Giáo án chuyên đề Toán 12 chân trời Bài 1: Tiền tệ. Lãi suất

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

NV1: Tìm hiểu khái niệm tiện tệ

- GV triển khai cho HS thực hiện HĐKP1 theo nhóm nhỏ, trình bày những hiểu biết của em về:

a) Hằng ngày bạn dùng tiền để làm gì?

b) Kể tên các hình thức của tiền từ xưa đến nay mà bạn biết.

c) Đơn vị tiền tệ của mỗi nước có giống nhau không?

- GV kết luận: “Tiền là hình thái biểu hiện giá trị của hàng hóa. Tiền phản ánh lao động xã hội và mối quan hệ giữa những người sản xuất và trao đổi hàng hóa”.

GV giới thiệu khái niệm tiền tệ.

- GV dẫn dắt đưa ra chú ý.

- GV đặt câu hỏi: “Nước ta dùng đơn vị tiền tệ là gì?” từ đó dẫn dắt HS tìm hiểu khái niệm đơn vị tiền tệ.

- HS tìm hiểu Ví dụ 1. 

- GV cho HS thảo luận nhóm đôi hoàn thành Thực hành 1.

+  GV mời 1 nhóm lên bảng trình bày kết quả.

+ Các HS khác nhận xét, rút ra đáp án đúng.

- HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi của HĐ Vận dụng 1.

NV2: Tìm hiểu khái niệm Tỉ giá.

- GV triển khai HĐKP2 cho HS trao đổi theo nhóm đôi.

+ GV hướng dẫn HS tìm hiểu bảng tỷ giá.

+ Có thể cho HS thực hành quy đổi một số đơn vị tiền tệ.

GV dẫn dắt, giới thiệu khái niệm tỉ giá.

- GV cho HS tìm hiểu Ví dụ 2.

+ HS dựa vào bảng tỉ giá để thực hiện tính toán theo yêu cầu.

- GV cho HS hoạt động nhóm đôi thực hiện yêu cầu của Thực hành 2, Vận dụng 2.

+ GV gọi 1- 2 HS lên bảng trình bày bài.

+ HS ở dưới nhận xét và bổ sung bài làm.

+ GV chốt đáp án.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu, thảo luận nhóm.

- GV quan sát hỗ trợ. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn. 

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

1. Tiền tệ

a) Khái niệm tiền tệ

HĐKP1

a) Hằng ngày, tiền có thể được dùng để mua bán, thanh toán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ, lưu trữ giá trị,…

b) Từ xưa đến nay, tiền xuất hiện dưới nhiều hình thức như: gia súc, vỏ sò, đá, kim loại, giấy, thông tin điện tử số hóa,…

c) Đơn vị tiền tệ của môi nước không giống nhau.

Khái niệm

Tiền (tiền tệ) là bất cứ phương tiện nào được thừa nhận chung để trao đổi hàng hóa, dịch vụ hoặc để trả các khoản nợ.

Chú ý: Các chức năng của tiền được thừa nhận là thước đo giá trị, phương tiện lưu thông, phương tiện cất giữ, phương tiện thanh toán, tiền tệ thế giới.

Đơn vị tiền tệ

Khi phân biệt tiền tệ của quốc gia này với tiền tệ của quốc gia khác, người ta dùng cụm từ “đơn vị tiền tệ”. Đơn vị tiền tệ của nhiều quốc gia có thể có tên gọi riêng (ví dụ: Việt Nam đồng, Nhân dân tệ,…) hoặc có cùng một tên gọi (ví dụ: đô la (Dollar)) và để phân biệt các đơn vị tiền tệ đó, người ta thường phải gọi kèm tên quốc gia sử dụng đồng tiền (ví dụ: đô la Úc, đô la Mỹ,..). Với sự hình thành của các khu vực tiền tệ thống nhất, ngày nay có nhiều quốc gia dùng chung một đơn vị tiền tệ như đồng Euro.

Ví dụ 1 (SGK – tr.26)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.26).

Thực hành 1

Vận dụng 1

Bốn nước dùng chung đơn vị tiền tệ đồng Euro là: Pháp, Đức, Ý, Hà Lan.

b) Tỉ giá

HĐKP2:

a) Sử dụng bảng tỉ giá (tỉ giá hối đoái) của các ngân hàng.

b) Bảng cho biết tỉ giá mua vào và bán ra khi quy đổi giữa các loại ngoại tệ khác nhau tại Ngân hàng nhà nước Việt Nam.

Khái niệm

Tỉ giá là tỉ lệ quy đổi giá trị một đơn vị tiền tệ này sang một đơn vị tiền tệ khác.

Ví dụ 2 (SGK – tr.27)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.27).

Thực hành 2

a) Bà Lan phải trả số tiền là:

250. 26 857 = 6 714 250 (VND)

b) Anh Tuấn thu được số tiền là:

3 500. 24 300 = 85 050 000 (VND)

Vận dụng

Giả sử thông tin tra cứu được như sau:

Tỉ giá áp dụng cho ngày 4/5/2024 (gắn ở dưới)

a) Vậy giá mua 1000 GBP từ ngân hàng là:

1000. 31 940 = 31 940 000 (VND).

b) Giá bán 15 000 JPY cho ngân hàng là:

15 000. 151 = 2 265 000 (VND).

c) Giá mua 20 000 AUD từ ngân hàng là:

20 000. 16 827 = 336 540 000 (VND).

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

NV1: Tìm hiểu khái niệm lãi suất

- GV triển khai cho HS thực hiện HĐKP2 tìm hiểu bài toán sau:

Đầu năm ông A đã vay của ông B 100 triệu đồng, hai bên thỏa thuận đến cuối năm ông A phải hoàn trả cho ông B 100 triệu đồng tiền vốn đã vay và trả thêm 8 triệu đồng tiền lãi. Tìm tỉ số phần trăm giữa tiền lãi và tiền vốn.

