Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 5: Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra (N. Gô-gôn)

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Theo em thói xu nịnh, chạy theo thành tích có còn tồn tại trong cuộc sống không? Biểu hiện của nó?

KHỞI ĐỘNG

• Bệnh thành tích, thói xu nịnh vẫn tồn tại trong đời sống hiện nay dưới nhiều hình thức khác nhau.
• Xã hội chạy theo thành tích và điều này vô hình chung gây ảnh hưởng đến chính chúng ta.

ÔN TẬP VĂN BẢN:

MÀN DIỄU HÀNH - TRÌNH DIỆN QUAN THANH TRA

I

II

TÌM HIỂU CHUNG VỀ

TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

BÀI HỌC

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM

Làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản “Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra” và trả lời câu hỏi:

• Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả N. Gô-gôn?
• Trình bày một số hiểu biết của em về văn bản Màn diễu hành – trình diễn quan thanh tra?

1. Tác giả

• Tên: N. Gô-gôn (1809 – 1852).
• Là nhà văn, nhà soạn kịch, nhà phê bình văn học người Nga gốc U-Crai-na. Được coi là “ông hoàng của tiếng cười Nga”.
• Ông đã thành công trong việc biến văn học thành vũ khí cải tạo cuộc sống, giáo dưỡng thẩm mỹ, nâng cao ý thức công dân, thanh lọc đạo đức con người.

1. Tác giả

Tác phẩm tiêu biểu: Đám cưới, Những con bạc, Quan thanh tra, Buổi sáng của một doanh nhân, Vụ kiện tụng...

2. Tác phẩm

a. Thể loại

• Hài kịch.
• Sáng tác năm 1836, là tác phẩm nổi tiếng của N. Gô-gôn.
• Đoạn trích “Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra” trích ở lớp đầu của hồi IV.

Một cảnh trong vở kịch "Quan thanh tra” ở nhà hát kịch Việt Nam

b. Tóm tắt

Thị trưởng được cấp báo có quan thanh tra từ thủ đô Xanh Pê-téc-bua bí mật đến thành phố

Quan chức địa phương nháo nhào sắp đặt phương án đối phó

Nhầm Khle-xta-kốp – một công chức nhỏ thua bạc nhẵn túi đi ngang qua thành phố là quan thanh tra  Đón hắn về lưu tại nhà thị trưởng

Thi nhau nịnh hót, hối lộ y và nói xấu nhau

Sau khi ăn uống no nê, khoe khoang, khoác lác, ve vãn vợ và con gái thị trưởng, nhận một số tiền lớn, hắn đã rời khỏi thành phố

Quan thanh tra thật tới, chính thức ra lệnh các quan chức dến trình diện. Tất cả chết sững, đứng im bất động

II. NHẮC LẠI

KIẾN THỨC ĐÃ HỌC

1. Sự kiện

2. Hình thức độc thoại trong văn bản

3. Xung đột kịch

Xung đột kịch

Quan chức địa phương tìm đến nịnh bợ, mua chuộc, hối lộ  Khle-xta-kốp - một kẻ bị nhận nhầm là chính khách - mong y bỏ qua sai phạm của họ trong công việc.

Ý nghĩa

Vạch trần bộ máy quan chức cồng kềnh, quan liêu và mục nát của chế độ Nga hoàng với tệ nạn tham nhũng, hối lộ đã trở thành hệ thống từ trên xuống dưới.

Thói hống hách, chuyên quyền, nhưng đầy đớn hèn, ti tiện của giới chức nước Nga trong bối cảnh thế kỷ 19. 

3. Thủ pháp trào phúng

Ivan Aleksandrovich Khlestakov, NSƯT Xuân Bắc thủ vai

Được thể hiện tài tình nhằm tăng thêm sự hài hước, lố bịch cho vở kịch.

Nghệ thuật

Nội dung

TỔNG KẾT

• Toàn cảnh những tên quan chức thay phiên nhau trình diện “Quan thanh tra dởm”, cùng thói nịnh bợ, đút lót.
• Phê phán sự thối nát của xã hội đương thời.
• Sử dụng thủ pháp trào phúng tài tình.
• Xây dựng sự kiện kịch, cùng tình huống kịch đặc sắc.

