Giáo án tiết: Văn bản 3- Ngàn sao làm việc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc văn bản, khuyến khích học sinh học thuộc lòng bài thơ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc văn bản

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Gv gọi 2-3 đọc diễn cảm bài thơ trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

I. Tìm hiểu chung

1. Đọc văn bản

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc mục giới thiệu về nhà thơ Võ Quảng. Giới thiệu về tác giả/

- GV nêu câu hỏi: Hãy xác định đề tài, tìm bố cục, thể loại, phương thức biểu đạt của bài thơ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

Gv giới thiệu thêm về nhà thơ Võ Quảng:

- Ông sáng tác thơ, truyện, viết kịch bản phim hoạt hình và dịch một số tác phẩm văn học nổi tiếng của thế giới

- Năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật

- Phong cách sáng tác: viết nhiều truyện và thơ cho thiếu nhi với lối viết giản gị, trong sáng, gợi nhiều liên tưởng bất ngờ, độc đáo

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Nắng sớm (1965), Anh đom đóm (1970), Quê nội (1974)...

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu khung cảnh thiên nhiên chiều tối

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giao nhiệm vụ và đặt câu hỏi cho HS, yêu cầu HS làm việc cặp đôi:

+ Cảnh vật ở hai khổ thơ đầu được miêu tả trong khoảng thời gian, không gian nào? Tìm những từ ngữ thể hiện điều đó.

+ Theo em, nhân vật "tôi" trong bài thơ là ai? Nhân vật tôi đang làm gì? Nhân vật tôi có tâm trạng vui, có cảm giác thư thái, bình yên hay buồn bã, lo lắng, vội vàng

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo bàn, HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- Gv bổ sung: Trên cánh đồng quê, trời chuyển dần về tối cũng là lúc con người được nghỉ ngơi, cảnh vật trở nên yên tĩnh và thật thanh bình. Trong khung cảnh ấy, nhân vật tôi cũng cảm thấy vui tươi, hạnh phúc sau một ngày lao động vất vả. Cả người và trâu đi giữa trời đêm như bước giữa ngàn sao.

Nhiệm vụ 3: Khung cảnh bầu trời đêm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc lại khổ thơ 3,4,5 và trả lời câu hỏi:

+ Khổ thơ đã nhắc đến những sự vật nào? Hãy đọc chú thích để hiểu về các chi tiết đó.

+ Qua các chi tiết trong trí tưởng tượng của nhân vật “tôi”, hãy nêu ấn tượng chung về khung cảnh bầu trời đêm.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc lại văn bản và suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, góp ý, bổ sung.

Dự kiến sản phẩm:

- Ngân Hà:  tên gọi của dải thiên hà, gồm nhiều ngôi sao tạo thành. Những đêm trời quan, Ngân Hà hiện lên thành một dải trắng, bạc nổi bật trên nền trời.

- Thần Nông: Chòm sao gồm 10 ngôi sao, một phần được sắp xếp như hình chữ M.

- Sao Hôm: tên gọi của sao Kim

- Đại Hùng tinh: chòm sao gấu lớn, gồm 7 ngôi sao, có hình dáng như một chiếc gàu múc nước.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

Nhiệm vụ 4: Tìm hiểu nghệ thuật

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi:

+ Tác giả đã sử dụng nghệ thuật tu từ nào để miêu tả bầu trời sao

+ Hãy chỉ ra những hình ảnh so sánh được nhà thơ sử dụng để miêu tả dải Ngân Hà và các chòm sao Đại Hùng, Thần Nông; sao Hôm.

+ Tìm nét chung ở những hình ảnh so sánh trên.

+ Chọn phân tích một vài chi tiết gợi tả đặc sắc.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận, suy nghĩ để tổng kết bài học.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS phát biểu trước lớp, yêu cầu cả lớp nhận xét, góp ý, bổ sung (nếu cần thiết).

Dự kiến sản phẩm:

* Những hình ảnh so sánh được nhà thơ sử dụng:

-  Dải Ngân Hà như một dòng sông.

