Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 12 cánh diều Thực hành CĐ 2

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát các hình ảnh sau và trả lời câu hỏi:

Trẻ em Nhật Bản

được giáo dục từ rất sớm

Người Nhật luôn muốn hoàn thiện bản thân bất cứ lúc nào

Nền văn hóa Nhật Bản vẫn luôn giữ được bản sắc dân tộc

Tinh thần làm việc tập thể ở Nhật Bản

Nhật Bản là nước có tỉ lệ thời gian làm việc rất cao

Lòng trung thành là một nhân tố đóng góp cho sự phát triển của Nhật Bản

Từ phẩm chất cần cù, kỉ luật, coi trọng bản sắc văn hóa dân tộc của người Nhật, liên hệ với Việt Nam trong thời kì Đổi mới.

Xem video sau và cho biết em muốn học tập đức tính nào của người Nhật?

• Phát huy truyền thống cần cù, chăm chỉ, ham học hỏi, đoàn kết, lòng yêu nước sâu sắc,... để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao có tính kỉ luật, có khả năng tiếp thu và ứng dụng thành tựu khoa học - kĩ thuật,...
• Thực hiện chính sách đối ngoại tự chủ, tăng cường các mối quan hệ quốc tế và khu vực, hội nhập với thế giới để tận dụng nguồn vốn đầu tư, thành tựu khoa học - kĩ thuật từ các nước khác.
• Nhà nước quản lí kinh tế một cách có hiệu quả; tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá; nắm bắt những thời cơ, vượt qua thách thức,...

NỘI DUNG THỰC HÀNH CHUYÊN ĐỀ 2:

NHẬT BẢN: HÀNH TRÌNH

LỊCH SỬ TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lập bảng thể hiện tính chính trị, kinh tế, xã hội của Nhật Bản từ năm 1945 đến nay

01

Câu lạc bộ “Em yêu lịch sử” tổ chức thảo luận về chủ đề: “Sự phát triển “thần kì” của nền kinh tế Nhật Bản từ năm 1952 đến năm 1973”

02

Đóng vai hướng dẫn viên du lịch giới thiệu về một nét văn hóa của người Nhật mà em ấn tượng.

03

LẬP BẢNG THỂ HIỆN TÍNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA NHẬT BẢN TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY

01

Lập bảng thể hiện tính chính trị, kinh tế, xã hội của Nhật Bản từ năm 1945 đến nay.

GIAI ĐOẠN 1: 1945 - 1952

• Loại bỏ chủ nghĩa quân phiệt và bộ máy chiến tranh.
• Soạn thảo Hiến pháp mới (1947), quy định Nhật Bản là nước quân chủ lập hiến, nhưng thực chất là theo chế độ dân chủ đại nghị tư sản.
• Cam kết:
• Từ bỏ chiến tranh, xét xử tội phạm chiến tranh, không đe dọa, sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế.
• Không duy trì quân đội thường trực, chỉ có Lực lượng phòng vệ dân sự.

• Thủ tiêu chế độ tập trung kinh tế: giải tán các tập đoàn “Đai-bát-xư”.
• Cải cách ruộng đất: quy định mỗi chủ đất được sở hữu không quá 3 ha ruộng, số còn lại Chính phủ bán cho nông dân.
• Thực hiện các đạo luật về lao động.
• Cải cách, xây dựng nền giáo dục mới khoa học, tiến bộ.
• Ban hành Luật Giáo dục năm 1947.

Giáo dục Nhật Bản thời bị chiếm đóng.

