Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 9: Thuỷ tiên tháng Một (Thô-mát L. Phrít-man)

VĂN BẢN 1: THỦY TIÊN THÁNG MỘT

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV chiếu cho HS xem bản tin thời sự của đài truyền hình về biến đối khí hậu: https://www.youtube.com/watch?v=L7KxvjRCjUg

- GV đặt câu hỏi gợi mở huy động những hiểu biết, trải nghiệm của bản thân HS về thời tiết, về những biến đổi khác lạ của môi trường sống:

     + Chia sẻ cảm nhận của em sau khi xem xong bản tin.

     + Con người chúng ta đang đứng trước thử thách gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

+ Đoạn văn thứ nhất giúp em nhận biết được gì về chủ đề của bài học?

+ Đoạn văn thứ hai cho biết điều gì về loại, thể loại VB sẽ học và những nội dung cần thực hành?

Sản phẩm dự kiến:

- Chủ đề được giới thiệu trong đoạn văn thứ nhất: tầm quan trọng của những hiểu biết về môi trường và quy luật tự nhiên, của việc lựa chọn thái độ ứng xử phù hợp, hài hòa với tự nhiên.

- Nhiệm vụ trọng tâm của bài học được báo trước trong đoạn văn thứ hai: đọc những VB (chủ yếu VB thông tin) có liên quan tới vấn đề môi trường, lễ tục và thực hành viết, nói – nghe dựa trên cơ sở đó.

Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn

GV đưa ra câu hỏi:

+ VB thông tin thường sử dụng nhiều cách triển khai ý tưởng. Em hãy nêu những cách triển khi đã từng học và nói ngắn gọn về đặc điểm của chúng.

+ Em thường được tiếp xúc với những VB giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động trong trường hợp nào? Theo em, ý nghĩa của loại VB này là gì?

+ Khi đọc một VB, em có thường quan tâm đến cước chú không? Những cước chú đã hỗ trợ cho em như thế nào trong việc nắm bắt nghĩa của các từ ngữ và nội dung của VB?

+ Khi viết một bài văn, việc tìm đọc tài liệu tham khảo có ý nghĩa ra sao? Em đã tiếp thu được điều gì bổ ích từ cách sử dụng tài liệu tham khảo ở một số VB đã học?

Sản phẩm dự kiến:

2.1. Cách triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản thông tin

- Triển khai theo trật tự thời gian và theo quan hệ nhân quả

- Đưa ra liên tiếp nhiều góc nhìn khác nhau về sự vật, hiện tượng

- Trình bày về từng bộ phận của đối tượng muốn nói đến trước 

2.2. Văn bản giới thiệu một quy tắc hoặc luật lệ trong trò chơi hay hoạt động

- Là loại văn bản thuyết minh nói về đặc điểm của một trò chơi hay hoạt động, giúp người đọc có thể tham gia, thưởng thức hay đánh giá về trò chơi, hoạt động ấy một cách thuận lợi 

2.3. Cước chú

- Là loại chú thích đặt ở chân trang hoặc cuối văn bản về một từ ngữ khó hiểu hay một nội dung chưa quen với phần lớn độc giả, vốn xuất hiện trong phần chính của trang hoặc của văn bản.

2.4. Tài liệu tham khảo

- Là những tài liệu mà người tạo lập văn bản tìm đọc và khai thác các thông tin cần thiết, có liên quan tới vấn đề được trình bày trong văn bản.

Hoạt động 3: Đọc văn bản

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Xác định bố cục VB và đặt tên cho từng phần. Nội dung chính của văn bản là gì?

Sản phẩm dự kiến:

1. Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Đoạn 1: Nêu vấn đề cần thông tin – Cần hiểu thế nào về tính trạng biến đổi khí hậu?

+ Phần 2: Từ đoạn 2 đến đoạn 5: Đưa thông tin khái quát về “sự bất thường của Trái Đất” do tình trạng biến đổi khí hậu gây nên – Biến đổi khí hậu và những tác động liên hoàn

+ Phần 3: 2 đoạn cuối: Cung cấp bằng chứng xác thực về “sự bất thường của Trái Đất” – Những báo cáo và con số đầy ám ảnh

2. Nội dung chính

- Biến đổi khí hậu

- Sự bất thường của Trái Đất

- Sự rối loạn khí hậu toàn cầu

……………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Trong văn bản "Thủy tiên tháng Một", tại sao có thể cho rằng người ta đã nhầm lẫn khi dùng thuật ngữ "sự nóng lên của Trái Đất"?

A. Vì nó gợi lên một cái gì đó đồng nhất, xảy ra từ từ, chủ yếu muốn nhắc đến nhiệt độ và hiện tượng đó hoàn toàn có thể không gây ra vấn đề gì. Nhưng thực tế khí hậu Trái Đất đang lạnh dần.

B. Vì nó chủ yếu muốn nhắc đến nhiệt độ khí hậu Trái Đất đang diễn ra khác hẳn.

C. nó gợi lên một cái gì đó đồng nhất, xảy ra từ từ, chủ yếu muốn nhắc đến nhiệt độ và hiện tượng đó hoàn toàn có thể không gây ra vấn đề gì. Nhưng thực tế khí hậu Trái Đất đang diễn ra khác hẳn.

D. Vì nó đang biểu hiện khí hậu Trái Đất đang nóng lên.

Câu 2. Trong văn bản "Thủy tiên tháng Một",  hiện tượng thời tiết hiện nay đang diễn ra cực đoan như thế nào?

A. Ở Việt Nam, thời tiết nóng lên dần, nhiệt độ tăng cao khiến nhiều con sống khô cạn.

B. Ở Việt Nam, điển hình là hiện tượng thời tiết biến đổi khiến nhiệt độ lạnh dần, cây cối khó sinh trưởng.

C. Ở Việt Nam, điển hình là hiện tượng khô hạn và mưa cực đoan ở miền Trung; rét đậm và rét hại ở miền núi phía Bắc; hạn hán và xâm nhập mặn ở miền Nam.

D. Ở Bắc cực băng tan nhiều.

Câu 3: Trong văn bản "Thủy tiên tháng Một", cụm từ nào có thể khái quát được nội dung chính của vấn đề mà tác giả muốn trao đổi?

A. sự nóng lên của trái đất

B. nước trồi

C. ẩm ướt hơn và khô hạn hơn

D. sự rối loạn khí hậu toàn cầu

Câu 4: Tác giả của văn bản "Thủy tiên tháng Một" từng đạt giải gì?

A. Oscar

B. Pu-lít-dơ (Pulitzer)

C. Grand Jury Prize

D. Golden Globe Awards

Câu 5: Văn bản "Thủy tiên tháng Một" thuộc thể loại gì?

A. truyền thuyết

B. văn bản nghị luận

C. văn bản thuyết minh

D. truyện ngắn

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Nêu lên điều có ý nghĩa nhất mà em thu nhận được sau khi đọc văn bản này.

Câu 2. Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) trình bày hiểu biết và suy nghĩ của em về tác động của biến đổi khí hậu ở vùng miền em đang sống.