Giáo án ôn tập Toán 6 Cánh diều bài 5: Góc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

*Chuyển giao nhiệm vụ

- GV đặt lần lượt các câu hỏi cho HS nhớ và củng cố lại kiến thức:

+ Em hãy nêu lại khái niệm góc và lấy ví dụ.

+ Thế nào là điểm trong góc?

+  Trình bày lại về số đo góc.

* Thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ, ghi nhớ lại kiến thức.

* Báo cáo kết quả: Với mỗi câu hỏi, 1 HS giơ tay trình bày kết quả.

* Nhận xét đánh giá: GV đưa ra nhận xét, đánh giá, chuẩn kiến thức.

1. Khái niệm góc

- Khái niệm góc: Góc là hình gồm hai tia chung gốc.

+  Gốc chung gọi là đỉnh của góc.

+ Hai tia gọi là hai cạnh của góc.

VD: Góc xOy. Kí hiệu:   hoặc

+ Hai tia Ox và Oy được gọi là hai cạnh của góc. Gốc chung O của hai tia được gọi là đỉnh của góc.

2. Điểm nằm trong góc

Khi hai tia Ox, Oy không đối nhau, điểm M là điểm nằm bên trong góc xOy nếu tia OM nằm giữa Ox và Oy.

3. Số đo của góc.

a) Đo góc

- Mỗi góc một số đo dương.

- Dụng cụ đo: thước đo góc.

- Cách đo góc xOy:

 Bước 1: Đặt thước đo góc sao cho tâm của thước trùng với đỉnh của góc. Vạch 0 của thước nằm trên cạnh Ox.

Bước 2: Xác định xem cạnh Oy đi qua vạch chia độ nào thì đó chính là số đo của góc.

* Nhận xét: Mỗi góc là một số đo. Số đo của góc bẹt là 180^o. Số đo của mỗi góc không vượt quá 180^o.

+ Nếu số đo của góc xOy là n⁰ thì ta kí hiệu  = n⁰ hoặc  = n⁰

b) So sánh hai góc:

- Nếu hai góc A và B có số đo góc bằng nhau thì hai góc đó bằng nhau. Ta viết: .

- Nếu số đo góc A nhỏ hơn (hoặc lớn hơn) số đo góc B  thì góc A nhỏ hơn (hoặc lớn hơn) góc B. Ta viết:  (hoặc ).

4. Các góc đặc biệt

- Góc nhọn là góc có số đo lớn hơn 0° và nhỏ hơn 90°.

- Góc vuông là góc có số đo bằng 90°.

- Góc tù là góc có số đo lớn hơn 90° và nhỏ hơn 180°.

- Góc bẹt là góc có số đo bằng 180°.

Dạng 1: Nhận biết góc và xác định số góc có trong hình vẽ

* Phương pháp giải:

- Để đọc tên và viết kí hiệu góc, ta thực hiện theo hai bước sau:

+ Xác định đỉnh và hai cạnh của góc.

+ Kí hiệu và đọc tên góc.

Lưu ý: Một góc có thể gọi bằng nhiều cách.

- Để xác định số góc có trong hình vẽ, ta xác định các góc có trong hình vẽ, sau đó đếm số góc có trong hình vẽ.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Bài 1. Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau:

a) Góc aOb tạo bởi hai tia ………. và ………., kí hiệu là ……….

b) Góc có đỉnh M và hai cạnh là MN, ………. gọi là góc MNP. Kí hiệu là ……….

c) Cho điểm D nằm giữa hai điểm E và F, ta có góc bẹt ……….

d) Cho hai điểm H, K nằm cùng phía với I, ta có góc bẹt ……….

Bài 2. Quan sát hình và điền vào bảng sau các góc có trong hình:

Bài 3. Quan sát hình bên và cho biết:

a) Tên các góc có trong hình vẽ.

b) Có tất cả bao nhiêu góc?

Bài 4. Quan sát hình vẽ bên và cho biết :

a) Tên các góc có trong hình vẽ.

b) Có tất cả bao nhiêu góc?

Bài 5. Vẽ 3 đường thẳng cắt nhau tại một điểm O. Chúng tạo thành bao nhiêu góc? Thay 3 bởi n thì có bao nhiêu góc được tạo thành?

Bài 6. Vẽ n tia chung gốc, chúng tạo thành 28 góc. Tìm n.

Bài 1. Điền vào chỗ trống trong các phát biểu sau:

a) Góc aOb tạo bởi hai tia Oa và Ob, kí hiệu là .

b) Góc có đỉnh M và hai cạnh là MN, MP gọi là góc MNP. Kí hiệu là .

c) Cho điểm D nằm giữa hai điểm E và F, ta có góc bẹt .

d) Cho hai điểm H, K nằm cùng phía với I, ta có góc bẹt .

Bài 2.

Bài 3.

a) Các góc có trong hình vẽ là:

 , , , , , .

b) Có tất cả 6 góc.

Bài 4.

a) Các góc có trong hình vẽ là:

 , , .

b) Có tất cả 3 góc.

Bài 5.

