Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 3: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (Xi-át-tô)

VĂN BẢN 1: BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi:

GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS trả lời: Quê hương em đang sinh sống là một nơi như thế nào? Em hãy chia sẻ với bạn bè về vẻ đẹp của nơi đây.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Em hãy nêu vài nét về tác giả Xi-át-tô mà em biết.

• Em hãy nêu xuất xứ của văn bản.

• Văn bản được viết theo phương thức biểu đạt nào?

• Em hãy nêu cấu trúc của văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- Xi - át - tô là một thủ lĩnh người da đỏ.

- Bức thư của thủ lĩnh Xi -át-tơn viết để trả lời Tổng thống thứ 14 của Mỹ Phreng – kiln Pi-ơ-xơ.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: Năm 1854, Tổng thống thứ 15 của nước Mĩ là Phreng -klin Pi-ơ-xơ tô ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-tơn đã gửi bức thư này trả lời. Đây là bức thư rất nổi tiếng, từng được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1: Thái độ ứng xử của con người với thiên nhiên, đất đai, môi trường.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Đối với người da đỏ, thiên nhiên, đất đai, môi trường được coi là gì? Từ đó, nhận xét về mối quan hệ, thái độ, tình cảm của người da đỏ đối với thiên nhiên, đất đai, môi trường.

• Người da trắng coi thiên nhiên, đất đai, môi trường là gì? Mục đích của họ đối với thiên nhiên, đất đai, môi trường là gì?

Sản phẩm dự kiến:

a. Người da đỏ:

- Đất là thiêng, đất là bà mẹ.

- Chúng tôi không thể nào quên được mảnh đất tươi đẹp này.

- Chúng tôi là một phần tử của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi.

- Hoa là chị, là em ... vũng nước, mõm đá, chú ngựa con ... tất cả đều chung một gia đình.

- Dòng sông, con suối là máu của tổ tiên, là anh em, ...

- Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

- Không khí là quý giá...

- Đất đai giàu có được là do nhiều mạng sống bồi đắp nên.

- Đất là mẹ.

=> Quan hệ gắn bó, biết ơn, hài hoà, thân yêu, thiêng liêng mà gần gũi ... như trong một gia đình, như với người anh, chị em ruột thịt, như với bà mẹ hiền minh, vĩ đại.

- Thái độ tình cảm và cách ứng xử rất rõ ràng bởi đó là quan hệ của họ, là mảnh đất bao đời gắn với nòi giống và sâu trong nguồn cội là tình yêu tha thiết, máu thịt của người da đỏ đối với đất nước, quê hương.

- Cách nói nhắc đi nhắc, nhắc lại trùng điệp để nhấn mạnh, khắc sâu tạo ấn tượng.

b. Người da trắng

- Muốn dùng tiền bạc, đô la để mua đất.

- Khi chết, thường quên đi đất nước họ sinh ra.

- Không hiểu cách sống của người da đỏ.

- Kẻ xa lạ, trong đêm tối, họ lấy đi từ lòng đất những gì họ cần.

- Kẻ thù, kẻ chinh phục, lấn tới.

- Đối xử với đất và anh em bầu trời như những vật mua được, tước đoạt được và bán đi như những con cừu và những hạt kim cương.

- Thèm khát ngấu nghiến đất đai, để lại đằng sau những bãi hoang mạc.

- Xoá bỏ cuộc sống yên tĩnh, thanh khiết ...

- Huỷ diệt muông thú quý hiếm ...

=> Chủ yếu nhằm vào việc khai thác, tận dụng vì lợi nhuận tối đa, bất chấp hậu quả trước mắt hay lâu dài. Đó cũng là mặt trái của chủ nghĩa tư bản đế quốc Mĩ trong quá trình phát triển của nó.

Hoạt động 2: Một bức thư về chuyện mua bán đất trở thành một bài văn hay bậc nhất về vấn đề bảo vệ tài nguyên và môi trường.

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Xuất phát điểm của bức thư là gì?
• Người viết có bán đất hay không?
• Qua đó, tác giả muốn đề cập đến vấn đề nào? Tác giả thể hiện thái độ gì đối với việc mua bán đất? Thái độ đó xuất phát từ đâu?

Sản phẩm dự kiến:

- Xuất phát điểm của bức thư là tình yêu, quê hương, đất nước.

- Người ta không thấy người viết thư trả lời có bán hay không, lại càng không bàn về chuyện giá cả. Vấn đề được đặt ra chỉ như một giả thiết để tạo đà, tạo thế cho việc trình bày quan điểm và bộc lộ tình cảm.

- Tác giả không chỉ đề cập đến vấn đề về đất nước mà tất cả những hiện tượng có liên quan tới đất: Thiên nhiên, môi trường - vấn đề toàn trái đất đang quan tâm.

- Phản đối sự huỷ hoại môi trường của người da trắng.

- Xuất phát từ lòng yêu quê hương đất nước, bỗng trở thành một văn bản có giá trị hay nhất về vấn đề bảo vệ thiên nhiên và môi trường.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Ai là người đã tạo ra tác phẩm “Bức thư của người thủ lĩnh da đỏ”?

A. O Hen-ri

B. Xi-át-tơn

C. Phreng-klin Pi-ơ-xơ

D. O-ba-ma

Câu 2: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ là văn bản được ra đời trong hoàn cảnh nào?

A. Khi Tổng thống Mĩ muốn mua đất của người da đỏ

B. Khi chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra

C. Khi nạn phân biệt chủng tộc nghiêm trọng

D. Khi thế giới đang trong cuộc chiến tranh lạnh

Câu 3: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ đã phê phán gay gắt những hành động và thái độ gì của người da trắng thời đó?

A. Tàn sát những người da đỏ

B. Hủy hoại nền văn hóa của người da đỏ

C. Thờ ơ, tàn nhẫn đối với thiên nhiên và môi trường sống

D. Xâm lược thuộc địa, các dân tộc khác

Câu 4: Văn bản thuộc thể loại gì?

A. Tiểu thuyết

B. Nhật dụng

C. Truyện ngắn

D. Thơ tự do

Câu 5: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì?

A. Miêu tả

B. Nghị luận

C. Biểu cảm

D. Hành chính - công vụ

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Sau khi học xong văn bản, đoạn văn nào để lại cho em ấn tượng mạnh nhất?Vì sao?

Câu 2: “Theo em, con người cần ứng xử như thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài? Trình bày ý kiến của em về vấn đề này bằng một đoạn văn khoảng một trăm năm mươi chữ.”