Giáo án và PPT Ngữ văn 11 kết nối Bài 7: “Và tôi vẫn muốn mẹ...” (Trích Những nhân chứng cuối cùng – Solo cho giọng trẻ em – Xvét-la-na A-lếch-xi-ê-vích – Svetlana Alexievich)

VĂN BẢN 2: VÀ TÔI VẪN MUỐN MẸ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:Em hãy chia sẻ tình cảm của em với mẹ của mình.Em sẽ làm gì để bày tỏ tình yêu thương với mẹ

HOẠT ĐỘNG I. TRUYỆN KÍ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Truyện kí là gì?

Sản phẩm dự kiến:

Kí là dạng văn kể về thực tế, đề cao tính xác thực. Mặc dù thuộc văn học phi hư cấu, truyện kí vẫn chứa yếu tố sáng tạo qua cách xử lí, tổ chức tư liệu, và ngôn ngữ trần thuật.

HOẠT ĐỘNG II. TÌM HIỂU CHUNG VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

1. Tác giả và xuất xứ tác phẩm

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Hãy đọc và nêu những nét nổi bật về cuộc đời – sự nghiệp của Xvetlana A-lếch-xi-ê-vích? Kể tên một số tác phẩm tiêu biểu của ông?

Sản phẩm dự kiến:

Xvétlana A-lếch-xi-ê-vích, nhà văn Bê-la-rút, đoạt giải Nobel Văn học 2015. Tác phẩm "Và tôi vẫn muốn mẹ" xuất phát từ "Những nhân chứng cuối cùng," kể lại cuộc sống đau khổ của trẻ em trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

2. Tóm lược nội dung được kể lại trong văn bản và những điểm nhấn quan trọng trong câu chuyện.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Tóm lược nội dung được kể lại trong văn bản và những điểm nhấn quan trọng trong câu chuyện?

Sản phẩm dự kiến:

Năm 1941, đứa bé tám tuổi chứng kiến kinh hoàng của chiến tranh. Chia sẻ về những ngày đói khát, thiếu thốn tình mẹ, và ước ao gặp lại mẹ suốt nhiều năm.

HOẠT ĐỘNG III. NHỮNG CHI TIẾT, HÌNH ẢNH TRONG VĂN BẢN 

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

- Nêu thời điểm và những sự kiện ban đầu xảy ra được lưu giữ trong kí ức của nhân vật?

- Nêu những hình ảnh mà nhân vật chứng kiến trên đường đi trại hè đội viên.

- Hoàn cảnh của chuyến đi có gì khác thường?

- Nêu ấn tượng  của em về nạn đói và chuyện ăn uống của con người trong đói khát?

- Kết quả chờ đợi ba mẹ và niềm khát khao cháy bỏng của nhân vật?

Sản phẩm dự kiến:

Mô tả về máy bay đánh bom, đói khát, và nỗi nhớ mẹ tạo nên bức tranh đặc biệt về cuộc sống khốc liệt trong chiến tranh.

HOẠT ĐỘNG IV. THÁI ĐỘ CỦA TÁC GIẢ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu thái độ của tác giả trong bài?

Sản phẩm dự kiến:

Tác giả sử dụng tư liệu sống từ người thợ làm tóc Din-na Cô-si-ắc, thể hiện thái độ đồng cảm và tâm trạng của nhân chứng.

HOẠT ĐỘNG V. TÍNH XÁC THỰC VÀ SỨC LAY ĐỘNG CỦA VĂN BẢN

1. Những yếu tố tạo nên tính xác thực của các sự kiện được nhân vật kể lại

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Nêu những yếu tố tạo nên tính xác thực của các sự kiện được nhân vật kể lại?

Sản phẩm dự kiến:

Người kể có tên và nghề nghiệp cụ thể (Din-na Cô-si-ắc), câu chuyện gắn với tuổi thơ và trải nghiệm trực tiếp trong chiến tranh.

2. Sức lay động của văn bản đối với người đọc và thông điệp

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Điều gì làm nên sức lay động của văn bản đối với người đọc và thông điệp tác giả muốn gửi gắm là gì?

Sản phẩm dự kiến:

Mô tả chi tiết về đau khổ, đói khát, và thiếu thốn tình mẹ của trẻ em tạo nên sự lay động. Thông điệp về tàn phá của chiến tranh và khao khát tình mẹ.

HOẠT ĐỘNG VI. TỔNG KẾT

1. Giá trị nội dung

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu giá trị nội dung của tác phẩm “Và tôi vẫn muốn làm mẹ”?

Sản phẩm dự kiến:

Lên án tác động của chiến tranh, đặc biệt là đối với trẻ em. Nhấn mạnh sự đau đớn và thiếu thốn tình mẹ.

2. Giá trị nghệ thuật

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm “Và tôi vẫn muốn làm mẹ”?

Sản phẩm dự kiến:

Truyện kí phi hư cấu nhưng chứa yếu tố sáng tạo và sử dụng ngôn ngữ giàu sức biểu cảm. Tính xác thực được bảo đảm qua tư liệu sống và người kể có trải nghiệm trực tiếp.