Giáo án tiết: Văn bản 2- Chuyện cơm hến

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc bài, lưu ý cách đọc: ngữ điệu phù hợp với lối chuyện trò, đàm đạo của tản văn.

- GV lưu ý HS khi đọc cần nhìn các chỉ dẫn bên phải văn bản.

- HS tìm hiểu những từ khó: lạt, duống, nấm tràm, hến, ruốc, đậu phụng

Nấm tràm

Hến

Con ruốc

- GV yêu cầu HS xác định tthể loại, phương thức biểu đạt.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

Gv giới thiệu thêm:

1. Nấm tràm: Khi những cơn mưa đầu mùa ghé ngang cũng là lúc những nụ nấm căng tròn, béo núc ních đua nhau nhú lên, tạo thành một thảm thực vật nâu tím đằm thắm dọc các bìa rừng của dãy Trường Sơn xứ Huế. Nấm tràm mọc rất nhanh, nhanh đến độ chỉ cần hôm nay trời bất chợt đổ mưa thì hôm sau ở các khu chợ như Tây Lộc, Đông Ba Huế... đâu đâu cũng thấy người ta bán nấm.

2. Hến: là động vật thuộc ngành thân mềm. Sống trên mặt bùn ở đáy sông hồ. Những tháng 9, tháng 10 âm lịch là mùa hến nhiều nhất, ngon nhất vì mấy tháng trời nước ngập đầy sông, đầy đồng đâu ai khai thác nên sinh sôi đầy những khúc sông.

3. Ruốc: là loài giáp xác, họ tôm, sống ở vùng nước lợ hoặc nước mặn. Với người Huế, mắm ruốc là món phụ liệu nấu ăn, món nước chấm quá đỗi quen thuộc và không thể thiếu trong ẩm thực thường ngày.

- GV giới thiệu thêm về thể loại: -  Tản văn thường có lối viết tản mạn, tạt ngang tạt dọc (giống như đang nói chuyện phiếm), vì vậy thường khó chia bố cục bài. Đối với thể loại này, tuỳ từng tác phẩm cụ thế, nên chú ý hình ảnh, hình tượng, hiện tượng, vấn đề...  được coi là điếm tựa cho những bàn luận. Ở bài tản văn Chuyện cơm hến, món cơm hến trong cuộc sống đời thường của người Huế là hiện tượng xuyên suốt tác phẩm. Từ cái “trụ” đó, nhà văn liên tưởng đến nhiều chuyện khác, qua đó bộc lộ những ý kiến, suy nghĩ, cảm xúc cá nhân của mình. Do vậy, GV cần gợi ý cho HS nhận ra hiện tượng chính mà VB nói tới, kết nối các chi tiết trong tác phẩm vào mạch chung, đổng thời phát hiện chủ ý của tác giả, có thể đưa ra những ý kiến riêng của mình để đối thoại với ý kiến của tác già.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS đọc và tóm tắt văn bản.

- GV đọc mẫu, yêu cầu HS đọc bài.

- GV yêu cầu HS: xác định thể loại, phương thức biểu đạt, bố cục của văn bản.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản, chú ý các yêu cầu của GV.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

GV giới thiệu thêm: Hoàng Phủ Ngọc Tường có nét đặc sắc trong sáng tác là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lý... Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.

I. Tìm hiểu chung

1. Đọc văn bản

- Thể loại: tản văn

- Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.

2. Tác giả

- Tên: Hoàng Phủ Ngọc Tường

- Năm sinh: 1937

- Quê quán: Quảng Trị

- Đề tài: cảm hứng ngợi ca vẻ dẹp đất nước và con người trên khắp mọi miền Tổ quốc, đặc biệt là Huế.                                    

- Phong cách nghệ thuật: có cách tiếp cận độc đáo, tâm hồn nhạy cảm, ngòi bút tài hoa, cái tôi giàu trách nhiệm với xã hội.

- Tác phẩm tiêu biểu: Rất nhiều ánh lửa (1979), Ai đã đặt tên cho dòng sông? (1984), Huế - Di tích và con người (1970)…

3. Tác phẩm

- Trích Huế - Di tích và con người