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành phiếu bài tập

Câu 1. Nội dung chính của đoạn trích Màn diễu hành – trình diện

quan thanh tra là gì?

A. Thể hiện sự thối nát của xã hội đồng thời đả kích tất cả những gì tệ hại nhất của nước Nga

C. Bức tranh xã hội cũ với ngổn ngang những sự rối ren và thối nát

B. Thể hiện sự tốt đẹp của xã hội Nga bấy giờ

D. Là cuộc “diễu hành” của bọn quan tham cùng đội buôn với Khơ-lét-xta-cốp (kẻ được coi nhầm là quan thanh tra)

D. Là cuộc “diễu hành” của bọn quan tham cùng đội buôn với Khơ-lét-xta-cốp (kẻ được coi nhầm là quan thanh tra)

Câu 2. Trong đoạn trích Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra,

Khơ-lét-xta-cốp đã có cuộc gặp gỡ với những nhân vật nào?

A. Chánh án, quản lí viện tế bần, viên địa chủ địa phương

C. Kiểm học, chánh án, trưởng bưu cục

B. Trưởng bưu cục, quản lí viện tế bần, chánh án

D. Chánh án, quản lí viện tế bần, trưởng bưu cục, kiểm học, viên địa chủ địa phương, nhà buôn

D. Chánh án, quản lí viện tế bần, trưởng bưu cục, kiểm học, viên địa chủ địa phương, nhà buôn

Câu 3. Trước khi nhận ra mình bị nhận nhầm là quan thanh tra,

thái độ của Khơ-lét-xta-cốp là gì:

A. Hống hách

C. Thô lỗ, suồng sã

B. Dè dặt thăm dò

D. Bất cần

B. Dè dặt thăm dò

Câu 4. Trong cuộc đối thoại giữa Khơ-lét-xta-cốp và viên chánh án,

lời “nói riêng” bộc lộ tính cách gì của nhân vật chánh án?

A. Thể hiện sự ngu dốt của tên chánh án

C. Thể hiện sự khinh rẻ đối với Khơ-lét-xta-cốp

B. Thể hiện sự lo lắng sẽ bị lộ các hành vi nhận hối lộ của tên chánh án

D. Thể hiện sự tự tin vì hắn lập được nhiều thành tích

B. Thể hiện sự lo lắng sẽ bị lộ các hành vi nhận hối lộ của tên chánh án

Câu 5. Thái độ của Khơ-lét-xta-cốp khi đối thoại

với tên kiểm học là gì?

A. Nghiêm túc

C. Thân thiện, cởi mở

B. Lịch sự khách sáo

D. Suồng sã, đùa cợt.

D. Suồng sã, đùa cợt.

Câu 6. Khi đã phát hiện ra bọn qua tham tưởng mình là quan

thanh tra thái độ của Khơ-lét-xta-cốp thay đổi như thế nào?

A. Nhanh chóng nhập vai quan lớn và tiếp nhận đơn khiếu nại đồng thời hứa hẹn sẽ giải quyết mọi việc

C. Hắn vừa vui mừng vừa lo lắng vì sợ sẽ bị phát hiện mình là quan thanh tra giả

B. Mở cờ trong bụng thể hiện rõ bản chất vơ vét ngu si của mình

D. Làm cho đoạn trích trở nên mượt mà và thiết thực hơn

A. Nhanh chóng nhập vai quan lớn và tiếp nhận đơn khiếu nại đồng thời hứa hẹn sẽ giải quyết mọi việc

Câu 7. Khơ-lét-xta-cốp có coi số tiền y nhận được là nhận

hối lộ không? Vì sao?

A. Không vì y làm gì phải là

quan thanh tra đâu

C. Không vì y nghiễm nhiên cho rằng y là quan thanh tra và y nhận tiền thì sẽ giúp đỡ che giấu tội lỗi cho bọn chúng

B. Không vì y cho rằng mình

đang đi mượn

D Không vì y không có

khái niệm đó

C. Không vì y nghiễm nhiên cho rằng y là quan thanh tra và y nhận tiền thì sẽ giúp đỡ che giấu tội lỗi cho bọn chúng

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2: Luyện tập

theo văn bản

Câu 1: Hãy chọn một lớp kịch trong văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra để vào vai một trong các nhân vật đồng thời biểu đạt theo cảm nhận của mình.