Sau 1945, thực phẩm được phân phối theo tiêu chuẩn

GIAI ĐOẠN 2: 1952 - 1973

• Về đối nội:
• Duy trì, bảo vệ chế độ tư bản.
• 1955 - 2009, Đảng Dân chủ Tự do liên tục cầm quyền, xây dựng “Nhà nước phúc lợi chung”, tăng thu nhập quốc dân lên gấp đôi.
• Về đối ngoại:
• Liên minh với Mỹ, kí Hiệp ước hoà bình Xan Phran-xi-xcô, chấm dứt thời kì chiếm đóng của lực lượng Đồng minh.
• Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật được kí kết. Nhật Bản chấp nhận đặt dưới “chiếc ô” bảo hộ hạt nhân của Mỹ; cho Mỹ đóng quân và xây dựng căn cứ quân sự trên đất Nhật Bản.

• 1952 – 1960: có bước phát triển nhanh.
• 1960 – 1973: giai đoạn phát triển “thần kì”.
• Tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm: 10,8 %.
• Năm 1968, Nhật Bản vươn lên hàng thứ hai thế giới tư bản.
• Đầu những năm 70 thế kỉ XX, trở thành một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính trong thế giới tư bản.
• Mua bằng phát minh sáng chế, tập trung vào lĩnh vực sản xuất ứng dụng dân dụng.
• Xây dựng các công trình thế kỉ (đường ngầm dưới biển, cầu đường bộ,…).

• Tầng lớp trung lưu mới xuất hiện, tăng về số lượng trong các thành phố lớn, trung tâm công nghiệp.
• Đối mặt với tình trạng giá nhà ở tăng cao, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, ùn tắc giao thông,…

Vấn đề tiêu cực của xã hội Nhật Bản

GIAI ĐOẠN 3: 1973 - 2000

• Về đối nội:
• Đảng Dân chủ Tự do tiếp tục cầm quyền nhưng bắt đầu suy giảm uy tín. Nội bộ đảng cầm quyền liên tục bê bối, tham nhũng, tranh giành quyền lực.
• Về đối ngoại:
• Duy trì liên minh với Mỹ, tăng cường hợp tác với Tây Âu
• Chủ trương tăng cường mối quan hệ với các nước Đông Nam Á và tổ chức ASEAN, mở rộng đối ngoại trên phạm vi toàn cầu.

• Giai đoạn 1973 – 1980: Suy thoái.
• Giai đoạn 1980 – 1990: Phục hồi nhưng phát triển không ổn định.
• Giai đoạn 1990 – 2000: Trì trệ kéo dài (“Thập niên mất mát”)

• Khoảng 90 % số dân Nhật Bản được coi là tầng lớp trung lưu.
• Hình thành hai nhóm xã hội: những người thành công và những người thất bại. Những người thất bại trong kinh doanh bị phá sản, mất việc, phải sống bằng trợ cấp xã hội ngày càng đông.
• Bất bình đẳng ngày càng gia tăng.

Cường độ làm việc của Nhật Bản trong những năm 80 được mô tả là thời đại làm việc nhiều giờ, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và lòng trung thành với công ty.

GIAI ĐOẠN 4: ĐẦU THẾ KỈ XXI

• Về đối nội:
• Đảng Dân chủ giành chiến thắng áp đảo trước Đảng Dân chủ Tự do trong cuộc bầu cử Hạ viện.
• Mở rộng hoạt động cho Lực lượng phòng vệ Nhật Bản. Khôi phục đầy đủ chức năng của lực lượng quân sự.

Đảng Dân chủ (DPJ)

Đảng Dân chủ Tự Do (LDP)

• Về đối ngoại:
• Liên minh chặt chẽ với Mỹ
• Tăng cường độc lập, tự chủ, vươn lên trở thành cường quốc chính trị, nền kinh tế lớn của thế giới.
• Đẩy mạnh chiến lược “trở lại châu Á”, lấy châu Á làm bàn đạp, trở thành cường quốc chính trị.
• Tăng cường vai trò trong Liên hợp quốc.
• Nâng cao vị thế trong các tổ chức, diễn đàn quốc tế và khu vực.

Dưới thời Thủ tướng Côi-dư-mi:

+ Khắc phục nợ xấu, giảm số nợ của nhà nước.

