Giáo án ngữ văn 10 chân trời tiết: Văn bản - Đất nước

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả - tác phẩm và bố cục

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS

-       Dựa vào văn bản trong SHS cùng với phần chuẩn bị trước ở nhà hãy trả lời các câu hỏi sau:

+ Nêu một số hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Đình Thi và tác phẩm Đất nước?

+ Nhan đề Đất nước gợi cho em suy nghĩ gì?

-         HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm để xác định câu hỏi

- GV quan sát phần thảo luận của các nhóm, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện một số nhóm trả lời câu hỏi

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét phần trả lời của nhóm bạn, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức

- GV bổ sung:

Những năm 1940 ông tham gia Tổ Văn hóa Cứu quốc. Năm 1945 ông tham dự Hội nghị Quốc dân Tân Trào, sau đó được bầu làm Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa I. Sau Cách mạng tháng

Tám, Nguyễn Đình Thi làm Tổng thư kí Hội Văn hóa cứu quốc.

- Ông thuộc thế hệ các nghệ sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Ông viết sách khảo luận triết học, viết văn, làm thơ, soạn nhạc, soạn kịch, viết lý luận phê bình. Ông được nhà nước phong tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuột đợt I năm 1996.

- Sau năm 1954 ông tham gia công tác quản lú văn học nghệ thuột. Từ năm 1958 đến năm 1989 làm Tổng Thư kí Hội nhà văn Việt Nam. Từ năm 1995, ông là Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên

hiệp các Hội Văn học nghệ thuật.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

a. Tiểu sử

- Tên: Nguyễn Đình Thi

- Sinh năm : 1924 mất năm 2003

-  Quê quán: Ông sinh ra ở Luông Pra Băng (Lào). Tuy nhiên, nguyên quán của ông là làng Vũ Thạch, nay là phố Bà Triệu thuộc phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Có cha là một viên chức Sở bưu điện Đông Dương từng sang làm việc tại Lào.

- Nguyễn Đình Thi mất ngày 18 tháng 4 năm 2004. Có con trai là nhà văn nổi tiếng Nguyễn Đình Chính.

b. Phong cách sáng tác

- Thơ ông tự do, phóng khoáng nhưng vẫn hàm súc, sâu lắng, suy tư và có nhiều tìm tòi theo hướng hiện đại.

- Những tác phẩm văn xuôi của Nguyễn Đình Thi là sự phản ánh kịp thời cuộc chiến đâu anh dũng của nhân dân ta trong các cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của ông đều mang tính thời sự về các cuộc kháng chiến của dân tộc Việt Nam.

c. Những tác phẩm chính

- THơ: Người chiến sĩ (1958), Bài thơ Hắc Hải (1958), Dòng sông trong xanh (1974), Tia nắng (1985), Đất nước (1948-1955), Nhớ, Lá đỏ....

- Tiểu thuyết: Xung kích, Vỡ bờ, Thu đông năm nay (1954), Bên bờ sông Lô (1957), Vào lửa (1966), Mặt trận trên cao (1967)...

2. Tác phẩm

a. Xuất xứ hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ được sáng tác trong khoảng thời gian dài từ 1948 đến 1955. In trong tập Người chiến sĩ.

-       Gần như trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp, ông đã tham gia chiến dịch cùng sống, cùng chịu nhiều khói lửa chiến tranh. Trong khoảng thời gian ấy ông sáng tác một vài bài thơ như là “Sáng mát trong như sáng năm xưa”, “đêm mít tinh”... Bài thơ “Đất nước” là sự tổng hợp và sáng tạo thêm từ hai bài thơ trên.

b.   Nhan đề

Nhan đề của bài phần nào thể hiện cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Nó là lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nghĩ về đất nước theo chiều dài lịch sử, tầm cao của giống nòi, quyết chiến đấu và hi sinh để bảo vệ và xây dựng đất nước.