Giáo án ôn tập Toán 6 Cánh diều bài 2: Hình chữ nhật. Hình thoi

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức cho HS hoạt động hỏi đáp kiến thức về hình chữ nhật và hình thoi:

+  Em hãy nêu lại các yếu tố cơ bản của hình chữ nhật.

+ Em hãy nêu lại công thức tính chu vi và diện tích hình chữ nhật.

+ Quan sát hình thoi và nêu lại các yếu tố cơ bản của hình thoi.

+ Em hãy nhớ và nêu lại công thức tính chu vi và diện tích hình thoi.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, trả lời câu hỏi.

* Báo cáo kết quả: đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày kết quả.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Hình chữ nhật

a. Các yếu tố cơ bản của hình chữ nhật:

- Các cặp cạnh đối bằng nhau.

- Các cặp cạnh đối song song.

- Hai đường chéo bằng nhau.

- Bốn góc ở các đỉnh bằng nhau và bằng 90^o.

VD: Hình chữ nhật MNPQ có:

- Hai cạnh đối bằng nhau: MN = PQ; MQ = NP.

- Hai cạnh đối MN và PQ, MQ và NP song song với nhau.

- Hai đường chéo bằng nhau: MP = NQ.

- Bốn góc ở các đỉnh M, N, P, Q đều là góc vuông.

b. Vẽ hình chữ nhật

c. Chu vi và diện tích của hình chữ nhật

Ø Chu vi hình chữ nhật: C = 2.(a+b)

Ø Diện tích hình chữ nhật: S = a.b

2. Hình thoi

a. Các yếu tố cơ bản của hình thoi.

- Bốn cạnh bằng nhau: AB = BC = CD = DA.

- Hai cạnh đối AB và CD, AD và BC song song với nhau.

- Các cạnh đối song song với nhau.

- Các góc đối bằng nhau.

- Hai đường chéo vuông góc với nhau.

VD:  Hình thoi ABCD có:

-  Bốn cạnh bằng nhau: AB = BC = CD = DA.

-  Các cạnh đối song song với nhau: AB song song với CD; BC song song với AD.

- Các góc đối bằng nhau: Góc A = góc C; góc B = góc D.

- Hai đường chéo vuông góc với nhau: AC vuông góc với BD.

b. Vẽ hình thoi.

c. Chu vi và diện tích của hình thoi.

Ø Chu vi hình thoi: C =  a . 4

Ø    Diện tích hình thoi: S = .m.n

                                          S = .a.h

Dạng 1: Nhận biết hình chữ nhật, hình thoi.

* Phương pháp giải:

Để nhận dạng hình chữ nhật, hình thoi, em dựa vào các yếu tố cơ bản của chúng để ước lượng rồi đo, kiểm tra lại:

- Các yếu tố cơ bản của hình chữ nhật: bốn góc bằng nhau và bằng 90^o; các cạnh đối song song và bằng nhau; hai đường chéo bằng nhau.

- Các yếu tố cơ bản của hình thoi: bốn cạnh bằng nhau, hai đường chéo vuông góc với nhau; các cạnh đối song song với nhau; các góc đối bằng nhau.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1. Trong các hình sau, hình nào là hình chữ nhật, hình nào là hình thoi?

Bài 2. Quan sát các các hình ảnh sau, đồ vật trong trong các bức ảnh nào có dạng hình chữ nhật, hình thoi, hình bình hành, hình thang cân?

Bài 3. Kể tên các cạnh, các góc bằng nhau trên mỗi hình dưới đây:

Bài 4. Cho hình chữ nhật MNPQ có MN = 5 cm, MQ = 4 cm, MP = 5,6 cm. Tính độ dài của PQ, NP, NQ.

Bài 5. Cho hình thoi ABCD với O là giao điểm của hai đường chéo. Biết AB = 4cm. Tính độ dài của BC, CD, AD.

Bài 1.