- Ba đường thẳng cắt nhau tại điểm O tạo thành 2.3 = 6 tia gốc O, mỗi tia tạo với một tia trong 5 tia còn lại có 5 góc.

Vì có 6 tia nên có 6.5 = 30 góc.

Nhưng mỗi góc đã được tính 2 lần nên số góc tạo thành là:  = 15 ( góc), trong đó có 3 góc bẹt.

- Nếu có n đường thẳng cắt nhau tại O thì tạo thành 2n tia gốc O.

Số góc được tạo thành là:  (góc).

Bài 6.

n tia chung gốc tạo thành  (góc).

Theo đề , ta có:  = 28

=> n. (n-1) = 56 = 8.7

=> n = 8

Dạng 2: Bài toán về điểm trong góc và vẽ hình thỏa mãn điều kiện cho trước

* Phương pháp giải:

Vận dụng các khái niệm về điểm nằm trong góc, tia nằm giữa hai tia,… để vẽ góc theo điều kiện cho trước.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Bài 1. Quan sát hình vẽ và viết tên các điểm:

a) Nằm trong góc xOy.

b) Nằm ngoài góc xOy.

Bài 2. Vẽ hình theo diễn đạt bằng lời trong mỗi trường hợp sau đây:

a) Vẽ góc xOy là góc bẹt.

b) Vẽ góc BAC và điểm K nằm bên trong góc đó.

c) Vẽ các góc nCm và nCt sao cho tia Cm nằm giữa hai tia Cn và Ct.

d) Vẽ các góc ABC, ABF sao cho điểm C nằm bên trong góc ABF.

e) Vẽ các góc xOy, yOz, zOt sao cho tia Oz nằm trong góc xOy, tia Oy nằm trong góc zOt và xOt là góc bẹt

Bài 3. Cho hình vẽ bên. Vẽ đường thẳng đi qua M cắt hai tia Ox và Oy lần lượt tại P và Q.

a) Xác định vị trí của điểm M đối với hai điểm P và Q.

b) Điểm M có nằm trong góc xOy không?

c) Kể tên góc bẹt trong hình vẽ.

Bài 4. Cho ba điểm A, B, C không thẳng hàng. Gọi M là một điểm nằm trong ba góc CAB, ABC, BCA. Đường thẳng AM cắt đường thẳng BC ở D, đường thẳng BM cắt đường thẳng CA ở E và đường thẳng CM cắt đường thẳng AB ở F.

Điểm D nằm trong 4 góc, đó là các góc nào?

Bài 5. Vẽ ba đường thẳng đôi một cắt nhau tại ba điểm phân biệt A, B, C. Lấy điểm O nằm trong góc ABC và nằm trong góc ACB. Hãy chứng minh rằng điểm O cũng nằm trong góc BAC và góc ACB.

Bài 6. Cho ba điểm A, B, C không thẳng hàng. Em hãy tô màu phần hình chứa tất cả các điểm nằm trong ba góc BAC, ACB, CBA.

Bài 1.

a) Các điểm nằm trong góc xOy là: B, C, E.

b) Các điểm nằm ngoài góc xOy là: A, F, D.

Bài 2.

a) Vẽ góc xOy là góc bẹt.

b) Vẽ góc BAC và điểm K nằm bên trong góc đó.

c) Vẽ các góc nCm và nCt sao cho tia Cm nằm giữa hai tia Cn và Ct.

d) Vẽ các góc ABC, ABF sao cho điểm C nằm bên trong góc ABF.

e) Vẽ các góc xOy, yOz, zOt sao cho tia Oz nằm trong góc xOy, tia Oy nằm trong góc zOt (xOt là góc bẹt).

Bài 3.

a) Điểm M nằm giữa hai điểm P và Q.

b) Vì tia OM cắt đoạn thẳng PQ tại điểm M nằm giữa hai điểm P và Q, nên điểm M nằm trong góc xOy.

c) Các góc bẹt trong hình vẽ là: , , .

Bài 4.

Vì M nằm trong góc BAC nên tia AM nằm giữa hai tia AB và AC, từ đó D nằm giữa B và C. Ta thấy D nằm trong 4 góc: BAC, BMC, BEC, BFC.

Bài 5.

Điểm O nằm trong góc ABC nên tia BO cắt đoạn thẳng AC tại điểm D nằm giữa hai điểm A và C, suy ra điểm D nằm trên đường thẳng CA.

Điểm O nằm trong góc ACB nên tia CO cắt đoạn thẳng BD tại điểm O nằm giữa B và D.

Tia AO cắt đoạn thẳng BD tại điểm O nằm giữa hai điểm B và D, nên điểm O nằm trong góc BAC.

Bài 6.

Dạng 3: Đo góc và so sánh các góc

* Phương pháp giải:

-  Để thực hiện đo góc, ta tiến hành theo các bước như lý thuyết.

- Để so sánh các góc cho trước, ta làm theo hai bước sau:

+ Đo các góc cần so sánh.

+ So sánh số đo các góc và kết luận bài toán: góc nào có số đo lớn hơn thì góc đó lớn hơn.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1. Nhìn hình vẽ dưới đây, đọc số đo của các góc xOy, xOz và tOz.