Câu 2: Viết một đoạn văn 200 chữ thể hiện suy nghĩ của mình về một nhân vật trong văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra.

VẬN DỤNG

Nhiệm vụ 1: Đọc ngữ liệu

và trả lời câu hỏi

“Kiểm học (đứng thẳng nhưng người vẫn run; tay để lên chuôi kiếm) – Tôi xin hân hạnh tự giới thiệu: tôi là Khlô-pốp (Khlopov); kiểm học, hàm quan cố vấn.

Khle-xta-kốp – A, kính chào ông. Mời ông ngồi! Hút điếu xì gà nhé?(chìa điếu xì-gà).(…) Tôi trông ông cũng không phải tay nghiện xì-gà. Còn tôi, xin thú thực: đó là chỗ yếu của tôi. Cũng như với phái đẹp ấy mà, tôi không tài nào có thể lãnh đạm được. Còn ông, ông thích loại phụ nũ nào, tóc đen hay tóc vàng?

Kiểm học – Bẩm, không dám biết ạ.

Khle-xta-kốp – Không được, không được, sao lại chối quanh thế! Tôi nhất định muốn biết sở thích của ông.

Kiểm học – Tôi xin được mạn phép trình bày…(nói riêng)- Chết thật, không biết nói năng làm sao….

Khle-xta-kốp - Ề! ề! Ông không muốn nói. Chắc rằng đã có con bé tóc đen nào cho ông ăn bùa mê rồi. Thú đi, ăn bùa mê rồi chứ gì?

Kiểm học – Ngại quá,…thưa qua…quan lớn…cụ lớn…(nói riêng) – Chết! ăn nói như thế bỏ mẹ!”

• Ngữ liệu 1

Câu 1: Xác định thái độ của tên kiểm học trong đoạn trích trên? Vì sao hắn lại có thái độ như vậy?

Câu 2: Thái độ của Khle-xta-kốp với tên kiểm học là gì? Điều đó thể hiện thế nào qua ngôn ngữ, giọng điệu cũng như cử chỉ?

Câu 3: Qua văn bản trên em nhận xét gì về xã hội Nga thời bấy giờ?

Câu hỏi

Câu 1

• Thái độ của tên kiểm học: khúm núm, sợ sệt, kính cẩn thông qua các hành động cúi người, tay run run, đáp “ạ”....
• Hắn có thái độ như thế vì tưởng Khle-xta-kốp là quan thanh tra.

Câu 2

• Thái độ của Khle-xta-kốp: cợt nhả và sỗ sàng với tên kiểm học.
• Thể hiện qua việc hắn hỏi tên kiểm học thích loại phụ nữ nào, nói chuyện lời lẽ sỗ sàng chủ đề cũng không đứng đắn

Câu 3. Qua đoạn văn trên cho thấy xã hội Nga bấy giờ là xã hội đầy rối ren, thối nát. Bè lũ quan tham chỉ ra sức chạy chọt bám lấy cái ghế của mình, nhưng thực chất là một lũ ngu si. Còn người dân thì vẫn là những người khổ.

“Tuổi trẻ là đặc ân vô giá của tạo hóa ban cho bạn. Vô nghĩa của đời người là để tuổi xuân trôi qua trong vô vọng.(…) Người ta bảo, thời gian là vàng bạc, nhưng sử dụng đúng thời gian của tuổi trẻ là bảo bối của thành công. Tài năng thiên bẩm chỉ là điểm khởi đầu, thành công của cuộc đời là mồ hôi, nước mắt và thậm chí là cuộc sống. Nếu chỉ chăm chăm và tán dương tài năng thiên bẩm thì chẳng khác nào chim trời chỉ vỗ cánh mà chẳng bao giờ bay được lên cao. Mỗi ngày trôi qua rất nhanh. Bạn đã dành thời gian cho những việc gì ? Cho bạn bè, cho người yêu, cho đồng loại và cho công việc? Và có bao giờ bạn rùng mình vì đã để thời gian trôi qua không lưu lại dấu tích gì không ?

