Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 12 cánh diều CĐ 1: Lịch sử tín ngưỡng và tôn giáo ở Việt Nam (P2)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

CHUYÊN ĐỀ 1. LỊCH SỬ TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

PHẦN II

Một số tín ngưỡng ở Việt Nam

PHẦN III

Một số tư tưởng và tôn giáo ở Việt Nam

PHẦN I

Khái niệm tín ngưỡng, tôn giáo

II

MỘT SỐ TÍN NGƯỠNG

Ở VIỆT NAM

THẢO LUẬN NHÓM

Đọc thông tin trong SGK và thực hiện nhiệm vụ sau đây:

1

Tìm hiểu về tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên.

2

Tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương.

3

Tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu.

4

Tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Thành hoàng.

5

Tìm hiểu về tín ngưỡng thờ anh hùng dân tộc.

2. Thờ Quốc tổ Hùng Vương

Chia lớp thành 5 nhóm và hoàn thành nhiệm vụ

Khai thác Hình 4, Tư liệu, mục Góc mở rộng, Góc khám phá, thông tin mục II.2 SGK tr.7, 8 và trả lời câu hỏi:

• Nêu nguồn gốc của tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương.
• Nêu những nét chính của tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương.

Nhóm 2:

TƯ LIỆU. “Trước đây, Quốc lễ cúng tế định kì vào mùa thu; năm Khải Định thứ hai (1917), Phú Thọ Tuần phủ Lê Trung Ngọc có tờ tư xin bộ Lễ cho ấn định lấy mùng 10 tháng 3 hằng năm làm ngày quốc tế. Ngày giỗ (11 tháng 3) là do dân sở tại tự làm tế lễ”.

(Trích văn bia Hùng Vương từ khảo tại Đền Hùng (Phú Thọ), năm 1940)

• Nguồn gốc: Sự tưởng nhớ và biết ơn các Vua Hùng – những người đứng đầu nhà nước Văn Lang.
• Địa điểm: Đền Hùng, núi Nghĩa Linh, Hy Cương, Việt Trì, Phú Thọ.

a. Nguồn gốc

• Thời gian: 18/2/1946.
• Sự kiện: Chủ tịch Hồ Chí Minh kí Sắc lệnh 22NV/CC.
• Nội dung: cho phép công chức nghỉ ngày 10 tháng 3 âm lịch hằng năm để tổ chức các hoạt động giỗ Tổ Hùng Vương.

Góc mở rộng:

b. Biểu hiện

Hoạt động thờ cúng Vua Hùng, hướng về ngày giỗ Tổ: Lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ).

b. Biểu hiện

• Hệ thống cơ sở thờ các Vua Hùng ở nhiều nơi.
• Khu di tích lịch sử Đền Hùng là trung tâm thờ tự lớn nhất.

Đền thờ Vua Hùng (Đà Lạt)

Đền thờ Vua Hùng (TP.Hồ Chí Minh)

Khu di tích lịch sử Đền Hùng (Phú Thọ)

Sơ đồ khu di tích Đền Hùng

Đền thờ Vua Hùng (Cần Thơ)

Đền thờ Vua Hùng tại Công viên văn hóa Hùng Vương (Đồng Nai)

Góc khám phá: Phần lễ

• Hoạt động bắt đầu: lễ dâng hương tại Đền Thượng.
• Đồ tế lễ: bánh chưng, bánh giầy.
• Ý nghĩa:
• Nhắc lại sự tích Lang Liêu.
• Ghi nhớ công lao các vua Hùng đã dạy dân trồng lúa.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và các đại biểu dâng hương tại Đền Thượng.