- Hãy so sánh các xOy và xOz.

- Hãy so sánh các góc xOz và tOz.

- Sắp xếp các góc theo thứ tự tăng dần.

Bài 2. Đo và so sánh các góc BAC, ABC và ACB ở hình vẽ dưới đây:

Bài 3.

Cho các góc với số đo như sau:

 , , , , ,

Sắp xếp các góc đã cho theo thứ tự tăng dần của số đo góc.

Bài 4. So sánh số đo các góc trong hình vẽ sau với 90^o.

Bài 5. Hai đường thẳng xx’, yy’ cắt nhau tại O và . Hãy đo và cho biết số đo của các góc ,  và .

Bài 6. Cho bốn điểm A, B, C, D không có bộ ba điểm nào thẳng hàng. Vẽ bốn đoạn thẳng AB, BC, CD, AD. Hãy đo số đo các góc DAB, ABC, BCD, CDA, so sánh các góc rồi tính tổng của chúng.

Bài 1.

 = 105^o;  = 150^o;  = 30^o

Bài 2.

Đo góc  được

Đo góc  được

Đo góc  được

Vậy ; ; .

Bài 3.  , , , , ,

Thứ tự các góc có số đo tăng dần là:

Bài 4.

C1: Dùng ê ke.

Từ đó ta thấy:  > 90^o,  = 90^o,  < 90^o

C2: Dùng thước đo góc.

Dùng thước đo góc để đo số đo các góc.

Từ đó suy ra:  > 90^o,  = 90^o,  < 90^o.

Bài 5.

Bài 6.

GV hướng dẫn HS thực hiện vẽ, đo, so sánh và tính các góc.

Dạng 4: Nhận biết và xác định các góc đặc biệt: góc nhọn, góc vuông, góc tù, góc bẹt.

* Phương pháp giải:

- Cách xác định góc đặc biệt: Dựa vào số đo của các góc đặc biệt để xác định:

+ Góc vuông: số đo góc bằng 90^o.

+ Góc nhọn: 0^o < số đo góc < 90^o.

+ Góc bẹt: số đo góc bằng 180^o

+ Góc tù: 90^o < số đo góc < 180^o

Nếu các góc đặc biệt chưa có số đo, ta có thể ước lượng bằng mắt ( có thể không chính xác tuyệt đối), dùng ê ke kiểm tra, hoặc dùng thước đo góc để đo số đo các góc một cách chính xác.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 4

Bài 1. Cho các góc như sau:

 , , , , , .

Trong các góc đó, em hãy kể tên các góc nhọn, góc vuông, góc tù, góc bẹt.

Bài 2. Hãy cho biết mấy câu sau đây đúng hay sai?

a) Góc có số đo 37^o là góc nhọn.

b) Góc có số đo 73^o là góc tù.

c) Góc có số đo 180^o là góc bẹt.

d) Một góc không phải là góc nhọn thì sẽ là góc tù.

e) Góc lớn hơn góc vuông là góc tù.

Bài 3. Cho các góc như hình vẽ sau:

a) Ước lượng bằng mắt xem góc nào là góc vuông, góc nhọn, góc tù, góc bẹt.

b) Dùng ê ke kiểm tra lại kết quả của câu a.

c) Dùng thước đo để tìm số đo mỗi góc.

Bài 4. Đo các góc MNP, NPQ, PQM và QMN ở hình vẽ dưới đây:

Em hãy cho biết trong các góc đó, góc nào là góc nhọn, góc vuông, góc tù?

Bài 5. Cho hình vẽ sau:

Đo các góc BAD, BCD, ADB, DBC và cho biết góc nào là góc nhọn, góc vuông, góc tù và góc bẹt. Em hãy sắp xếp các góc đó theo thứ tự giảm dần.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Bài 1.  , , , , , .

- Các góc nhọn: ,

- Góc vuông:

- Góc tù:,

- Góc bẹt:

Bài 2.

a) Góc có số đo 37^o là góc nhọn. Đúng

b) Góc có số đo 73^o là góc tù. Sai

c) Góc có số đo 180^o là góc bẹt. Đúng

d) Một góc không phải là góc nhọn thì sẽ là góc tù. Sai

e) Góc lớn hơn góc vuông là góc tù. Sai

Bài 3. Cho các góc như hình vẽ sau:

a) Góc vuông: góc (6) ;

Góc nhọn:  góc (1), góc (4) ;

Góc tù: góc (3), góc (5);

Góc bẹt: góc (2)

b) Dùng ê ke kiểm tra lại kết quả của câu a:

GV hướng dẫn và lưu ý HS cách đặt ê ke đúng để ra kết quả chính xác

c) Dùng thước đo để tìm số đo mỗi góc:

HS thực hiện tự đo và ghi số đo các góc.

Bài 4. Đo các góc MNP, NPQ, PQM và QMN

- HS thực hiện đo góc theo cá nhân, sua đó hoạt động cặp đôi đối chiếu kết quả.

Bài 5. Cho hình vẽ sau:

- HS tự thực hiện và đối chiếu kết quả với các bạn.