Giáo án và PPT Ngữ văn 11 kết nối Bài 4 Thực hành tiếng Việt: Lỗi về thành phần câu và cách sửa

BÀI 4: TỰ SỰ TRONG TRUYỆN THƠ DÂN GIAN VÀ TRONG THƠ TRỮ TÌNH

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: LỖI VỀ THÀNH PHẦN CÂU VÀ CÁCH SỬA

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Theo em trong thành phần câu thành phần nào là quan trọng nhất và không thể thiếu? Thành phần nào là thành phần phụ?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Củng cố khái niệm về lỗi thành phần câu

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Em hãy chỉ ra các kiểu câu thiếu thành phần nòng cốt. Lấy ví dụ về từng kiểu câu sau đó sửa lại cho đúng

• Lấy ví dụ về các kiểu câu sắp xếp sai vị trí thành phần câu sau đó sửa lại cho đúng.

• Lấy ví dụ về câu thiếu vế câu và trình bày cách sửa.

Sản phẩm dự kiến:

- Câu thiếu thành phần nòng cốt

+ Câu thiếu chủ ngữ

VD: Với tác phẩm  này đã thể hiện tài năng của một cây bút truyện ngắn bậc thầy.

=> Cách sửa: Với tác phẩm này, nhà văn đã thể hiện tài năng của một cây bút truyện ngắn bậc thầy.

+ Câu thiếu thành phần vị ngữ

VD: Lục bát, một thể thơ “đặc sản” có từ lâu của người Việt.

=> Cách sửa: Lục bát là một thể thơ “đặc sản” có từ lâu của người Việt.

+ Câu thiếu cả chủ lẫn vị ngữ

VD: Trong hoàn cảnh nước sôi lửa bỏng như thế.

=> Cách sửa: Trong hoàn cảnh nước sôi lửa bỏng như thế, tôi không thể chần chừ.

- Sắp xếp sai vị trí thành phần câu

VD: Đang hành quân trong rừng một đơn vị bộ đội.

=> Cách sửa: Một đơn vị bộ đội đang hành quân trong rừng.

+ Thiếu vế câu

VD: Trái đất nóng lên chẳng những khiến băng ở Bắc Cực và Nam Cực tan nhanh, nhấn chìm nhiều vùng đất màu mỡ.

=> Cách sửa: Trái Đất nóng lên chẳng những khiến băng ở Bắc Cực và Nam Cực tan nhanh, nhấn chìm nhiều vùng đất màu mỡ mà còn đe dọa sự sống của muôn loài.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Chỉ ra lỗi sai thành phần câu của câu “ Chữ người tử tù, một tác phẩm được sáng tác bằng bút pháp lãng mạn của Nguyễn Tuân”

A. Lỗi thiếu vế câu

B. Câu thiếu thành phần vị ngữ

C. Sắp xếp sai vị trí thành phần câu

D. Câu thiếu thành phần chủ ngữ

Câu 2: Chỉ ra lỗi sai của câu “Ở Châu Úc, diện tích ngô giảm một nửa nhưng năng suất lại tăng gấp đôi. Tổng sản lượng nhờ thế tăng gần gấp đôi”.

A. Sai trật tự sắp xếp các thành phần

B. Thiếu chủ ngữ

C. Thiếu vị ngữ

D. Thiếu vế câu

Câu 3: Chỉ ra lỗi sai của câu “Với những tin tức lan truyền trên mạng xã hội không phải bao giờ cũng chính xác”

A. Thiếu thành phần vị ngữ

B. Thiếu thành phần chủ ngữ

C. Sai trật tự sắp xếp các thành phần

D. Thiếu vế câu

Câu 4: Chỉ ra lỗi sai trong câu “Mưa lớn chẳng những khiến bà con không thể đi làm được, nhấn chìm nhiều hoa màu”.

A. Câu thiếu vế câu

B. Câu thiếu vị ngữ

C. Câu thiếu chủ ngữ

D. Câu sai trật tự sắp xếp các thành phần

Câu 5: Chỉ ra lỗi sai của câu sau: “Đang bơi dưới ao, một đàn vịt”.

A. Sai vị trí thành phần câu

B. Thiếu chủ ngữ

C. Thiếu vị ngữ

D. Thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Chỉ ra chỗ sai trong những câu dưới đây và nêu lên cách chữa:

a) Mỗi khi đi qua cầu Long Biên.

b) Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng.

Câu 2: 

a) Cho biết mỗi bộ phận in đậm trong câu sau nói về ai.

“Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.”

b) Câu trên sai như thế nào? Nêu cách chữa lỗi.