Các bạn hãy xây dựng tầm nhìn rộng mở (…), biến tri thức của loài người, của thời đại thành tri thức bản thân và cộng đồng, vận dụng vào hoạt động thực tiễn của mình. Trước mắt là tích lũy tri thức khi còn ngồi trên ghế nhà trường để mai ngày khởi nghiệp; tự mình xây dựng các chuẩn mực cho bản thân; nhận diện cái đúng, cái sai, cái đáng làm và cái không nên làm. Trường đời là trường học vĩ đại nhất, nhưng để thành công bạn cần có nền tảng về mọi mặt, thiếu nó không chỉ chông chênh mà có khi vấp ngã.”

(Theo Báo mới.com; 26/ 03/ 2016)

• Ngữ liệu 2

Câu 1: Chỉ ra điều cần làm trước mắt được nêu trong đoạn trích.

Câu 2: Phân tích ngắn gọn tác dụng của câu hỏi tu từ được sử dụng trong đoạn trích trên.

Câu 3: Anh/chị hiểu thế nào về ý kiến: “Trường đời là trường học vĩ đại nhất, nhưng để thành công bạn cần có nền tảng về mọi mặt”?

Câu 4: Anh/chị có cho rằng “Tài năng thiên bẩm chỉ là điểm khởi đầu, thành công của cuộc đời là mồ hôi, nước mắt và thậm chí là cuộc sống” không? Vì sao?

Câu hỏi

Điều cần làm trước mắt là:

• Tích lũy tri thức khi còn ngồi trên ghế nhà trường để mai ngày khởi nghiệp.
• Tự mình xây dựng các chuẩn mực cho bản thân.
• Nhận diện cái đúng, cái sai, cái đáng làm và cái không nên làm.

Câu 1

• Câu hỏi tu từ: Bạn đã giành … dấu tích gì không?
• Tác dụng: thể hiện sự trăn trở về việc sử dụng quỹ thời gian, cảnh báo việc để thời gian trôi qua vô nghĩa  Nhắc nhở mỗi người trân quý thời gian, có ý thức sử dụng thời gian hiệu quả, ý nghĩa.

Câu 2

Ý kiến trên có thể hiểu:

• Đời sống thực tiễn là môi trường lí tưởng để trau dồi kiến thức, rèn luyện kinh nghiệm, bồi dưỡng nhân cách…
• Song muốn thành công, trước hết, cần chuẩn bị hành trang, xây dựng nền móng vững chắc từ nhiều môi trường giáo dục khác: gia đình, nhà trường…

Câu 3

• Phát biểu đồng tình hoặc không đồng tình.
• Trình bày lí do thuyết phục.

Câu 4

”Giặc Covid đang áp đặt luật chơi cho loài người, và đã thấy rõ con người mới yếu ớt, mỏng manh, nhỏ bé biết bao. Trong cuộc chiến này, nếu muốn lật ngược thế cờ, đẩy giặc virus Covid ra khỏi cơ thể, dập dịch thành công ở mỗi quốc gia, nhân loại, thì con người phải nghĩ đến con người. Cá nhân nghĩ đến mình, những cũng phải nghĩ đến mọi người. Chỉ cần Covid đục thủng phòng tuyến ở một người, và người đó chủ quan, vô tình, tiếp xúc vô vtội vạ, không cách ly toàn xã hội, thì đội quân virus sẽ tràn lan cả cộng đồng, cả quốc gia. Chỉ cần Covid xâm nhập vào một quốc gia, nhưng quốc gia ấy và các quốc gia khác không phong tỏa, lơ là phòng chống, thì đại dịch sẽ hoành hành, tàn phá khắp hành tinh.”

