Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 6: Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo)

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI GIẢNG HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

KHỞI ĐỘNG

Sau khi xem xong video ca nhạc Đàn ghi ta của Lorca, em có cảm nghĩ gì?

Bài 6. Trong thế giới của giấc mơ

ÔN TẬP VĂN BẢN

ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA

NỘI DUNG BÀI HỌC

• 1. Nhắc lại kiến thức
• 2. Luyện tập
• 3. Vận dụng

PHẦN 1

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

Nhiệm vụ 1

Hiểu biết chung về văn bản

Vẽ sơ đồ tư duy trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Thanh Thảo và xuất xứ bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.

I. HIỂU BIẾT CHUNG VỀ VĂN BẢN

Tác giả - tác phẩm

Nhà thơ Thanh Thảo

Đàn Ghi ta của Lor-ca

Tên khai sinh: Hồ Thành Công.

Quê quán: Quảng Ngãi.

Sau 1975: Viết báo, tiểu luận phê bình và nhiều thể loại khác nhưng đóng góp quan trọng nhất là thơ ca.

Phong cách sáng tác

Giàu suy tư, trăn trở về vấn đề xã hội và thời đại.

Nỗ lực cách tân thơ ca, tìm kiếm biểu đạt mới thông qua hình thức nghệ thuật và những liên tưởng phóng khoáng.

Tập “Khối vuông Ru-bích”

Giàu tính tượng trưng, siêu thực, thể hiện cái tôi nội cảm hướng đến vẻ đẹp tinh thần con người.

Nhiệm vụ 2

Nhắc lại kiến thức văn bản

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Ý kiến chung của cả nhóm

II. NHẮC LẠI KIẾN THỨC VĂN BẢN

PHẦN 2

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1

Hiểu biết chung về văn bản

Câu hỏi 1: Thông tin nào không chính xác về bài thơ Đàn ghi ta của Lorca?

C. Bài thơ rất giàu chất hội họa và dồi dào nhạc tính.

A. Bài thơ rất tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ của Thanh Thảo: giàu suy tư, phóng khoáng, mãnh liệt trong cảm xúc đồng thời nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực.

B. Bài thơ được gợi hứng từ cuộc đời và số phận bi thảm của Lor-ca – nghệ sĩ nổi tiếng người Tây Ban Nha.

D. Được rút ra từ tập “Dấu chân quan tràng cỏ”, đánh dấu bước chuyển quan trọng phong cách thơ Thanh Thảo.

Câu hỏi 2: Hình ảnh chàng Lor-ca hiện lên qua khổ thơ đầu bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca có đặc điểm gì?

A. Một người chiến sĩ, một nghệ sĩ khao khát tự do, cách tân nghệ thuật (chống lại nền chính trị phản động và nền nghệ thuật già nua bấy giờ) nhưng những nỗ lực của chàng mong manh và đơn độc.

B. Một người nghệ sĩ đa sầu đa cảm với trái tim nhạy cảm và tâm hồn gắn bó thiết tha, sâu nặng với đất nước và nhân dân Tây Ban Nha.

C. Một người khách lữ hành phiêu lãng, ham thích thú ngao du “trên yên ngựa” và say sưa, “chếnh choáng” với vầng trăng lãng mạn.

D. Một người nghệ sĩ mang trong mình dòng máu phiêu lưu của những kĩ sĩ Tây Ban Nha.

Câu hỏi 3: Trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca, việc sử dụng lặp lại hai lần câu thơ “li-la li-la li-la” (ở phần đầu và cuối bài) không có tác dụng nghệ thuật nào dưới đây?

D. Câu thơ là một chuỗi âm thanh luyến láy có tác dụng tạo sự nhịp nhàng, không khí vui tươi cho toàn bộ bài thơ.

A. Câu thơ chỉ là chuỗi âm thanh mô phỏng tiếng ghi ta được đưa vài bài thơ nhưng có tác dụng làm tăng nhạc tính, tăng sức gợi và tạo ra những dư âm trong lòng người đọc.

B. Câu thơ tái hiện chỗ âm luyến láy gợi lên những âm thanh của cây đàn ghi ta như một chùm hợp âm sau khúc mở đầu và là đoạn vĩ thanh khi bài thơ kết thúc.

C. Câu thơ mô phỏng tiếng đàn ghi ta, gợi nhớ đến tiếng ghi ta của Lor-ca mà tác giả đang tưởng mộ, do đó, thể hiện sự kính trọng và tri âm của nhà thơ với người nghệ sĩ tài ba.

Câu hỏi 4: Trong khổ thơ đầu của bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca, không gian văn hóa mang đậm chất Tây Ban Nha không được gợi lên qua những từ ngữ, hình ảnh nào?

D. Hình ảnh cô gái Di-gan.

A. Tiếng đàn ghi ta

B. Hình ảnh người kỵ sĩ cưỡi trên lưng ngựa.

C. Hình ảnh áo choàng của người kị sĩ.

Câu hỏi 5: Hình ảnh tiếng đàn ẩn dụ cho điều gì?

A. Tài năng và số phận của Lor-ca.

B. Tình yêu của Lor-ca

C. Những suy tư, trăn trở của Lor-ca.

D. Tài năng của Lor-ca.

Câu hỏi 6: Sự khác biệt giữa hai hình ảnh “vầng trăng chuyếnh choáng” trong phần đầu và hình ảnh “giọt nước mắt vầng trăng” trong phần cuối bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca là gì?

