Chia sẻ được với bạn về một tấm gương hiếu học.
Đọc trôi chảy bài đọc, ngắt nghỉ đúng dấu câu, đúng logic ngữ nghĩa; hiểu được nội dung bài đọc: Mạc Đĩnh Chi là một vị quan có tài, hết lòng vì nước vì dân.
Nói được về một anh hùng hay một tài năng nhỏ tuổi, biết sử dụng các phương tiện để bài nói thêm hấp dẫn.
Viết được đoạn văn cho bài văn thuật lại một sự việc.
Sưu tầm được câu chuyện về gương hiếu học và chia sẻ những điều học được từ tấm gương đó.

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.

Năng lực riêng: Hình thành, phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học (biết cảm nhận về câu văn hay trong bài đọc).

Phẩm chất

Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trách nhiệm.
Tự hào về sự thông minh, tài trí của con người.

PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC
Phương pháp dạy học

Vấn đáp, động não, trực quan, hoạt động nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề, lắng nghe tích cực.

Thiết bị dạy học
Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV, SBT Tiếng Việt 4.
Phim, ảnh, truyện về Mạc Đĩnh Chi (nếu có).
Bảng phụ ghi đoạn từ “Năm đó” đến “của khoa thi ấy”.
Máy tính, máy chiếu (nếu có).

Đối với học sinh

SHS, SBT Tiếng Việt 4.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1: ĐỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

* Giới thiệu bài học

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi và thực hiện nhiệm vụ: Chia sẻ về một tấm gương hiếu học (VD: Nguyễn Hiền, Lương Thế Vinh,…).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS chia sẻ trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nhận xét và đặt câu hỏi cho bạn (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa bài đọc SHS tr.86 và yêu cầu HS đọc tên, phán đoán nội dung bài học.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài đọc: Bài 2 – Mạc Đĩnh Chi.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc một số câu dài.

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp.

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những từ ngữ chỉ thông tin quan trọng.

- GV hướng dẫn HS luyện đọc:

+ Từ khó: Mạc Đĩnh Chi, ướm.

+ Cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu dài:

· Giây lát sau,/ ông dâng vua một bài phú/ có nhan đề “Bông sen trong giếng ngọc”/ để tỏ rõ chí hướng/ và tài năng của mình//

· Xem xong bài phú,/ vua Trần Anh Tông/ quyết định chọn Mạc Đĩnh Chi/ làm trạng nguyên của khoa thi ấy.//

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi, luyện đọc theo 2 đoạn:

+ Đoạn 1: từ đầu đến “tài năng của mình”.

+ Đoạn 2: đoạn còn lại.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm lần lượt đọc các đoạn. Các HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV mời đại diện 1 HS khá, giỏi đọc toàn bài. Các HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó.

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc.

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc.

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Lũng Động: tên một làng (nay là thôn Long Động) thuộc xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

+ Chầu: tập trung ở cung đình để chờ nghe lệnh của nhà vua.

+ Ướm: thử.

+ Phú: một thể văn cổ, có vần.

+ Nhan đề: tên của bài.

+ Tâu: nói với vua

- GV yêu cầu HS đọc thầm bài đọc một lượt.

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi, thảo luận và trả lời lần lượt các câu hỏi 1 – 4 SHS tr.87.

- GV mời đại diện 1 HS đọc câu hỏi 1: Cậu bé Mạc Đĩnh Chi có những phẩm chất gì?

+ GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: Mạc Đĩnh Chi là vậu bé thông minh, chăm chỉ học hành.

- GV mời đại diện 1 HS đọc câu hỏi 2: Nhà vua thử tài Mạc Đĩnh Chi bằng cách nào? Cách Mạc Đĩnh Chi trả lời nhà vua có gì đặc biệt?

+ GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: Nhà vua thử tài Mạc Đĩnh Chi bằng cách thử hỏi ông về những điều cần có của một người thi đỗ. Mạc Đĩnh Chi đã làm một bài phú có nhan đề “Bông se trong giếng ngọc” để trả lời nhà vua.

- GV mời đại diện 1 HS đọc câu hỏi 3: Theo em, nhờ đâu Mạc Đĩnh Chi làm được nhiều việc có ích cho đất nước?

+ GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: Nhờ tài năng, lòng yêu nước, thương dân, Mạc Đĩnh Chi đã làm được nhiều việc có ích cho đất nước.

- GV mời đại diện 1 HS đọc câu hỏi 4: Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của em về nhân vật Mạc Đĩnh Chi.

+ GV hướng dẫn HS: Em cảm phục và ngưỡng mộ tài năng của Mạc Đĩnh Chi. Em sẽ noi gương ông chăm chỉ học tập, trở thành một công dân có ích cho đất nước trong tương lai,…

+ GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy nêu nội dung, ý nghĩa của bài đọc.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Nội dung bài đọc: Ca ngợi tài năng của tấm gương hiếu học Mạc Đĩnh Chi – một vị quan có tài, hết lòng vì nước vì dân.

+ Ý nghĩa bài đọc: Bài đọc cho chúng ta biết học tập là một con đường dẫn đến thành công. Nếu chăm chỉ, nỗ lực thì sẽ gặt hái được thành tựu.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc và một số từ ngữ cần nhấn giọng.

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp.

b. Cách tiến hành

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nhắc lại nội dung, ý nghĩa bài đọc Mạc Đĩnh Chi.

- GV đọc lại đoạn từ “Năm đó” đến “của khoa thi ấy” và hướng dẫn HS xác định giọng đọc của đoạn này: Giọng đọc thong thả, rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những từ ngữ chỉ thông tin quan trọng.

Năm đó,/ Mạc Đĩnh Chi về kinh dự thi/ và đỗ đầu.// Khi vào chầu,/ nhà vua thấy dung mạo của ông không đẹp/ nên muốn thử tài một lần nữa.// Nhà vua ướm thử hỏi ông/ về những điều cần có/ của một người thi đỗ. Mạc Đĩnh Chi tâu vua/ xin được trả lời bằng giấy bút. Giây lát sau,/ ông dâng lên một bài phú có nhan đề/ “Bông sen trong giếng ngọc”/ để tỏ rõ chí hướng và tài năng của mình.//

Chữ Mạc Đĩnh Chi rất đẹp,/ bài phú lại hay,/ phô bày vẻ đẹp,/ hương thơm của bông sen trong giếng nước.// Nhờ bông hoa mà giếng trở thành giếng quý.//

Xem xong bài phú,/ vua Trần Anh Tông/ quyết định chọn Mạc Đĩnh Chi/ làm trạng nguyên của khoa thi ấy.//

- GV yêu cầu HS luyện đọc đoạn từ “Năm đó” đến “của khoa thi ấy”.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc trước lớp đoạn từ “Năm đó” đến “của khoa thi ấy”. Các HS khác lắng nghe, nhận xét.

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động.

* CỦNG CỐ

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS trả lời.

- HS quan sát tranh minh họa bài đọc.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo.

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc theo nhóm.