Giáo án ôn tập Toán 6 Cánh diều bài 4: Phép nhân, phép chia phân số

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV gọi HS đứng dậy, đặt câu hỏi và cùng HS nhắc lại kiến thức phần lí thuyết:

+ HS1.Nêu quy tắc nhân hai phân số, lấy ví dụ minh họa.

+ HS 2. Phép nhân phân số có những tính chất nào?

+ HS 3. Trình bày phân số nghịch đảo và quy tắc chia một phân số cho một phân số khác 0.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức, trả lời câu hỏi.

* Báo cáo kết quả: đại diện một số HS đứng tại chỗ trình bày yêu cầu của GV đưa ra.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

I. PHÉP NHÂN PHÂN SỐ

1. Quy tắc nhân hai phân số

Muốn nhân hai phân số, ta nhân các tử với nhau và nhân các mẫu với nhau.

 với b

2. Tính chất của phép nhân phân số

+ Tính chất giao hoán

 (a, b, c, d

+ Tính chất kết hợp

 (a, b, c, d, e, g

+ Tính chất nhân với số 1.

 (a, b

+ Tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng và phép trừ.

II. PHÉP CHIA PHÂN SỐ

+ Phân số  gọi là phân số nghịch đảo của phân số  với

+ Muốn chia một phân số khác 0, ta nhân số bị chia phân số nghịch đảo của số chia:

 :  với b, c, d khác 0

Dạng 1. Phép nhân hai phân số và phép nhân nhiều hơn hai phân số

*Phương pháp giải:

+ Nhân hai phân số: Áp dụng quy tắc :  với b

+ Nhân nhiều hơn 2 phân số: Khi nhân nhiều phân số, ta có thể đổi chỗ hoặc nhóm các phân số lại theo bất cứ cách nào sao cho việc tính toán được thuận lợi (vận dụng tính chất giao hoán và kết hợp của phép nhân).

PHIẾU BÀI TẬP 1

Bài 1. Tính:

Bài 2. Tính tích và viết kết quả ở dạng phân số tối giản:

a)           b)              c)               d)

Bài 3. Tính nhanh

a) A =                  b) B =  .                 

Bài 4. Tính giá trị các biểu thức sau môt cách hợp lí:

C =                 D =         

GỢI Ý ĐÁP ÁN

 Bài 1.

a)  =

Thực hiện tương tự với các ý b, c, d ta có đáp án: b) ;    c)

Bài 2.

a)  =         

Thực hiện tương tự với các ý b, c, d ta có đáp án: b)         c)

Bài 3.

a) A =  = (giao hoán)

  (kết hợp)

       =

b) B =  .   =   (giao hoán)

       =  (kết hợp)

      =

Bài 4. Vận dụng tính chất phân phối của phép nhân, ta có:

C =

D =

Dạng 2. Tìm phân số nghịch đảo của một phân số cho trước

*Phương pháp giải:

+ Phân số nghịch đảo của  là phân số  (a, b

+ Phân số nghịch đảo của số nguyên n (nlà

+ Số 0 không có phân số nghịch đảo.

PHIẾU BÀI TẬP 2

Bài 1. Tìm phân số nghịch đảo của

Bài 2. Tìm số nghịch đảo của số sau:

a)

Bài 3. Tìm số lịch đảo của số sau:

a)               b)

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Bài 1. Phân số nghịch đảo của  lần lượt là:

Bài 2. . Số nghịch đảo của   là

          b) . Số nghịch đảo của   là 3

Bài 3.

a)  = . Số nghịch đảo của  là 5.

b)  . . Vậy số nghịch đảo của 5 là

Dạng 3. Phép chia phân số

*Phương pháp giải:

Áp dụng quy tắc chia hai phân số:  :  với b, c, d khác 0

Chú ý: Nên rút gọn phân số (nếu phân số chưa tối giản) trước khi thực hiện phép chia, và rút gọn kết quả (nếu có).

PHIẾU BÀI TẬP 3

Bài 1. Tính:

Bài 2. Tính:

A =

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Bài 1.

Bài 2.

A =

B =

    = 1 : .

Dạng 4. Tìm phân số chưa biết

*Phương pháp giải:

Cần xác định quan hệ giữa các số trong phép nhân, phép chia:

- Muốn tìm một trong hai thừa số, ta lấy tích chia cho thừa số kia

- Muốn tìm số bị chia, ta lấy thương nhân với số chia

- Muốn tìm số chia, ta lấy số bị chia chia cho thương.

PHIẾU BÀI TẬP 4

Bài 1.Tìm x biết:   

Bài 2. Tìm x biết:   

Bài 3. Tìm x biết:   

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Bài 1.

Bài 2. Tương tự bài 1 ta có đáp án:  

Bài 3.

b)  =>

=>

Dạng 5. Bài toán thực tế

* Phương pháp giải: Vận dụng phép nhân và phép chia phân số để giải các bài toán.

PHIẾU BÀI TẬP 5

Bài 1. Tính diện tích hình chữ nhật có chiều dài  m và chiều rộng m.

Bài 2. Một người đi xe máy từ A đến B mất 1 giờ 30 phút. Tìm vận tốc của xe, biết rằng quãng đường AB dài 45km.

Bài 3. Một xe ô tô chạy với vận tốc 60km/h trong 12 phút

a) Hỏi xe ô tô đó đã chạy được quãng đường là bao nhiêu km?

b) Nếu xe ô tô muốn chạy hết quãng đường trên trong 8 phút thì vận tốc phải là bao nhiêu km/h?

Bài 4. Để chất đầy một kho thóc, người chủ đã cho vận chuyển thóc từ nơi thu mua về kho bằng 15 chuyến xe, mỗi chuyến xe chở được  tấn thóc.

a) Hỏi kho thóc đó chứa được bao nhiêu tấn thóc?

b) Nếu mỗi chuyến xe chơ được  tấn thóc thì cần vao nhiêu chuyến xe để vận chuyển?

GỢI Ý ĐÁP ÁN

Bài 1. Diện tích hình chữ nhật là:

                      Đáp số:

Bài 2. Ta có: 1 giờ 30 phút = 1 giờ +  giờ =  giờ

           Vậy vận tốc cần tìm là: 45 :   = 45 .  =  (km/ giờ)

Bài 3. a) Ta có: 12 phút  =  giờ

            Quãng đường xe ô tô chạy được là: 60 .  = 12 (km)

            b) Ta có: 8 phút =  giờ

            Nếu xe ô tô muốn chạy hết quãng đường đó trong 8 phút thì vận tốc là:

                               12 :  = 12 .  = 90 (km/ h)

Bài 4. a) Số tấn thóc mà kho thóc đó chứa được là: 15 .  =  (tấn)

           b) Nếu dùng loại xe chở được  tấn thóc thì số chuyến xe phải chạy là:

                                     (chuyến xe)