Mỗi người hãy hòa mình vào dân tộc, nhân loại. Loài người hãy hòa nhập với thiên nhiên. Không phá đi rồi xây. Không hủy diệt rồi nuôi trồng. Không đối đầu. Không đối nghịch. Không đối kháng. Con người phải đặt trong môi trường sinh thái của thiên nhiên, chung sống hòa bình với vạn vật. Một con voi, con hổ, hay con sâu cái kiến, một loài côn trùng, một loại vi khuẩn, một chủng virus nào đó cũng có vị thế trong vũ trụ của Tạo hóa. Con người chớ ngạo mạn đến mức khùng điên làm chúa tể của muôn loài không chế, thống trị chúng sinh, mà không biết sống hòa nhập hòa bình trong sinh thái cân bằng.

Nhận thức lại về thiên nhiên và giống loài trên trái đất để ứng xử là một điều cần thiết. Hy vọng nhân loại sẽ đi qua đại dịch Covid 19. Sau bão giông, trời lại sáng. Những cánh rừng lại xanh. Ngựa, dê, hổ báo nô đùa với con người. Chim chóc đậu nơi cửa sổ nghiêng ngó đầu nhìn đôi vợ chồng trẻ sau một đêm nồng nàn đang ngủ nướng. Nắng mới tràn mọi ngõ ngách! Cuộc sống thường nhật an lành sẽ lại về trong hạnh phúc bình dị.”

(https://vietnamnet.vn - “Loài người có bớt ngạo mạn? (trích) - Sương Nguyệt Minh)

• Ngữ liệu 3

Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.

Câu 2: Theo tác giả “Loài người hãy hòa nhập với thiên nhiên” bằng những cách nào?

Câu 3: Anh/ chị hiểu như thế nào về câu: Chỉ cần Covid đục thủng phòng tuyến ở một người, và người đó chủ quan, vô tình, tiếp xúc vô tội vạ, không cách ly toàn xã hội, thì đội quân virus sẽ tràn lan cả cộng đồng, cả quốc gia?

Câu 4: Anh/ chị có đồng tình với quan điểm: Giặc Covid đang áp đặt luật chơi cho loài người, và đã thấy rõ con người mới yếu ớt, mỏng manh, nhỏ bé biết bao? Vì sao?

Câu hỏi

Câu 1

Câu 2

Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận

Cách “Loài người hãy hòa nhập với thiên nhiên”:

- Không phá đi rồi xây.

- Không hủy diệt rồi nuôi trồng.

- Không đối đầu.

- Không đối nghịch.

- Không đối kháng.

- Con người phải đặt trong môi trường sinh thái của thiên nhiên, chung sống hòa bình với vạn vật

• Sự lây lan Covid 19 từ người sang người xảy ra liên tục.
• Khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ gây ra hội chứng viêm đường hô hấp cấp, dẫn đến suy hô hấp, thậm chí tử vong.
• Chủng mới virus corona dễ lây truyền qua nhiều con đường…
• Đặc biệt, những người không có triệu chứng vẫn có thể lan truyền virus trước khi phát bệnh mà không phát hiện được.
• Vì thế, chỉ cần Covid đục thủng phòng tuyến ở một người, và người đó chủ quan, vô tình, tiếp xúc vô tội vạ, không cách ly toàn xã hội, thì đội quân virus sẽ tràn lan cả cộng đồng, cả quốc gia.

Câu 3

Gợi ý: Đồng tình với quan điểm của tác giả vì:

• “Giặc Covid” rất dễ lây truyền từ người sang người bằng nhiều con đường. Nó chỉ cần chọc thủng “phòng tuyến ở một người”, người đó lại chủ quan, tiếp xúc với người khác, thì như phản ứng “dây truyền”, nó nhanh chóng tràn lan cả cộng đồng, hủy diệt con người, tàn phá mọi thành tựu con người gây dựng nên.
• Trên thế giới có hàng triệu người bị nhiễm virus corona, hàng trăm nghìn người chết vì dịch bệnh này.
• Cuộc chiến chống lại “giặc Covid ” vô cùng nan giải, đòi hỏi con người phải đoàn kết lại, cùng chung tay đẩy lùi đại dịch.

Câu 4

Thực hành viết bài văn

phân tích tác phẩm

VẬN DỤNG

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Ôn lại kiến thức đã học

Hoàn chỉnh các bài tập phần Luyện tập, Vận dụng

Ôn tập văn bản: Tiền bạc và tình ái

CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE BÀI GIẢNG!