Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 4: Khoe của, Con rắn vuông

VĂN BẢN 2: KHOE CỦA VÀ CON RẮN VUÔNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV tổ chức trò chơi “Vua Tiếng Việt” với  yêu cầu HS sắp xếp thứ tự các chữ cái tạo thành từ có nghĩa.

a. e/k/k/i/ê/o/t

b.ư/t/i/n/ê/g/c/ơ/i

c.i/m/a/m/a/i

d. o/e/h/k/u/a/c

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

HS thảo luận và trả lời câu hỏi:

• Em hãy xác định thể loại của văn bản

• Em hãy nêu đề tài của văn bản.

Sản phẩm dự kiến:

- Thể loại: Truyện cười

- Đề tài: Cả hai câu truyện thuộc truyện cười, xoanh quanh câu chuyện hai người khoe áo mới và lớn cưới và chuyện anh chồng kể về câu chuyện vào rừng gặp con rắn to.

II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN

Hoạt động 1: Văn bản Khoe của

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

•  Em hãy xác định tình huống truyện của văn bản.

• Em hãy nhận xét về nhân vật trong truyện

• Qua câu chuyện, em rút ra được bài học gì cho bản thân?

Sản phẩm dự kiến:

a) Tình huống truyện

- Tình huống hai anh có tính cách hay khoe của gặp nhau, cả hai đều cố ý nói thừa để khoe khoang.

- Câu chuyện kết thúc bằng câu nói của anh mặc áo mới: “Từ lúc tôi mặc cái áo mới này, tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả

b) Nhân vật

- Nhân vật “anh lợn cưới”

+ Đang tất tưởi chạy đi tìm lợn xổng

+ Hỏi to: Bác có thấy con lợn cưới của tôi chạy qua đây không?

=> Hỏi to, nhấn mạnh từ “cưới”.

=> Lẽ ra phải hỏi “anh có thấy con lợn đen (hoặc trắng, lang) của tôi chạy qua đây không?

- Nhân vật “anh áo mới”

+ Đứng hóng ở cửa để đợi người ta khen.

+ Kiên trì đứng đợi từ sáng đến chiều.

+ Giơ vạt áo, bảo: “Từ lúc tôi…”

=> Điệu bộ lố bịch, tức cười, thông tin anh ta đưa ra thừa so với câu hỏi của anh “lợn cưới”

=> Điệu bộ lố bịch, tức cười; thừa hẳn một vế.

c) Bài học

Chế giễu, phê phán những người có tính hay khoe của, một tính xấu khá phổ biến trong xã hội.

Hoạt động 2: Văn bản Con rắn vuông

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

• Xác định đề tài và bối cảnh của truyện cười Con rắn vuông
• Em hãy xác định mâu thuẫn gây cười của truyện.
• Em hãy liệt kê những lời đối đáp của các nhân vật trong truyện cười Con rắn vuông. Vai trò của những lời đối đáp của các nhân vật trong truyện là gì?

Sản phẩm dự kiến:

a. Đề tài và bối cảnh

- Đề tài: Châm biếm thói khoác lác của một số người trong xã hội

- Bối cảnh: Không miêu tả chi tiết tỉ mỉ bối cảnh của câu chuyện

b. Mâu thuẫn gây cười

- Đó là mâu thuẫn trong lời miêu tả của anh chàng khoác lác về bề ngang và bề dài của con rắn. Con rắn qua lời miêu tả của nhân vật trở thành con rắn vuông. Điều này lật tẩy bản chất khoác lác của anh chàng này

- Đã biết chồng mình hay khoác lác nhưng chị vợ vẫn hùa theo nhằm trêu chọc chồng và quan trọng là để chồng nhận ra được tính nói khoác của mình. Vậy nên, những lời nói phi lý của anh chồng được thể hiện rõ, sự không quyết đoán cũng được miêu tả qua những lần thay đổi câu trả lời khi bị  người vợ hỏi vặn.

c. Lời đối đáp

Những lời đối đáp của các nhân vật trong truyện cười Con rắn vuông:

“- Này mình ạ, hôm nay tôi đi vào rừng, thấy một con rắn.... Ôi chao là to! Bề ngang thì đến hai mươi thước, bề dài đến một trăm hai mươi thước ấy!

- Mình không tin à? Chẳng một trăm hai mươi thước thì cũng một trăm thước.

- Thật mà! Không đủ một trăm thước thì cũng đến tám mươi thước.

- Thật đấy mà! Không tám mươi thì cũng sáu mươi.

- Không đến sáu mươi thước thật, nhưng ít nhất cũng bốn mươi thước.

- Ừ thôi, tôi nói thật nhé! Quả tôi nom thấy con rắn dài đúng hai mươi thước không kém một tấc, một phân nào.”

=> Vai trò: Khắc họa tính cách thích nói khoác của người chồng. Lời đối đáp thể hiện sự lúng túng và thay đổi câu trả lời liên lục khi bị người vợ bóc trần sự vô lí. Bởi thứ anh ta thấy không phải sự thật, vậy nên mới không chắc chắn và sửa lời ban đầu của mình như vậy.

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Đề tài của hai truyện là gì?

A. Phê phán thói hư tật xấu

B. Cổ vũ châm biếm

C. Xây dựng đạo lí

D. Tất cả các đáp án trên

Câu 2: Đâu không phải một lời đối đáp của các nhân vật trong truyện “Con rắn vuông”?

A. Một hôm đi chơi về, anh ta bảo với vợ

B. Làm gì có thứ rắn dài như thế?

C. Mình không tin à?

D. Một trăm thước cũng không có

Câu 3: Truyện “Khoe của” còn được biết đến với cái tên gì?

A. Khoe khoang

B. Tiếu lâm xứ Bắc

C. Hai chàng trai

D. Lợn cưới, áo mới

Câu 4: Trong truyện “Khoe của”, khi trả lời câu hỏi của anh đi tìm lợn, nếu không nói thừa thì anh ta chỉ cần trả lời như thế nào?

A. Tôi chỉ biết cái áo của tôi là mới và đẹp thôi

B. Tôi không biết hình con lợn hình thù như thế nào

C. Tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả

D. Tôi giết con lợn đó rồi

Câu 5: Trong truyện “Con rắn vuông”, người vợ trêu chồng như thế nào?

A. Người vợ đòi chồng đưa đi xem con rắn đó

B. Người vợ nói rằng chồng mình ngu ngốc

C. Người vợ phủ nhận những gì mà anh chồng nói

D. A và C đúng

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy liên hệ bài học của hai câu chuyện cười với thực tế xã hội ngày nay.

Câu 2: Em và bạn trong nhóm phân vai, đóng tiểu phẩm dựa vào một trong hai truyện cười trên