

●Đó là lòng tự trọng khi Gióc-ba vượt qua mọi khó khăn, trở ngại đề thực hiện tất cả những lời hứa của mình….. hiện lên như một con người có trái tim nhân hậu và tâm hồn sâu sắc.

- Câu nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn: 

●Nhân vật Giocd-ba dược Lu-i-Xe-pun-ve-da khắc họa qua các chi tiết miêu tả ngoại hình, lời nói, cử chỉ, hành động, cảm xúc, suy nghĩ và qua mối quan hệ với những nhân vật khác…. 

●Nghệ thuật nhân hóa tài tình khiến Gióc-ba hiện lên rất sống động…. 

●Lời kể chuyện vừa giàu cảm xúc vừa hài hước, tươi vui.

Hoạt động 3: Thực hành viết theo các bước

- GV nêu yêu cầu: Phân tích đặc điểm của nhân vật thầy Đuy-sen trong văn bản Người thầy đầu tiên.

Sản phẩm dự kiến:

a. Trước khi viết

- Lựa chọn nhân vật trong tác phẩm văn học.

- Tìm ý

- Lập dàn ý:

+ Mở bài: Giới thiệu tác phẩm văn học và nhân vật; nêu khái quát ấn tượng về nhân vật.

+ Thân bài: Phân tích đặc điểm của nhân vật (chỉ ra đặc điểm của nhân vật dựa trên các bằng chứng trong tác phẩm) và nhận xét, đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn.

+ Ý 1

+ Ý 2

+ Ý 3

+ Kết bài: Nêu ấn tượng và đánh giá về nhân vật.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Mở bài của một bài văn phân tích đặc điểm nhân vật cần có những yếu tố nào?

A. Giới thiệu nhân vật và nêu khái quát ấn tượng về nhân vật

B. Giới thiệu tác giả và tác phẩm

C. Nêu ý kiến của người viết về đặc điểm của nhân vật

D. Cả A và C đều đúng

Câu 2. Trong phần thân bài, việc phân tích đặc điểm nhân vật cần dựa trên những yếu tố nào?

A. Hành động, cử chỉ của nhân vật

B. Nội tâm, ngôn ngữ của nhân vật

C. Bối cảnh và tình huống của câu chuyện

D. Cả A và B đều đúng

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Khi phân tích đặc điểm nhân vật, người viết cần chú ý điều gì?

Câu 2: Hãy lựa chọn một nhân vật trong tác phẩm mà em yêu thích và viết bài văn phân tích về nhân vật đó.