Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 7: Ôn tập thực hành tiếng Việt

HÂN HẠNH CHÀO ĐÓN CÁC EM ĐẾN BUỔI HỌC HÔM NAY!

• Em đã biết gì về biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ?
• Em có gì chưa hiểu về biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ?
• Em muốn biết thêm điều gì về biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ?

KHỞI ĐỘNG

Ôn tập thực hành tiếng Việt

Bài 7. Trong ánh sáng của thành thị

BIỆN PHÁP TU TỪ NÓI MỈA, NGHỊCH NGỮ: ĐẶC ĐIỂM VÀ TÁC DỤNG

PHẦN 1

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

• Trình bày dấu hiện nhận biết biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ

• Trong lời nói xuất hiện những từ, cụm từ vốn thể hiện chiều hướng đánh giá tiêu cực về một đối tượng.
• Người nói, người viết nêu những tình huống, điều kiện phi lí gắn với khả năng, hành động, sự việc đang được nói đến.
• Có sự pha trộn đáng ngờ giữa kiểu nói lịch sự và nói quá.
• Xuất hiện yếu tố nhại trong phát ngôn.
• Thay đổi bất ngờ về cách trần thuật hay giọng điệu trần thuật ngay trong một đoạn văn.

Dấu hiệu nhận biết biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ

1. Nói mỉa

• Có sự kết hợp dường như phi lí giữa các từ mang nghĩa đối chọi ngay trong một cụm từ.
• Câu có cụm từ mang tính chất của một phụ chú khác thường đối với đối tượng được đề cập trước đó.

2. Nghịch ngữ

PHẦN 2

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

Câu hỏi 1: Đâu không phải từ ngữ thể hiện chiều hướng đánh giá tiêu cực về một đối tượng?

D. Tuyệt đẹp.

A. Đẹp mặt.

B. Mèo mù vớ cá rán.

C. Hay ho.

Câu hỏi 2: Đâu là dấu hiện nhận biết của biện pháp tu từ nói mỉa?

B. Có sự xuất hiện yếu tố nhại trong phát ngôn.

A. Có cụm từ mang tính chất của một phụ chú khác thường đối với đối tượng được đề cập trước đó.

C. Thường đi kèm một trạng ngữ chỉ thời gian.

D. Thường đi kèm một danh từ chỉ địa điểm.

Câu hỏi 3: Trong tác phẩm văn học, nghịch ngữ có thể xuất hiện ở đâu?

D. Nhan đề và tên chương mục

A. Nhan đề

B. Tên chương mục

C. Tên nhân vật

Câu hỏi 4: Đâu là dấu hiện nhận biết của biện pháp tu từ nghịch ngữ?

C. Có sự kết hợp dường như phi lí giữa các từ mang nghĩa đối chọi ngay trong một cụm từ.

A. Có sự pha trộn đáng ngờ giữa kiểu nói lịch sự và nói quá.

B. Xuất hiện những từ, cụm từ thể hiện chiều hướng đánh giá tích cực về một đối tượng.

D. Có sự thay đổi bất ngờ về cách trần thuật hay giọng điệu trần thuật trong một đoạn văn.

Câu hỏi 5: Đâu là mục đích của biện pháp tu từ nói mỉa?

D. Châm biếm, mỉa mai hoặc bông đùa, trêu trọc trong phạm vi giao tiếp thân mật.

A. Tăng sức lôi cuốn, hấp dẫn cho lời nói.

B. Bông đùa, trêu trọc trong phạm vi giao tiếp thân mật.

C. Tăng sức thuyết phục cho lập luận trong bài viết.

Nhiệm vụ 2

Luyện tập theo văn bản

Bài 1: Tìm những từ ngữ thể hiện biện pháp tu từ nói mỉa trong các ngữ liệu sau (trích từ truyện “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc):

a) Tôi nhớ chuyện vua Thuẩn, vì muốn đích thân tai nghe mắt thấy dân có bằng lòng mình không, nên cải trang làm dân cày đi dò la khắp xứ. [...] Bên cạnh những bậc cải trang vĩ đại ấy muốn đi sâu vào cuộc sống của nhân dân, ngày nay còn có những ông hoàng, ông chúa, để tiện việc riêng và vì những lí do không cao thượng bằng, cũng “vi hành” đấy.

b) Tôi không được rõ ý đồ của nhà “vi hành” của chúng ta ra sao. Phải chăng là ngài muốn biết dân Pháp, dưới quyền ngự trị của bạn ngài là A-lếch-xăng Đệ nhất, có được sung sướng, có được uống nhiều rượu và được hút nhiều thuốc phiện bằng dân Nam dưới quyền ngự trị của ngài, hay không?

c) Cô không thể tưởng tượng được cảnh đón tiếp tốt đẹp người ta dành cho chúng tôi ở đây. Quần chúng cứ là tự phát mà biểu lộ nhiệt tình khi vừa thoảng thấy một đồng bào ta. Những tiếng “Hắn đấy!” hay “Xem hắn kia!” là những lời chào mừng kín đáo và kính trọng mà chúng tôi thường gặp dọc đường.

d) Ngày nay, cứ mỗi lần ra khỏi cửa, thật tôi không sao che giấu nổi niềm tự hào được là một người An Nam và sự kiêu hãnh được có một vị hoàng đế.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------