Giáo án điện tử toán 7 chân trời bài 3: Đại lượng tỉ lệ nghịch (4 tiết)

BÀI 3: ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ NGHỊCH (4 TIẾT)

1. KHỞI ĐỘNG

GV dẫn dắt, đặt vấn đề qua bài toán mở đầu:

"Một người đi xe đạp từ A đến B với vận tốc không đổi là 20 km/h mất 6 giờ. Hỏi nếu người đó đi bằng xe gắn máy với vận tốc không đổi là 40 km/h thì mất bao nhiêu thời gian?"

Hình ảnh

1. NỘI DUNG BÀI HỌC
2. Đại lượng tỉ lệ nghịch
3. Tính chất của đại lượng tỉ lệ nghịch
4. Các bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch

III. PHẦN TRIỂN KHAI KIẾN THỨC

1. Đại lượng tỉ lệ nghịch

THẢO LUẬN THEO TỔ: thực hiện hoàn thành HĐKP1 vào bảng nhóm:

HĐKP1:

1. a) Mẹ của Mai nhập vì 20 kg đậu xanh để bán. Mai giúp mẹ chia đậu thành các gói nhỏ bằng nhau để dễ bán. Gọi s là số gói, m (kg) là khối lượng mỗi gói. Em hãy tính tích s.m và tìm s khi:

• m = 0,5
• m = 1
• m = 2

1. b) Một vòi nước chảy vào bể cạn có dung tích 100l. Gọi V là số lít nước chảy được từ vòi vào bể trong một giờ và gọi t là thời gian để vòi chảy đầy bể.

Em hãy lập công thức tính t theo V và tìm t khi:

• V = 50;
• V = 100;
• V = 200.

Giải:

1. a) Ta có: s.m = 20

m = 0,5  s = 20: 0,5 = 40.

m = 1  s = 20: 1 = 20.

m = 2  s = 20: 2 = 10.

1. b) Ta có: V.t = 100

V = 50  t = 100: 50 = 2.

V = 100  t = 100: 100 = 1.

V = 200  t = 100: 200 = 0,5.

Kết luận:

Cho a là một hằng số khác 0. Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức  hay xy = a thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a.

Chú ý:

Khi y tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y và ta nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau.

HS phân tích, đọc hiểu Ví dụ 1.

Ví dụ 1.

1. a) Trong HĐKP1, ta có:

• m = 20 nên ta nói s tỉ lệ nghịch với m theo hệ số tỉ lệ 20.
• nên ta nói t tỉ lệ nghịch với V theo hệ số tỉ lệ 100.

2. b) Trong công thức xy = -2, ta nói hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch với nhau theo hệ số tỉ lệ -2.

HS trao đổi cặp đôi nói cho nhau nghe kết quả bài Thực hành.

Thực hành. Tìm các đại lượng tỉ lệ nghịch trong mỗi công thức sau:

Giải:

Các công thức chứa đại lượng tỉ lệ nghịch là:

(1): s và m tỉ lệ nghịch với nhau.

(3): t và v tỉ lệ nghịch với nhau.

(4): a và b tỉ lệ nghịch với nhau.

Thảo luận nhóm đôi, suy nghĩ và hoàn thành Vận dụng 1:

Vận dụng 1. Lan muốn cắt một hình chữ nhật có diện tích 12 cm². Gọi a cm và b cm là 2 kích thước của hình chữ nhật đó. Em hãy viết công thức thể hiện mối quan hệ giữa hai đại lượng a và b.

Giải:

Do a và b là kích thước hai cạnh của hình chữ nhật có diện tích 12 cm².

Mối quan hệ giữa hai đại lượng a và b là: a. b = 12