Góc khám phá: Phần hội

• Địa điểm: khu vực núi Hùng.
• Gồm:
• Các hoạt động biểu diễn.
• Các trò chơi và thi đấu như hát Xoan, đấu vật, bắn nó, thi gói và nấu bánh chưng, giã bánh giầy,…

Hoạt động thi gói bánh chưng

Hoạt động thi giã bánh giầy

Hoạt động trình diễn hát Xoan

Chủ tịch nước cùng các đồng chí lãnh đạo dâng hương trên đền thờ các vua Hùng

Thực hành tế lễ Giỗ Quốc Tổ Lạc Long Quân tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng (Phú Thọ), năm 2019

Thực hành nghi thức dâng hương trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2019 tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, Phú Thọ

Tất cả người dân đất Việt đều có ý thức tôn thờ các vua Hùng là vị vua Thủy Tổ,

là tổ tiên của dân tộc Việt Nam.

Không khí chính hội ngày giỗ tổ Hùng Vương

Giới thiệu về nguồn gốc lễ giỗ Quốc tổ Hùng Vương.

Kinh Dương Vương sinh một con trai, sau nối ngôi vua cha niên hiệu là Lạc Long Quân.

Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh ra một bọc trăm trứng, nở ra một trăm người con là tổ tiên của người Bách Việt.

Lạc Long Quân bảo bà Âu Cơ: “Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thủy hỏa khắc nhau, chung hợp thật khó”.

50 người theo mẹ lên núi, 50người theo cha xuống biển

Phong cho con trưởng Hùng Vương nối ngôi, làm vua.

Hùng Vương thứ 18 đã nhường ngôi cho Thục Phán - An Dương Vương.

• Thời Lê sơ:

1470: vua Lê Thánh Tông

1601: vua Lê Kính Tông

Chọn ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương.

• Thời Nguyễn:

Năm Khải Định thứ 2

Chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày giỗ Tổ Hùng Vương.

Theo em, tín ngưỡng thờ Quốc tổ Hùng Vương có ý nghĩa như thế nào trong đời sống văn hóa của người Việt?

Ý nghĩa

Thể hiện lòng thành kính tri ân các Vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân đã vì dân giữ nước.

Giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, lòng biết ơn với các thế hệ trước.

Quảng bá ra thế giới về một Di sản giá trị, độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm.

Khắc ghi lời căn dặn của Bác: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước - Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước và tỉnh Phú Thọ đã dâng hương tại Khu di tích lịch sử đền Hùng (tỉnh Phú Thọ), tưởng nhớ công đức các vua Hùng và các bậc tiền nhân.

Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa Du lịch Đất Tổ năm Giáp Thìn - 2024 vừa là dịp tri ân công đức Tổ tiên, vừa là hoạt động để quảng bá, giới thiệu di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch.

6/12/2012

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại

Khung cảnh nhộn nhịp tại cổng đền Hùng trong ngày giỗ Tổ Hùng Vương, năm 1920.

Cụ Huỳnh Thúc Kháng, cụ Nguyễn Văn Tố và ông Nguyễn Xiển tại Phú Thọ (1946).

Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô tại Đền Hùng (Phú Thọ) năm 1954.

- Lễ dâng hương: tất cả những người tham gia đều thắp dâng một nén hương thơm bày tỏ tâm niệm của mình với Quốc Tổ.

Phẩm vật dâng cúng: bánh dày 18 chiếc, bánh chưng 18 chiếc, hương, hoa, nước, trầu, cau, rượu và ngũ quả (dâng lên 18 đời vua hùng).

Từ thời Lê sơ, nghi thức giỗ Tổ Hùng Vương đã trở thành nghi lễ quốc gia. Đến thời Nguyễn, mồng Mười tháng Ba âm lịch chính thức được chọn làm ngày giỗ Quốc Tổ Hùng Vương.

“Dù ai đi ngược về xuôi,

Nhớ ngày giỗ Tổ Mồng Mười tháng Ba.

Khắp miền truyền mãi câu ca,

Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm.”

Lễ giỗ Quốc Tổ Hùng Vương gồm phần lễ và phần hội. Các nghi thức chính trong phần lễ gồm:

- Lễ rước kiệu: nghi lễ truyền thống trang nghiêm từ dưới chân núi lần lượt đi qua các đền để lên đền thượng.

Mở rộng

--------------- Còn tiếp ---------------