C. Trong phần đầu, vầng trăng là nguồn cảm hứng sáng tạo, là bạn tri âm, bạn đồng hành của người thi sĩ nhưng đến phần sau đã chuyển thành vầng trăng đau thương và chia biệt.

A. Trong phần đầu bài thơ là hình ảnh vầng trăng tươi đẹp trong quá khứ còn vầng trăng trong phần sau là vầng trăng của hiện tại

B. Trong phần đầu là vầng trăng của lí tưởng nghệ thuật, ước mơ và khao khát tự do còn ở phần sau là hình ảnh hiện thực nghiệt ngã và khốc liệt.

D. Trong phần đầu là vầng trăng tự do, say mê sáng tạo còn vầng trăng trong phần sau là vầng trăng bị giam hãm, vây bọc.

Câu hỏi 7: Trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca, hình ảnh “đường chỉ tay đã đứt” thể hiện điều gì?

D. Thể hiện số phận bi thảm và định mệnh nghiệt ngã của Lor-ca.

A. Thể hiện tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do của Lor-ca.

B. Thể hiện hành trình sáng tạo không mệt mỏi của Lor-ca.

C. Thể hiện sự tài hoa, nghệ sĩ của Lor-ca.

Nhiệm vụ 2

Luyện tập theo văn bản

Câu 1: Nêu cảm nhận của em về hình tượng tiếng đàn trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.

Câu 2: Nêu suy nghĩ của em về sức sống bất diệt của nghệ thuật chân chính qua bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.

• Tiếng đàn gắn liền với cây đàn ghi-ta và chiếc áo choàng đỏ gắt - những hình ảnh biểu tượng cho văn hóa, nghệ thuật cũng là những nét đặc trưng của Tây Ban Nha.
• Những trận đấu bò tót với những dũng sĩ oai hùng trên sân đấu.
• Âm thanh của tiếng đàn vang vọng mở ra một không gian văn hóa đậm chất Tây Ban Nha.

Câu 1: Nêu cảm nhận của em về hình tượng tiếng đàn trong bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.

• Tiếng đàn là hình ảnh ẩn dụ cho tài năng và số phận Lor-ca: “tiếng đàn bọt nước”.
• Vừa là hình ảnh thực, vừa là hình ảnh ẩn dụ.
• “Bọt nước”: những thứ tròn trịa, trong trắng, tinh khối cũng là những thứ mong manh, dễ vỡ.
• Chịu số phận bi thảm, vì tài năng sinh ra nơi đầu sóng ngọn gió, nơi chân thác đầu ghềnh nên dễ dàng vỡ tung.
• Bị chế độ phát xít kìm hãm, tìm cách tiêu diệt; bị kết án tử hình.
• Tài năng của Lor-ca: xuất chúng với thơ ca, nghệ thuật đủ sức lay động đến trái tim của hàng triệu người dân Tây Ban Nha lúc bấy giờ.

• Tiếng đàn được gợi lên với rất nhiều cung bậc, cảm xúc, biến hóa khôn lường: khi là tiếng đàn của niềm vui và khát vọng, khi là tiếng đàn của thương nhớ, kỉ niệm, lúc lại là tiếng đàn đau thương của cái chết.
• Ám ảnh trong lòng của người đọc là âm thanh của tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy.
• Lối thơ vắt dòng với biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Tiếng ghi-ta lại có thể nhìn thấy bằng mắt thường, thành từng giọt, từng giọt, chảy xuống như máu của chính người nghệ sĩ đang thấm vào đất.
• Cái chết của Lor-ca hiện lên rõ nét và sinh động.

• Tiếng đàn là âm thanh của bản nhạc tiễn đưa là dòng cảm xúc mãnh liệt của tác giả khi nhắc tới Lor-ca, người nghệ sĩ tài hoa của xứ sở Tây Ban cầm.

• Sự kết tinh và thăng hoa của tài năng và tâm hồn người nghệ sĩ. Đó cũng chính là sự phản ánh cái đẹp cao cả nói chung của cuộc đời.
• Có sức sống kì diệu và bất tử: Giá trị tinh thần đích thực được đông đảo nhân dân ngưỡng mộ và gìn giữ, lưu truyền đến muôn đời.
• Mang những giá trị chân, thiện, mĩ đến cho cuộc đời.
• Khẳng định chân lí của nghệ thuật: Dù ở thời đại nào, ở quốc gia nào, trong hoàn cảnh nào con người vẫn sẽ luôn tôn sùng nghệ thuật chân chính.

Câu 2: Nêu suy nghĩ của em về sức sống bất diệt của nghệ thuật chân chính qua bài thơ “Đàn ghi ta của Lor-ca”.

PHẦN 3

VẬN DỤNG

NGỮ LIỆU 1

Cúng tôi không mệt đâu

Nhưng cỏ sắc mà ấm quá!

Tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ một cánh chim mảnh như nét vẽ

Nhiều đổi thay như một thoáng mây

Khi chúng tôi nằm nó vẫn ngồi nguyên đó

Ngậm im lìm một cọng cỏ may…

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------