+ Tư nhân hoá ngành bưu chính và một số ngành kinh tế.

Dưới thời Thủ tướng Sin-dô A-bê: Tái thiết nền kinh tế, đặt trọng tâm vào “ba mũi tên”: ngân sách, tiền tệ và cải tổ cơ cấu.

• Sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư tiền vào guồng máy kinh tế quốc gia, kích cầu kinh tế.
• Cải tổ chính sách tiền tệ, huy động Ngân hàng Trung ương “mở van” tín dụng.
• Chuyển đổi hệ thống kinh tế, khơi dậy tiềm năng tăng trưởng, tăng cường khả năng cạnh tranh,…

• Số lượng người nghèo và tỉ lệ thất nghiệp có xu hướng tăng.
• Đối mặt với tình trạng già hoá và sụt giảm dân số, tỉ lệ sinh thấp

Nhật Bản đối mặt với vấn đề già hóa dân số

Phụ nữ Nhật có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới

CÂU LẠC BỘ “EM YÊU LỊCH SỬ” TỔ CHỨC THẢO LUẬN VỀ CHỦ ĐỀ: “SỰ PHÁT TRIỂN “THẦN KÌ” CỦA NỀN KINH TẾ NHẬT BẢN TỪ NĂM 1952 ĐẾN NĂM 1973”

02

“Sự phát triển “thần kì” của nền kinh tế Nhật Bản từ năm 1952 đến năm 1973.

THẢO LUẬN

Hướng dẫn

• Nêu sự phát triển của kinh tế Nhật Bản từ năm 1952 đến năm 1973.
• Giải thích nguyên nhân dẫn đến sự phát triển “thần kì” trong những năm 1960 – 1973.

Hình ảnh Tokyo vào giữa buổi chiều ngày 24 tháng 12 năm 1964, khi sương mù gây ra bóng tối vào giữa trưa.

Giai đoạn 1952 – 1960

Có bước phát triển nhanh

Sự phát triển của kinh tế Nhật Bản giai đoạn 1952 - 1973

Tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm: 10,8 %.

Năm 1968: vươn lên hàng thứ hai thế giới tư bản

Đầu những năm 70 thế kỉ XX: một trong ba trung tâm kinh tế - tài chính trong thế giới tư bản

• Mua bằng phát minh sáng chế
• Tập trung lĩnh vực sản xuất ứng dụng dân dụng
• Đạt nhiều thành tựu lớn.

Xây dựng các công trình thế kỉ (đường ngầm dưới biển,

cầu đường bộ,…).

Giai đoạn 1960 - 1973

Giai đoạn phát triển “thần kì”.

Nguyên nhân dẫn tới sự phát triển “thần kì”

Coi con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định hàng đầu

Vai trò lãnh đạo, quản lí có hiệu quả của nhà nước.

Áp dụng các thành tựu khoa học – kĩ thuật hiện đại để nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm.

Nguyên nhân dẫn tới sự phát triển “thần kì”

Nhiều tập đoàn và công ty có tầm nhìn xa, quản lí tốt, có tiềm lực và sức cạnh tranh cao.

Chi phí cho quốc phòng thấp, có điều kiện tập trung vốn đầu tư cho kinh tế.

Tận dụng các yếu tố bên ngoài để phát triển:

• Nguồn viện trợ Mỹ
• Lợi nhuận từ chiến tranh ở Triều Tiên, Việt Nam.

KẾT LUẬN

• Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, những thành tựu của Nhật Bản đạt được thời kì này là rất nhanh chóng và đáng khâm phục. Giai đoạn này ở Nhật Bản được thế giới đánh giá là giai đoạn phát triển “thần kì”.
• Nguyên nhân dẫn đến sự phát triển “thần kì” là tổng hòa của nhiều yếu tố. Trong đó, yếu tố đóng vai trò quyết định nhất là sự quyết tâm, tinh thần tự lực, tự cường của nhân dân và chính sách của chính phủ.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------