Giáo án điện tử chuyên đề Lịch sử 12 cánh diều CĐ 1: Lịch sử tín ngưỡng và tôn giáo ở Việt Nam (P6)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

CHUYÊN ĐỀ 1. LỊCH SỬ TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO Ở VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

PHẦN II

Một số tín ngưỡng ở Việt Nam

PHẦN III

Một số tư tưởng và tôn giáo ở Việt Nam

PHẦN I

Khái niệm tín ngưỡng, tôn giáo

III

MỘT SỐ TÔN GIÁO

Ở VIỆT NAM

Việt Nam là quốc gia đa tôn giáo.

Các tôn giáo cùng tồn tại và bình đẳng với nhau

Gồm:

• Tôn giáo du nhập từ bên ngoài.
• Tôn giáo bản địa.

01

Tìm hiểu về Nho giáo.

02

Tìm hiểu về Phật giáo.

03

Tìm hiểu về Đạo giáo.

04

Tìm hiểu về Cơ đốc giáo.

05

Tìm hiểu về một số tôn giáo khác.

Nhóm

3. Đạo giáo

3. Đạo giáo

Chia lớp thành 5 nhóm và thực hiện nhiệm vụ:

Khai thác Hình 17, mục Góc mở rộng, thông tin mục III.3 SGK tr17, 18 và trả lời câu hỏi:

• Nêu nguồn gốc và quá trình du nhập, phát triển của Đạo giáo ở Việt Nam.
• Nêu những biểu hiện của Đạo giáo trong đời sống văn hóa – xã hội.

Nhóm 3:

Hình 17. Trấn Vũ Quán (Hà Nội) đầu thế kỉ XX

a. Nguồn gốc và quá trình du nhập, phát triển

Nguồn gốc

• Tên khác: Lão giáo, đạo Lão.
• Nguồn gốc: Trung Quốc.
• Bắt nguồn từ tư tưởng về Đạo của Lão Tử và Trang Tử.

Lão Tử (TK VI – V TCN)

Trang Tử (369 – 286 TCN)

Biểu tượng âm dương nói lên bản chất và mối quan hệ giữa âm và dương.

a. Nguồn gốc và quá trình du nhập, phát triển

Nguồn gốc

• Thời gian: cuối thời Đông Hán (TK II).
• Tư tưởng Lão - Trang với các yếu tố thần bí đưa đến sự ra đời của Đạo giáo.
• Giáo chủ: Thái Thượng Lão Quân

Đạo Giáo Tam Thánh

Lão Tử cưỡi trâu rời Trung Hoa

• Thời gian du nhập: rất sớm, thời Bắc thuộc.
• Ảnh hưởng rộng rãi, bền vững trong đời sống dân gian.
• Có sự hòa trộn, dung hợp với Phật giáo, Nho giáo và các yếu tố tín ngưỡng bản địa.

Tượng đá An Kỳ Sinh - đạo sĩ tu luyện Đạo Tiên trên đỉnh non thiêng Yên Tử.

Quá trình du nhập và phát triển

• “Đạo” là khái niệm chỉ cái tự nhiên, có sẵn một cách tự nhiên.
• “Đạo sinh nhất, nhất sinh nhị, nhị sinh tam, tam sinh vạn vật”.
• “Đức” là biểu hiện cụ thể của “Đạo” trong từng sự vật.
• Lão Tử cho rằng khi theo “Đạo”, dục vọng mỗi ngày mỗi giảm, giảm rồi lại giảm nữa, cho đến “vô vi”.

Tư liệu:

b. Biểu hiện trong đời sống văn hóa – xã hội

• Thực hành luyện đan, tu luyện dưỡng sinh, khí công, hướng tới “trường sinh bất tử”,...:

Dấu hiệu của Đạo giáo thần tiên.

Phổ biến trong tầng lớp quý tộc, người giàu có trước đây.

Bích Câu Đạo Quán – Chứng tích của Đạo Giáo Thần tiên tại Kinh thành Thăng Long.

b. Biểu hiện trong đời sống văn hóa – xã hội

• Thực hành những hoạt động liên quan đến quan niệm về số mệnh hoặc mong muốn an toàn, may mắn:

Xem tử vi

Xem tướng số

Xem đất

Xem hướng

Xem

phong thủy

b. Biểu hiện trong đời sống văn hóa – xã hội

• Lối sống lui về ẩn dật, hướng đến sự thanh bình, nhàn nhã, gần gũi với thiên nhiên:

Một bộ phận trí thức khi về già.

Quan lại gặp chuyện bất bình trong chốn quan trường.

Năm 1437 - 1439, Nguyễn Trãi lui về ở ẩn sau khi thất bại với kế hoạch chế định lễ nhạc.

Năm 1358-1369, Chu Văn An xin từ quan về ở ẩn tại núi Phượng Hoàng (Chí Linh).

• Đạo giáo từng ảnh hưởng đến cả tầng lớp nho sĩ với tâm thái ưa thích đời sống thanh nhàn, tự tại.
• Khi người trí thức chán nản với thời cuộc, gặp chuyện bất bình chốn quan trường thì thường lui về ẩn dật, sống vui thú điền viên như: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Khuyến,...

Mở rộng:

Nhàn: Triết lý sống thanh cao của

bậc đại sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm

Một mai, một cuốc, một cần câu

Thơ thẩn dầu ai vui thú nào

Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ

Người khôn, người đến chốn lao xao

Thu ăn măng trúc, đông ăn giá

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

Rượu, đến gốc cây, ta sẽ uống

Nhìn xem phú quý, tựa chiêm bao

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------