- Hình thoi:  Hình 1

- Hình chữ nhật: Hình 3.

Bài 2.

+ Hình chữ nhật: Hình 1, Hình 4, Hình 5

+ Hình thoi: Hình 2, Hình 8.

Bài 3.

Hình chữ nhật EFGH có:

- Bốn góc ở đỉnh E, F, G, H đều là góc vuông

- Các cạnh đối bằng nhau: EF= GH; MQ = NP.

- Các cặp cạnh đối song song: EF song song với GH; MQ song song với NP.

- Hai đường chéo bằng nhau: EG =  FH.

Hình thoi MNPQ có:

- Bốn cạnh bằng nhau: MN = NP = PQ = QM.

- Hai đường chéo vuông góc với nhau: MP vuông góc với NQ.

- Các cạnh đối song song với nhau: MN song song với PQ; MQ song song với NP.

- Các góc đối bằng nhau: Góc M = góc P; góc N = góc Q.

Bài 4.

Hình chữ nhật MNPQ có:

+ Các cặp cạnh đối bằng nhau:

PQ = MN = 5 cm

MQ = NP = 4 cm.

+ Hai đường chéo bằng nhau: NQ = MP  =  5,6 cm.

Bài 5.

Hình thoi ABCD có:

+  Bốn cạnh bằng nhau: AB  = BC = CD = DA= 4cm.

Dạng 2: Vẽ hình chữ nhật, hình thoi.

Phương pháp giải:

- Để vẽ hình chữ nhật, ta có thể dùng ê ke và thực hiện tương tự như vẽ hình vuông.

- Để vẽ hình thoi, ta có thể dùng thước hoặc dùng kết hợp cả thước và compa.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Bài 1. Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ hình chữ nhật ABCD, biết AB = 6,5 cm và AD = 4,5 cm.

Bài 2.  Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ hình thoi MNPQ có cạnh bằng 7cm.

Bài 3. Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ hình thoi ABCD bằng thước và compa, biết AB = 4cm và AC = 6cm.

Bài 4. Nêu cách vẽ và thực hiện vẽ hình thoi EFGH bằng thước và compa, biết EF = 3,6 cm và EG = 6,4 cm

Bài 1.

Bước 1. Vẽ đoạn thẳng AB = 6,5 cm.

Bước 2. Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại A. Trên đường thẳng đó, lấy điểm D sao cho AD = 4,5 cm.

Bước 3. Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại B. Trên đường thẳng đó lấy điểm C sao cho BC = 4cm.

Bước 4. Nối D với C .

=> Ta được hình chữ nhật ABCD.

Bài 2. Dùng thước:

Bước 1. Vẽ đoạn thẳng MN = 4cm.

Bước 2. Vẽ đường thẳng đi qua N. Lấy điểm P trên đường thẳng đó sao cho  NP = 7cm.

Bước 3. Vẽ đường thẳng đi qua P và song song với cạnh MN. Vẽ đường thẳng đi qua M và song song với cạnh NP.

Bước 4. Hai đường thẳng này cắt nhau tại Q

=> Ta được hình thoi MNPQ.

Bài 3. Dùng thước và compa:

Bước 1. Dùng thước vẽ đoạn thẳng AC = 6cm

Bước 2. Dùng Compa vẽ một phần đường tròn tâm A bán kính 4cm.

Bước 3. Dùng Compa vẽ một phần đường tròn tâm C bán kính 4cm; phần đường tròn này cắt phần đường tròn tâm A vẽ ở Bước 2 tại các điểm B và D.

Bước 4. Dùng thước vẽ các đoạn thẳng AB, BC, CD, DA.

Ta được hình thoi ABCD.

Bài 4. Dùng thước và compa:

Bước 1. Dùng thước vẽ đoạn thẳng EG = 6,4 cm

Bước 2. Dùng Compa vẽ một phần đường tròn tâm E bán kính 3,6 cm.

