Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 2: Thực hành tiếng Việt (2)

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

NGHĨA CỦA TỪ NGỮ, BIỆN PHÁP TU TỪ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS: Hãy kể tên những biện pháp tu từ mà em đã học. Hãy lấy ví dụ cho một biện pháp tu từ mà em vừa kể.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Củng cố kiến thức đã học

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp: nhắc lại các khái niệm về BPTT nhân hóa, so sánh, điệp ngữ.

- GV yêu cầu làm việc cá nhân: Xác định biện pháp tu từ và tác dụng của chúng trong các câu sau:

(1) Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.

(2) Khăn thương nhớ ai

Khăn rơi xuống đất

Khăn thương nhớ ai

Khăn vắt lên vai

(3) Những ngôi sao thức ngoài kia

Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con

Đêm nay con ngủ giấc tròn

Mẹ là ngọn gió của con suốt đời

Sản phẩm dự kiến:

- So sánh: là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng đê làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

- Nhân hóa: là phép tu từ gọi hoặc tả đồ vật, cây cối, con vật… bằng các từ ngữ thường được sử dụng cho chính con người như suy nghĩ, tính cách giúp trở nên gần gũi, sinh động, hấp dẫn, gắn bó với con người hơn.

- Điệp ngữ: là biện pháp tu từ chỉ việc lặp đi, lặp lại một từ hoặc cụm từ nhiều lần trong một câu nói, đoạn văn, đoạn thơ. Mục đích là để gây sự chú ý, liệt kê, nhấn mạnh, khẳng định… một vấn đề nào đó.

(1) Nghệ thuật nhân hóa: lời gọi đáp với con vật, thể hiện sự coi trọng, gắn bó của con người  như những người bạn.

(2) Điệp từ “khăn thương nhớ ai” thể hiện nỗi nhớ triền miên, không ngừng nghỉ và là lời tự vấn của nhân vật trữ tình.

(3) Nghệ thuật so sánh: Cho thấy sự hy sinh lớn lao của mẹ đối với con cái,thể hiện tình yêu thương con sâu sắc của người mẹ.Mẹ là người đã không quản gian nan, khó nhọc, không quản thức trắng đêm thâu để quạt mát cho con ngủ. Với mẹ con là tất cả, là nguồn sống cả đời của mẹ.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu sau: Trời hôm nay nóng như đổ lửa, chỉ cần bước ra đường 5 phút là mồ hôi đã nhễ nhại như tắm.

A. Biện pháp so sánh

B. Biện pháp tu từ nói quá

C. Biện pháp tương phản

D. Biện pháp tu từ ẩn dụ

Câu 2. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu sau: Mặt trời đỏ rực như một quả cầu lửa khổng lồ trên bầu trời.

A. Biện pháp tu từ hoán dụ

B. Biện pháp tu từ nói quá

C. Biện pháp tương phản

D. Biện pháp tu từ so sánh

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về một người thân yêu, gần gũi, Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất 1 biện pháp tu từ đã học.

Câu 2: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu sau: Để di chuyển đến Hà Nội, bạn có thể sử dụng nhiều phương tiện khác nhau như ô tô, xe máy, tàu hoả, máy bay,….