Giáo án Kinh tế pháp luật 12 chân trời Bài 7: Quản lí thu, chi trong gia đình

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp, đọc thông tin trong SGK tr.53, 54 để trả lời câu hỏi:

+ Cho biết thế nào là quản lí thu, chi trong gia đình và nêu ví dụ minh hoạ.

+ Nêu vai trò của quản lí thu, chi đối với gia đình và các thành viên. Nêu ví dụ minh hoạ.

- GV trình chiếu cho HS xem video về quản lí thu, chi trong gia đình: 

https://www.youtube.com/watch?v=TlKMyjH3pLg (0:08 – 3:41)

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về khái niệm và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp, vận dụng hiểu biết để thảo luận, trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về khái niệm và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số HS trả lời câu hỏi.

+ Khái niệm quản lí thu, chi:

• Quản lí thu, chi là việc cân đối các khoản thu và chi nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên gia đình có tính đến rủi ro và mục tiêu tài chính.

• Ví dụ minh hoạ: Mẹ tính toán xem tháng này chi tiêu hết bao nhiêu tiền cho việc đi ăn bên ngoài, có cần cân đối lại để không lãng phí là một phần của hoạt động quản lí thu, chi.

+ Vai trò của quản lí thu, chi trong gia đình:

• Đối với gia đình: kiểm soát và cân đối được thu, chi; chủ động và ứng phó với những tình huống trong tương lai; nâng cao chất lượng cuộc sống.

• Đối với các thành viên trong gia đình: chủ động thực hiện kế hoạch thu, chi.

• Ví dụ minh hoạ: Đối với các thành viên trong gia đình, sau khi đã có sự trao đổi và thống nhất sẽ hiểu được ý nghĩa của kế hoạch thu, chi nên sẽ chủ động thực hiện.

- GV mời HS nêu khái niệm và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Khái niệm và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

1. Tìm hiểu khái niệm và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình

- Khái niệm: 

Quản lí thu, chi là việc cân đối các khoản thu và chi nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên gia đình có tính đến rủi ro và mục tiêu tài chính.

- Sự cần thiết của quản lí thu, chi trong gia đình:

+ Đối với gia đình: kiểm soát và cân đối được thu, chi; chủ động và ứng phó với những tình huống trong tương lai; nâng cao chất lượng cuộc sống.

+ Đối với các thành viên trong gia đình: chủ động thực hiện kế hoạch thu, chi.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS vận dụng hiểu biết, liên hệ bản thân, đọc thông tin để thực hiện nhiệm vụ: Nêu các khoản chi tiêu trong gia đình và lấy ví dụ về một số thói quen chi tiêu tốt và chưa tốt.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, đọc trường hợp SGK tr.55 để trả lời câu hỏi: Nhận xét việc phân chia thu, chi của gia đình trong trường hợp. Từ đó, đề xuất những phương pháp quản lí thu, chi trong gia đình.

- GV trình chiếu cho HS xem video về thói quen chi tiêu:

https://www.youtube.com/watch?v=Sp-abMwlRMs (1:01 – 4:08)

https://www.youtube.com/watch?v=dGeIL2Ar5lc 

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về thói quen chi tiêu của gia đình.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp, vận dụng hiểu biết để thảo luận, trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về thói quen chi tiêu của gia đình theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời một số HS trả lời câu hỏi.

*  Thông tin:

+ Các khoản chi tiêu trong gia đình: chi tiêu thiết yếu (khoản chi tiêu thường xuyên cho nhu cầu sống của gia đình như: ăn uống, nhà ở, đi lại, học tập,...) và chi tiêu không thiết yếu (khoản chi cho các sản phẩm mong muốn khi có đủ thu nhập như: sản phẩm xa xỉ, các dịch vụ giải trí,...).

+ Ví dụ về thói quen chi tiêu tốt và chưa tốt:

• Thói quen chi tiêu tốt: mẹ luôn có kế hoạch thu, chi từ đầu tháng để tránh phát sinh.

• Thói quen chi tiêu chưa tốt: thấy bạn có đồ mới thì mình cũng mua cho bằng bạn bằng bè.

* Trường hợp:

+ Gia đình ông T phân chia các tỉ lệ chi tiêu theo nguyên tắc:

• 50% cho các nhu cầu thiết yếu như: thực phẩm, điện, nước, học phí của các con,...; 

• 30% sẽ dành cho các mục tiêu tài chính gia đình như: tiết kiệm, đầu tư, bảo hiểm và dự phòng; 

• 20% còn lại dành cho các nhu cầu như: mua sắm, giải trí,... là sự phân chia có hiệu quả.

