Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 8: Nói với con (Y Phương)

VĂN BẢN 3: NÓI VỚI CON

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: 

•  Em đã được nghe những lời căn dặn như thế nào của những người thân yêu trong gia đình?

• Trong những lời căn dặn đó, những người thân hi vọng gì ở em?

• Có bao giờ trở thành một chủ đề trong câu chuyện của gia đình em?

• Em hãy nhớ lại những bài thơ viết về tình cảm cha con, mẹ con hoặc đọc thêm. 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Xác định bố cục và nêu nội dung chính của từng phần.

Em hãy nêu vài nét giới thiệu về tác giả - tác phẩm. 

Sản phẩm dự kiến:

1. Đọc văn bản

- Thể loại: thể thơ tự do

- Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động của quê hương

+ Phần 2: Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý

2. Tác giả

- Tên: Y Phương

- Năm sinh: 1948

- Quê quán: Trùng Khánh, Cao Bằng 

- Thể loại sáng tác: thơ ca

- Phong cách sáng tác: Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, phóng khoáng, tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, in đậm màu sắc văn hóa vùng đất quê ông.

- Tác phẩm tiêu biểu: Nói với con (1980), Người núi Hoa (1982), Tiếng hát thàng Giêng (1986), Đàn then (1996), Vũ khúc Tày (2015),…

3. Tác phẩm

- Sáng tác năm 1980

Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu lời tâm tình của cha với con về tình cảm của cha mẹ, của gia đình

GV đưa ra câu hỏi:

+ Tìm những hình ảnh gợi nên tình cảm cha con qua một số từ ngữ.

+ Em có cảm nhận như thế nào về tình cảm cha con được nhà thơ gửi gắm?

Sản phẩm dự kiến:

- Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ

- Những hình ảnh cụ thể với sự gắn bó của tình cảm cha con: “chân phải – chân trái”, “tiếng nói – tiếng cười”, “một bước – hai bước”,…

=> Tạo ra bầu không khí ấm áp, quấn quýt và hạnh phúc. 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu lời tâm tình của cha với con về niềm vui lao động và tình nghĩa của quê hương, xứ sở.

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi:

+ Tìm những hình ảnh, câu văn gợi nên tình yêu mến, tự hào về lao động, quê hương, xứ sở.

+ Thông qua những câu thơ đó, các em nhận ra điều gì ở người cha khi nhìn nhận về mối quan hệ của “con” với quê hương, xứ sở? Điều đó có ý nghĩa gì đối với sự trưởng thành của “con”?

Sản phẩm dự kiến:

- Hình ảnh thiên nhiên che chở, nuôi dưỡng con về tâm hồn và lối sống: Người cha nhắc tới “ngày cưới” – ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời – đó là điểm tựa của hạnh phúc => Người cha muốn nói với người con vẻ đẹp của vùng quê giàu truyền thống và nghĩa tình

- Khi nói về quê hương, người cha tự hào khi nói về sức sống bền bỉ, mạnh mẽ mà cao đẹp của quê hương với mong muốn con tiếp nối, phát triển.

=> Bằng việc sử dụng điệp từ, điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi tuy có nhiều khó khăn và vất vả, nhưng họ luôn kiên cường, sống mạnh mẽ, thiết tha với quê hương. 

……………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Tác giả của "Nói với con" là ai?

A. Y Phương

B. Trần Đăng Khoa

C. Nguyễn Khoa Điềm

D. Hữu Thỉnh

Câu 2. Cách gọi “Người đồng mình” trong bài thơ Nói với con dùng để chỉ:

A. Những người ở cùng một làng.

B. Những người ở cùng xã.

C. Những người ở cùng nhà. 

D. Những người sống cùng miền đất, quê hương.

Câu 3: Dòng nào không nói đúng nghệ thuật của bài thơ “Nói với con” ( Y Phương ) ?

A. Sử dụng rất nhiều từ mượn và từ láy tượng hình

B. Sử dụng nhiều hình ảnh cụ thể giàu chất thơ

C. Có giọng điệu thiết tha , tình cảm

D. Có bố cục chặt chẽ, hợp lý, dẫn dắt một cách tự nhiên

Câu 4: Dòng nào dưới đây nêu đúng những đức tính tốt đẹp của người đồng mình?

A. Cần cù, chịu khó, anh dũng, bất khuất

B. Bền bỉ, nhẫn nại, chịu đựng, hy sinh

C. Hồn nhiên, mộc mạc, nghĩa tình, giàu chí khí

D. Thẳng thắn, trung thực, bền bỉ, dẻo dai

Câu 5: Bài thơ “Nói với con” của Y Phương , gợi nhắc chúng ta điều gì ?

A. Phải biết ơn cha mẹ

B. Phải biết ơn những người đã giúp đỡ mình

C. Phải biết giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình

D. Phải có tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về ước muốn của người cha dành cho con được thể hiện trong bài. Từ đó liên hệ với bản thân em cần làm gì để bảo vệ quê hương, xứ sở.