Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 9: Viên tướng trẻ và con ngựa trắng (Nguyễn Huy Tưởng)

VĂN BẢN 2: VIÊN TƯỚNG TRẺ VÀ CON NGỰA TRẮNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Xem video https://www.youtube.com/watch?v=Vt6frPcNkAI&t=32s và chia sẻ suy nghĩ cùng các bạn

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

HS thảo luận trả lời câu hỏi: 

• Em hãy nêu thông tin về tác giả Nguyễn Huy Tưởng.
• Em hãy nêu vài nét về xuất xứ của văn bản “Viên tướng trẻ và con ngựa trắng”.

Sản phẩm dự kiến:

1. Tác giả

- Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng (1912-1960) xuất thân trong một gia đình nhà nho ở làng Dục Tú, Từ Sơn, Bắc Ninh, nay thuộc xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ông là tác giả của nhiều truyện lịch sử nổi tiếng như: Đêm hội Long Trì, Sống mãi với Thủ đô, Lá cờ thêu sáu chữ vàng, Kể chuyện Quang Trung,…và cũng là tác giả của các vở kịch đặc sắc như: Vũ Như Tô, Bắc Sơn, Những người ở lại,…

2. Tác phẩm

- Lá cờ thêu sáu chữ vàng gồm 18 chương, kể câu chuyện về Trần Quốc Toản – Hoài Văn Hầu, người anh hùng nhỏ tuổi, chí lớn đã cùng tướng nhà trần lập nhiều chiến công trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên xâm lược. Phần văn bản dưới đây được trích từ các Chương VIII, IX, XI, XII – XIII của tác phẩm.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

Hoạt động 1: Chuỗi sự kiện, cốt truyện, nội dung bao quát

GV đặt câu hỏi: Tóm tắt các sự kiện trong văn bản trên và cho biết các sự kiện được kể theo mấy tuyến. Đó là những tuyển nào?

Sản phẩm dự kiến:

Tuyến Hoài Văn Hầu – Thế Lộc:

- Hoài Văn Hầu chiêu mộ binh sĩ, dựng cờ “Phá cường địch báo hoàng ân”, cùng 600 chàng trai trẻ tìm giặc Nguyên mà đánh.

- Hai đội quân của Hoài Văn Hầu và Thế Lộc gặp nhau ở vùng rừng núi hiểm trở.

- Hài đội quân kết hợp với nhau, áp dụng những kế sách đánh quân Nguyên và lập nên một số chiến công oanh liệt.

-….

Tuyến Chiêu Thành Vương:

- Chiêu Thành Vương và cuộc truy bắt Trần Ích Tắc.

- Chiêu Thành Vương lâm trận bị trọng thương, lâm vào tình thế phải liều thân, cảm tử.

- Toán quân lạ tiếp ứng.

- Hai chú cháu nhận ra nhau; Chiêu Thành Vương được chữa lành vết thương; Hoài Văn Hầu chia tay Thế Lộc, hội quân với các cánh quân của triều đình chuẩn bị cho trận đánh lớn.

Hoạt động 2: Nhân vật

GV đặt câu hỏi: 

• Nêu những nét tính cách nổi bật của nhân vật Hoài Văn Hầu?

• Theo em, sự xuất hiện của các nhân vật như Thế Lộc, Chiêu Thành Vương có tác dụng gì trong việc thể hiện tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu?

Sản phẩm dự kiến:

Một số nét tính cách của nhân vật Hoài Văn Hầu:

+ Tuổi nhỏ chí lớn, dũng mãnh, tự tin,..

+ Giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường địch báo hoàng ân”.

+ Biết cách phối hợp với Thế Lộc để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên.

+ Sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình.

- Thế lộc làm nổi bật nét tính cách: biết cách phối hợp với đồng đội để phát huy mưu lược, trí dũng của đôi bên; sự xuất hiện của Chiêu Thành Vương làm nổi bật nét tính cách: sống có tình nghĩa, biết ứng xử theo phép tắc của triều đình ở Hoài Văn Hầu là người tuổi nhỏ chí lớn, tài cao, dũng mãnh, tự tin; giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, khát khao lập chiến công “phá cường địch báo hoàng ân”,…

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng, tác giả của nhiều truyện lịch sử nổi tiếng, xuất thân từ đâu?

A. Hà Nội

B. Bắc Ninh

C. Hải Phòng

D. Ninh Bình

Câu 2. Tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" kể về nhân vật lịch sử nào?

A. Trần Quốc Toản

B. Trần Hưng Đạo

C. Trần Nhân Tông

D. Trần Quang Khải

Câu 3: Tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" có bao nhiêu chương?

A. 12

B. 15

C. 18

D. 20

Câu 4: Tuyến nhân vật nào trong tác phẩm đã làm nổi bật nét tính cách sống có tình nghĩa và biết ứng xử theo phép tắc của triều đình ở Hoài Văn Hầu?

A. Thế Lộc

B. Chiêu Thành Vương

C. Trần Ích Tắc

D. Quân Nguyên

Câu 5: Trong tác phẩm, Hoài Văn Hầu đã làm gì khi cùng 600 chàng trai trẻ?

A. Dựng cờ "Phá cường địch báo hoàng ân" và tìm giặc Nguyên mà đánh

B. Lập kế sách phản lại quân triều đình

C. Truy bắt Trần Ích Tắc

D. Tự lập đội quân riêng để giành quyền lực

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Nhận xét về nghệ thuật viết truyện lịch sử của tác giả.

Câu 2: Theo em, hình tượng nhân vật Hoài Văn Hầu mà nhà văn Nguyễn Huy Tưởng xây dựng trong văn bản trên có những điểm trong đồng và khác biệt nào so với hình tượng Hoài Văn trong Đại Nam quốc sử diễn ca?