+ Phương pháp phân chia khác: 

• Phương pháp 4, 3, 2, 1 là phân chia tổng thu nhập thành 4 phần với tỉ lệ 40% cho chi tiêu chung của cả nhà, 30% cho chi tiêu của riêng vợ và chồng, 20% chi tiêu cho con và 10% cho tích luỹ tiết kiệm. 

• Phương pháp 6 chiếc lọ: 55% nhu cầu thiết yếu, 10% đầu tư sinh lời, 10% tiết kiệm, 10% phát triển bản thân, 10% hưởng thụ cuộc sống, 5% từ thiện.

- GV mời HS nêu thói quen chi tiêu của gia đình.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Thói quen chi tiêu của gia đình.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

2. Tìm hiểu thói quen chi tiêu của gia đình

Chi tiêu trong gia đình:

- Chi tiêu thiết yếu.

- Chi tiêu không thiết yếu.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK tr.55 để thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1, 2: Cho biết mục tiêu tài chính nhằm đảm bảo các hoạt động gì.

+ Nhóm 3, 4: Diễn giải các mục tiêu tài chính trong gia đình và nêu ví dụ minh hoạ.

- GV trình chiếu cho HS xem video về các mục tiêu tài chính trong gia đình:

https://www.youtube.com/watch?v=lj_kv9VXYMQ (1:33 – 3:30)

https://www.youtube.com/watch?v=m2tW-MPtN4c

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về các mục tiêu tài chính của gia đình.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận nhóm, vận dụng hiểu biết để trả lời câu hỏi.

- HS rút ra kết luận về các mục tiêu tài chính của gia đình theo hướng dẫn của GV.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS các nhóm trả lời câu hỏi.

+ Mục tiêu tài chính nhằm bảo đảm các hoạt động tiết kiệm, đầu tư, khoản nợ, phòng ngừa rủi ro.

• Tiết kiệm là hoạt động tài chính với mục đích bảo đảm tiêu dùng cho tương lai như: học hành, phòng ngừa rủi ro,...

• Đầu tư là hoạt động chi nhằm tạo lập nguồn thu cho tương lai như: đầu tư chứng khoán, cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản,...

• Khoản nợ là hoạt động thực hiện những mục tiêu chính đáng, bảo đảm nguồn thu nhập khả thi cho trả nợ như: vay mua nhà, mua xe, mua các tài sản giá trị khác.

• Phòng ngừa rủi ro là dịch vụ tài chính (bảo hiểm tài sản, bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe,...).

+ Diễn giải mục tiêu tài chính:

• Mục tiêu tài chính ngắn hạn là cân đối chi tiêu với mức thu nhập đang có hay tiết kiệm được một khoản tiền nhỏ, thời gian thực hiện dưới 3 tháng. 

Ví dụ: tiết kiệm được 30 000 000 đồng trong 3 tháng.

• Mục tiêu tài chính trung hạn là cân đối thu, chi trong gia đình hay tiết kiệm được một khoản tiền nhỏ, thời gian thực hiện từ 3 đến 6 tháng. 

Ví dụ: mua được xe máy trong 5 tháng.

• Mục tiêu tài chính dài hạn nhằm thực hiện được những mục tiêu tài chính quan trọng trong thời gian từ 6 tháng trở lên, bao gồm kế hoạch thực hiện các mục tiêu ngắn hạn, trung hạn để từng bước đạt được mục tiêu dài hạn. 

Ví dụ: sửa được nhà trong 1 năm.

- GV mời HS nêu các mục tiêu tài chính của gia đình.

- GV yêu cầu các nhóm khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV kết luận về nội dung Các mục tiêu tài chính của gia đình.

- GV chuyển sang nội dung tiếp theo.

3. Tìm hiểu các mục tiêu tài chính của gia đình

Mục tiêu tài chính:

- Tiết kiệm;

- Đầu tư;

- Khoản nợ;

- Phòng ngừa rủi ro.

=> Đánh giá được ưu điểm và hạn chế trong thói quen chi tiêu và mục tiêu tài chính của bản thân và các thành viên trong gia đình để từ đó có thể lập và thực hiện được kế hoạch thu, chi hợp lí trong gia đình.