-  HS dựa vào kiến thức về tỉ số phần trăm để trả lời câu hỏi trên.

GV giới thiệu khái niệm về tiền lãi, lãi suất, kì hạn vay, chu kì vay.

+ Số tiền trả thêm được gọi là tiền lãi.

+ Số tiền lãi tính theo một đơn vị thời gian xác định gọi là lãi suất.

+ Thời gian vay được gọi là kì hạn vay.

+ Thời gian định kì trả lãi được gọi là kì trả lãi (kì tính lãi).

+ Kì hạn vay tính theo số kì trả lãi gọi là số chu kì vay.

- GV đưa khái niệm và chú ý.

NV2: Tìm hiểu cách tính lãi suất

- GV triển khai HĐKP4 cho HS trao đổi theo nhóm đôi.

Một người gửi tiết kiệm 100 triệu đồng vào ngân hàng. So sánh số tiền lãi mà người đó nhận được sau 4 năm (kì hạn một năm) trong hai trường hợp sau:

Trường hợp 1. Lãi suất 8%/năm. Tiền lãi không được nhập vào vốn sau mỗi năm tính lãi của khoản vay.

Trường hợp 2. Lãi suất 7,5%/năm. Tiền lãi được nhập vào vốn sau mỗi năm để tính lãi cho năm kế tiếp của khoản vay.

+ GV mời 2 nhóm lên trình bày theo từng trường hợp.

+ HS nhận xét, bổ sung bài bạn.

+ GV chốt đáp án.

-  GV giới thiệu cách tính lãi như trường hợp 1 được gọi là phương thức tính lãi đơn, cách tính lãi như trường hợp 2 được gọi là phương thức tính lãi kép.

- GV giới thiệu khái niệm và công thức tính lãi đơn và lãi kép.

- GV cho HS tìm hiểu Ví dụ 3, 4.

+ HS dựa vào cách tính đã nêu thực hiện các yêu cầu nêu trong SGK.

- GV cho HS hoạt động nhóm đôi thực hiện yêu cầu của Thực hành 3.

+ GV gọi 1- 2 HS lên bảng trình bày bài.

+ HS ở dưới nhận xét và bổ sung bài làm.

+ GV chốt đáp án.

- GV cho HS hoạt động nhóm đôi thực hiện yêu cầu của Vận dụng 3.

- GV hướng dẫn HS thực hiện:

+ Sau 290 ngày thì bác Tư đã đến kì hạn trả lãi tiếp theo chưa? Tính số ngày bác Tư tính lãi suất không kì hạn.

+ Tính số tiền lãi tương ứng với số tiền lãi theo kì hạn và không theo kì hạn.

- GV gọi 1- 2 HS lên bảng trình bày bài.

- HS ở dưới nhận xét và bổ sung bài làm.

- GV chốt đáp án.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn thành các yêu cầu, thảo luận nhóm.

- GV quan sát hỗ trợ. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn. 

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

2. Lãi suất

a) Khái niệm lãi suất

HĐKP2

Tỉ số phần trăm giữa tiền lãi và tiền vốn là: 8 : 100 = 0,08 = 8%

Khái niệm

Lãi suất của một chu kì là tỉ lệ phần trăm giữa tiền lãi thu được ở cuối chu kì và tiền vốn cho vay từ đầu chu kì đó.

b) Cách tính lãi suất

HĐKP4:

Trường hợp 1:

Số tiền lãi nhận được sau 4 năm là:

100. 8%. 4 = 32 (triệu đồng)

Trường hợp 2:

Số tiền lãi người đó nhận được sau kì hạn năm thứ nhất là:

100. 7,5% = 7,5 (triệu đồng).

Số tiền lãi người đó nhận được sau kì hạn năm thứ hai là:

(100 + 7,5). 7,5% = 8,0625 (triệu đồng)

Số tiền lãi người đó nhận được sau kì hạn năm thứ ba là:

(100 + 7,5 + 8,0625).7,5% = 8,6671 (triệu đồng)

Số tiền lãi người đó nhận được sau kì hạn năm thứ 4 là:

(100 + 7,5 + 8,0625 + 8,6671). 7,5% = 9,31722 (triệu đồng).

Vậy số tiền lãi mà người đó nhận được sau 4 năm là: 

7,5 + 8,0625 + 8,6671 + 9,31722 = 33,54682 (triệu đồng) 

Lãi đơn

Gọi  là vốn gốc,  là lãi suất trên một kì hạn, theo cách tính lãi đơn ta có:

Tiền lãi sau n chu kì là:

Giá trị cả vốn lẫn lãi sau n chu kì là:

Lãi kép

Gọi  là vốn gốc,  là lãi suất trên một kì hạn, theo cách tính lãi kép ta có:

Giá trị cả vốn lẫn lãi sau n chu kì là:

Tiền lãi sau n chu kì là:

Ví dụ 3 (SGK – tr.28)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.29).

Ví dụ 4 (SGK – tr.29)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.29).

Thực hành 3

Ta có:  = 250 triệu đồng;  = 6%; .

a) Tiền lãi tính theo phương thức lãi đơn là:

triệu đồng

b) Tiền lãi tính theo phương thức lãi kép là:

148,46 triệu đồng

Vận dụng 3

Ta có:

Vậy bác Tư có 20 tính theo lãi suất không kì hạn.

= 400 triệu đồng,  =

, .

a) Số tiền cả vốn lẫn lãi bác Tư nhận được theo hình thức lãi đơn là:

414,422 triệu đồng.

Số tiền cả vốn lẫn lãi bác Tư nhận được theo hình thức lãi kép là:

414,596 triệu đồng.