Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 5: Thực hành tiếng Việt (1)

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

DẤU CÂU, BIỆN PHÁP TU TỪ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu: HS quan sát tranh và đặt câu, trong câu có sử dụng một biện pháp tu từ đã học.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới

- GV dựa vào phần câu mà HS đặt phía trên để đặt câu hỏi: Em đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong ví dụ? Tác dụng của BPTT trong câu.

Sản phẩm dự kiến:

- Dấu gạch ngang:

+ Thường được đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói của nhân vật hoặc để liệt kê;

+  Đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu; nối các từ trong một liên danh. - Biện pháp tu từ: 

+ So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

+ Nhân hoá là gắn cho đồ vật, cây cối, con vật,... những đặc điểm, thuộc tính của người, nhằm làm cho dõi tượng được miêu tả gần gũi, sinh động.

+ Điệp ngữ là lặp lại một từ ngữ để nhấn mạnh, khẳng định, liệt kê,...

Hoạt động 2: Thực hành luyện tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, nêu công dụng của dấu gạch ngang trong mỗi câu và cho biết nếu không có các cụm từ được tách ra bởi dấu gạch ngang thì nội dung của những câu ăn trên sẽ thay đổi như thế nào.

Sản phẩm dự kiến:

- Dấu gạch ngang dùng trong ý a, b để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu.

- Nếu không có cách cụm từ thì nội dung các câu sẽ sơ sài, người đọc không hiểu được ngụ ý của tác giả trong câu, hiểu được tình cảm của tác giả dành cho mùa xuân của Hà Nội, của miền Bắc.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Dấu gạch ngang có công dụng gì?

A. Đánh dấu bộ phận chú thích hay giải thích trong câu

B. Đặt trước những lời đối thoại

C. Đặt trước bộ phận liệt kê, đặt giữa các liên số…

D. Tất cả các ý trên

Câu 2. Chỉ ra biện pháp tu từ được dùng trong các câu văn sau: Trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa.

A. Liệt kê

B. Câu hỏi tu từ

C. So sánh

D. Nhân hóa

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: D

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Chỉ ra biện pháp tu từ ở trong câu văn sau: Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con, ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.

Câu 2: Viết đoạn văn ngắn 5-7 câu, nêu cảm nhận của em về một người thân mà em yêu quý. Trong đoạn văn có sử dụng dấu gạch ngang