Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 9: Đại Nam quốc sử diễn ca (Lê Ngô Cát – Phạm Đình Toái)

VĂN BẢN 3: ĐẠI NAM QUỐC SỬ DIỄN CA

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- Giáo viên tổ chức cho học sinh tham gia trò chơi Kiến về tổ.

Thể lệ : Mỗi học sinh xung phong tham gia bằng cách giơ tay. Nếu học sinh trả lời sai, học sinh khác có thể giúp bạn trả lời lại. Học sinh trả lời đúng, khen thưởng bằng sự vỗ tay của các bạn.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Em hãy nêu thông tin về tác giả Lê Ngô Cát.
• Em hãy nêu nội dung chính của văn bản Đại Nam quốc diễn sử ca.

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

Về tác giả Lê Ngô Cát, tiểu sử ghi ông quê ở xã Hương Lang, huyện Chương Đức, tỉnh Hà Nội (nay là xã Thụy Hương, huyện Chương Mỹ, Tp Hà Nội - Hofhv), đậu cử nhân năm Mậu Thân 1848 bổ làm việc trong Quốc sử Quán. Ông còn có thời gian làm quan án sát tỉnh Cao Bằng (tài liệu trong Quốc triều Hương khoa lục).

2. Tác phẩm

- Nội dung chính: Các tác giả đã tuyên dương đại nghĩa dân tộc, ngợi ca các anh hùng giữ nước và dựng nước, đồng thời phê phán không khoan nhượng bè lũ cướp nước và bán nước. Một số bi kịch lịch sử như cảnh ngộ Mị Châu – Trọng Thủy cũng được lý giải phân minh, nêu lên bài học cảnh giác cho hậu thế nhớ mãi.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1:  Hình tượng người anh hùng Thánh Gióng

GV đặt câu hỏi: Theo em, nhân vật Thánh Gióng trong truyền thuyết Thánh Gióng và nhân vật Phù Đổng Thiên Vương trong văn bản trên có những điểm tương đồng và khác biệt nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Nhân vật Thánh Gióng trong truyền thuyết Thánh Gióng và nhân vật Phù Đổng Thiên Vương trong văn bản trên có những điểm tương đồng là: Khi sinh ra đều không biết nói, không biết cười nhưng khi nghe vua cầu tướng ra quân thì thoắt ngồi, thoắt nói và yêu cầu vua phong ngựa sắt để đi đánh giặc, sau khi đánh giặc đều bay về trồ.

- Khác nhau: là Thánh Gióng khi biết nói thì yêu cầu được ăn để trở lên to lớn càng ăn người càng lớn và yêu cầu vua gươm sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt.

Một số chi tiết nổi bật của Hai Bà Trưng là:

Chị em nặng lời nguyền,

Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân,

Đuổi ngay Tô Định dẹp tan biên thành..

Để ta thấy được sức mạnh oai hùng và lòng căm thù giặc sâu sắc của Hai Bà Trưng trước quân xâm lược

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Lê Ngô Cát đậu cử nhân vào năm nào?

A. 1848

B. 1850

C. 1860

D. 1872

Câu 2. Tác giả Lê Ngô Cát quê ở đâu? 

A. Huyện Thanh Oai, Tp Hà Nội

B. Huyện Thường Tín, Tp Hà Nội

C. Huyện Chương Đức, Tp Hà Nội

D. Huyện Quốc Oai, Tp Hà Nội

Câu 3: Nhân vật Thánh Gióng và Phù Đổng Thiên Vương có điểm tương đồng nào sau đây? 

A. Đều biết nói từ khi sinh ra

B. Đều bay về trời sau khi đánh giặc

C. Đều yêu cầu vua phong ngựa sắt ngay khi sinh ra

D. Đều cười khi nghe vua cầu tướng

Câu 4: Khi biết nói, Thánh Gióng yêu cầu điều gì để chuẩn bị ra trận? A. Kiếm vàng, ngựa vàng

B. Gươm sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt

C. Thuyền đồng, áo giáp đồng

D. Cờ vàng, khiên sắt

Câu 5: Câu nào sau đây thể hiện rõ lòng căm thù giặc của Hai Bà Trưng? 

A. Chị em nặng lời nguyền

B. Phất cờ nương tử thay quyền tướng quân

C. Đuổi ngay Tô Định dẹp tan biên thành

D. Tất cả các câu trên

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Cho biết đặc điểm của thể thơ lục bát. Sử dụng thể thơ này đem lại những thuận lợi cũng như hạn chế gì khi thể hiện nội dung văn bản?

Câu 2: Tìm hiểu thêm về các nhân vật lịch sử hay sự kiện lịch sử trong tác phẩm Đại Nam quốc sử diễn ca. Viết đoạn văn nêu lên cảm nghĩ của em về một trong những nhân vật lịch sử ấy.