-  Chòm sao Thẩn Nông như chiếc vó bắng vàng.

-  Những sao dọc ngang như tôm cua bơi lội.

-  Sao Hôm như đuốc đèn soi cá.

-  Chòm sao Đại Hùng như chiếc gàu tát nước.

* Nét chung của các hình ảnh so sánh trong đoạn thơ là: hẩu hết các chòm sao đếu được so sánh với những vật dụng lao động của người nông dân (chiếc vó, chiếc nơm, đuốc đèn soi cá, chiếc gàu,...). Vì vậy, hình ảnh bấu trời đêm gợi liên tưởng đến khung cảnh lao động của người nông dân: rất quen thuộc, gần gũi, sống động, nhộn nhịp, tươi vui.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức è Ghi lên bảng.

Nhiệm vụ 5: Tổng kết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi: Qua văn bản, em hãy rút ra nhận xét về nội dung và nghệ thuật của văn bản.

bình yên hay buồn bã, lo lắng, vội vàng

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo bàn, HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

2. Tác giả

- Tên: Võ Quảng

- Năm sinh – năm mất: 1920-2007

- Quê quán: Quảng Nam

- Đề tài: trẻ em

- Sự nghiệp sáng tác: thơ, truyện, viết kịch bản phim hoạt hình và dịch một số tác phẩm văn học nổi tiếng của thế giới.

- Tác phẩm tiêu biểu: Nắng sớm (1965), Anh đom đóm (1970), Quê nội (1974)…

3. Tác phẩm

- Trích Tuyển tập Võ Quảng, tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 1998

- Bố cục:

+ Phần 1 (khổ 1 + 2): Màn đêm buông xuống, chú bé và trâu bắt đầu nghỉ ngơi

+ Phần 2 (khổ 3, 4, 5): Ngàn sao làm việc dưới góc nhìn của chú bé chăn trâu

+ Phần 3 (khổ cuối): Bình minh lên, kết thúc một đêm làm việc của những vì sao

- Thể loại: thơ năm chữ

- Phương thức biểu đạt: biểu cảm

III. Đọc – hiểu văn bản

1. Khung cảnh thiên nhiên chiều tối

-  Thời gian: bóng chiều, trởi tối mò,

- Không gian: đồng quê đang xanh thẫm, trời yên tĩnh, ngàn sao

à Cánh đồng quê vào buổi chiều thanh bình và yên tĩnh.

- Nhân vật “tôi” cảm thấy vui vẻ, thư thái, trở về nhà sau một ngày lao động.

2. Khung cảnh bầu trời đêm

- Bầu trời đêm hiện lên với ngàn sao đang tỏa sáng: sông Ngân Hà, sao Thần Nông, sao Hôm, Đại Hùng tinh.

à Khung cảnh rộng lớn, mênh mông, tất cả tạo nên một không khí tươi vui, rộn rã.

-  Nghệ thuật: so sánh

·        Dải Ngân Hà như một dòng sông.

·        Chòm sao Thẩn Nông như chiếc vó bắng vàng.

·        Những sao dọc ngang như tôm cua bơi lội.

·        Sao Hôm như đuốc đèn soi cá.

·        Chòm sao Đại Hùng như chiếc gàu tát nước.

- Hẩu hết các chòm sao đếu được so sánh với những vật dụng lao động của người nông dân (chiếc vó, chiếc nơm, đuốc đèn soi cá, chiếc gàu,...).

à Tác dụng: những chòm sao hiện lên gần gũi, sống động, nhộn nhịp, tươi vui như những con người đang mải miết, cần mẫn, hăng say trong công việc lao động thường ngày.

III. Tổng kết

1. Nội dung:

- Bài thơ là bức tranh thiên nhiên sống động, ngàn sao cùng làm việc, cùng chung sức đã làm nên vẻ đẹp huyền diệu của trời đêm. Lao động và biết đoàn kết, yêu thương đã làm cho vạn vật trở nên đẹp đẽ, đáng yêu

2.Nghệ thuật

- Ngôn ngữ giàu hình ảnh

- Giọng điệu hồn nhiên.