Giáo án và PPT Ngữ văn 11 kết nối Bài 3: Cầu hiền chiếu (Chiếu cầu hiền – Ngô Thì Nhậm)

BÀI 3: CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN

ĐỌC: CẦU HIỀN CHIẾU

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

• Có không ít câu chuyện thú vị về việc Vua chúa hay lãnh đạo đất nước muốn chiêu mộ hiền tài ra gánh vác trọng trách quốc gia. Hãy chia sẻ một số câu chuyện mà bạn biết?

• Trong công cuộc xây dựng đất nước, việc trọng dụng người tài có ý nghĩa như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Giới thiệu bài học

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Giới thiệu về chủ đề bài thơ

Sản phẩm dự kiến:

- Chủ đề: Cấu tứ và hình ảnh trong thơ trữ tình.

- Mỗi tác phẩm thể hiện chủ đề tình cảm của nhân vật trữ tình.

Hoạt động 2. Khám phá tri thức ngữ văn

GV đưa ra câu hỏi: 

Trình bày cách triển khai luận đề, cấu trúc và các yếu tố bổ trợ khác của văn bản nghị luận.

Sản phẩm dự kiến:

- Luận đề: Mỗi văn bản nghị luận có luận đề bao trùm, được triển khai thành các luận điểm.

- Cấu trúc đặc thù của văn bản nghị luận dựa trên mối quan hệ tầng bậc giữa luận đề và luận điểm.

- Yếu tố bổ trợ như thuyết minh, miêu tả, tự sự và biểu cảm làm tăng sức hấp dẫn và thuyết phục.

Hoạt động 3. Tìm hiểu chung

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Tìm hiểu về thể loại chiếu?
• Tìm hiểu về tác giả Ngô Thì Nhậm?
• Nêu nội dung chính, lí do, mục đích của văn bản "Cầu hiền chiếu".

Sản phẩm dự kiến:

- Chiếu là văn nghị luận cổ, thường do vua chúa ban bố mệnh lệnh và có thể do văn tài võ lược viết thay vua.

- Tác giả: Ngô Thì Nhậm (1764 -1803), đóng vai trò quan trọng trong triều Tây Sơn.

- Tác phẩm: "Cầu hiền chiếu" viết để thuyết phục sĩ phu Bắc Hà làm việc cho triều Tây Sơn.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: "Chiếu cầu hiền" là của tác giả nào?

A. Ngô Thì Nhậm

B. Ngô Thì Sĩ

C. Ngô gia văn phái

D. Quang Trung

Câu 2: Chiếu cầu hiền được viết bằng khoảng thời gian nào?

A. 1787 – 1788

B. 1788 – 1789

C. 1789 – 1790

D. 1790 – 1791

Câu 3: Chiếu cầu hiền ra đời với mục đích gì?

A. Kêu gọi những người theo Nguyễn Ánh ra giúp Tây Sơn

B. Kêu gọi các Nho sĩ ra giúp nước

C. Kêu gọi những người giỏi võ ra giúp nước

D. Kêu gọi kẻ sĩ Bắc Hà ra cộng tác với triều đình Tây Sơn

Câu 4: “Cầu hiền” ở đây hướng tới đối tượng nào?

A. Người ăn ở hiền lành

B. Người có tài

C. Người có đức

D. Người có đức và tài

Câu 5: Câu văn “Người hiền xuất hiện ở đời, thì như ngôi sao sáng trên trời cao” nói lên nội dung gì?

A. Nhân tài Bắc Hà nhiều như sao trên trời.

B. Người hiền theo Quang Trung rất nhiều như sao trời

C. Người hiền ở Bắc Hà rất hiếm có

D. So sánh người hiền tài như vì sao tinh tú. Đề cao vị trí, vai trò của người hiền tài.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Hãy trình bày về nghệ thuật viết văn nghị luận trong văn bản.

Câu 2: Trên thực tế, có một số sĩ phu Bắc Hà đã từng không cộng tác với triều đại Tây Sơn, nhưng trong bài Chiếu cầu hiền không thấy nhắc đến sự việc này. Vì sao?