Bước 3. Dùng Compa vẽ một phần đường tròn tâm G bán kính 3,6 cm; phần đường tròn này cắt phần đường tròn tâm E vẽ ở Bước 2 tại các điểm F và H.

Bước 4. Dùng thước vẽ các đoạn thẳng EF, FG, GH, HE.

Ta được hình thoi EFGH.

Dạng 3: Tính chu vi và diện tích của hình chữ nhật, hình thoi

* Phương pháp giải:

Dựa vào công thức tính chu vi, diện tích hình chữ nhật, hình thoi để giải các bài toán.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1. Một hình thoi có chu vi bằng 4,84 m. Hỏi mỗi cạnh của hình thoi dài bao nhiêu xăng – ti – mét?

Bài 2. Một hình chữ nhật có chiều rộng 8 cm, biết chu vi gấp 6 lần chiều rộng. Tính diện tích hình chữ nhật đó.

Bài 3. Một miếng bìa hình chữ nhật có chiều rộng bằng 8 cm. Nếu tăng chiều rộng lên 3 lần thì diện tích tăng thêm là 180 cm². Tính diện tích ban đầu của miếng bìa.

Bài 4. Một mảnh khu đất hình chữ nhật có kích thước 35m  20m để chăn nuôi. Hỏi diện tích khu đất chăn nuôi này là bao nhiêu?

Bài 5. Cho một hình chữ nhật và một hình thoi (như hình vẽ), đường chéo EK và FH của hình thoi lần lượt bằng chiều rộng, chiều dài của hình chữ nhật ABCD, biết hình chữ nhật ABCD có chiều dài gấp đôi chiều rộng và có diện tích bằng 80 m².

a.Tính diện tích hình thoi EFKH.

b. Người ta trồng hoa hồng trong mảnh đất EFKH.

Nếu mỗi mét vuông trồng được 5 cây hoa hồng thì

trồng được bao nhiêu cây trên mảnh đất đó.

Bài 6. Người ta dự định lắp kính cho một cửa sổ hình thoi có độ dài hai đường chéo là 6 dm và 10 dm. Biết 1 dm² kính để làm cửa sổ hết 8 000 đồng. Số tiền cần có để lắp kính cho cửa sổ là bao nhiêu?

Bài 1. 1,21 m = 121 cm.

Bài 2.

Chiều dài : 16 cm.

Diện tích: 128 cm².

Bài 3. Diện tích ban đầu của miếng bìa: 180 cm²

Bài 4.

Diện tích khu đất chăn nuôi là:

35 . 20 = 700 m²

Đáp số: 700 m²

Bài 5.

a.

Diện tích của thoi EFKH là:

80 : 2 = 40 (m²)

b.

Số cây hoa hồng trồng được trên mảnh đất EFKH là:

40 . 5 =  200 (cây)

Đáp số: 200 cây.

Bài 6.

Diện tích của cửa số hình thoi đó là:

. 6 . 10 = 30 (dm²)

Số tiền cần có để lắp kính cho cửa sổ là:

30 . 8000 = 240 000 (đồng)

Đáp số: 240  000 đồng.

Dạng 4^*: Bài toán vẽ, cắt, ghép hình.

Phương pháp giải: Vận dụng các tính chất cơ bản của hình chữ nhật, hình thoi.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1.

a. Di chuyển 1 que diêm để tạo thành 5 hình chữ nhật.

b. Di chuyển các que diêm tùy ý để được một hình thoi và một hình chữ nhật

Bài 2. Một hình chữ nhật có các ô vuông như hình vẽ. (Vẽ vào hình để thể hiện cách cắt):

Bài 3. Sử dụng các mảnh bìa như hình dưới đây để ghép thành một hình chữ nhật:

Bài 1.

a. HS có thể di chuyển 1 que diêm để thu được hình như sau:

b.

Bài 2.

Bài 3.

HS thực hành theo nhóm cắt các hình theo hướng dẫn của GV và hoàn thành yêu cầu của bài.