Giáo án KHTN 9 Chân trời bài 33: Khai thác nhiên liệu hóa thạch

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã học, thảo luận nhóm và cho biết: Than, dầu, khí được hình thành từ đâu? Các mỏ này tồn tại trong tự nhiên như thế nào?

- GV cho HS quan sát hình để có thêm thông tin về sự hình thành nhiên liệu hóa thạch.

- GV yêu cầu HS liên hệ thực tế, trả lời câu hỏi Thảo luận 1: Hãy cho biết trong gia đình em đang sử dụng loại nhiên liệu hóa thạch nào.

- GV tổ chức cho các nhóm HS tìm hiểu thông tin và trả lời câu hỏi Luyện tập: Các nguồn nhiên liệu hóa thạch sẽ ra sao nếu con người vẫn tiếp tục khai thác ồ ạt như hiện nay? Có thể tái tạo các nguồn nhiên liệu hóa thạch này không?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS thảo luận nhóm, đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi Thảo luận 1: Dầu hỏa, than đá, khí gas.

* Trả lời câu hỏi Luyện tập: 

+ Nếu tiếp tục khai thác với tốc độ nhanh và nhiều như hiện nay thì nguồn nhiên liệu nhanh chóng cạn kiệt.

+ Nhiên liệu hóa thạch là nhiên liệu không thể tái tạo được vì các nguồn nhiên liệu hóa thạch được tạo thành trong thời gian rất dài và điều kiện tạo thành rất khắc nghiệt.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về khái niệm nhiên liệu hóa thạch.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Nhiên liệu hóa thạch

* Khái niệm

- Khái niệm: Nhiên liệu hóa thạch được tạo thành từ quá trình phân hủy xác sinh vật bị chôn vùi cách đây hàng trăm triệu năm.

- Dạng tồn tại: 3 dạng

- Là nguồn tài nguyên hữu hạn.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm.

- GV yêu cầu mỗi nhóm HS tìm hiểu, thu thập thông tin trong SGK, thảo luận và hoàn thành câu hỏi Thảo luận 2: Nhiên liệu hóa thạch được sử dụng trong đời sống như thế nào?

- GV tổ chức cho HS liên hệ với thực tế, trả lời câu hỏi Luyện tập: Vì sao nguồn nhiên liệu hóa thạch có đóng góp rất lớn trong cuộc cách mạng công nghiệp trên toàn thế giới?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS thảo luận nhóm, đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi Thảo luận: Nhiên liệu hóa thạch là nguồn cung cấp năng lượng chính và là nguồn nguyên liệu (sản xuất nhựa, chất dẻo, phân bón, hóa chất,…) cho nhiều ngành công nghiệp trong đời sống và sản xuất.

* Trả lời câu hỏi Luyện tập: Nguồn nhiên liệu hóa thạch có đóng góp rất lớn vì:

+ Nhiên liệu hóa thạch là một nguồn năng lượng có sẵn trong tự nhiên với trữ lượng lớn.

+ Nguồn năng lượng phát ra từ nhiên liệu hóa thạch lớn, đáp ứng được nhiều nhu cầu của con người trong đời sống.

+ Quá trình khai thác nhanh chóng.

+ Việc vận chuyển và bảo quản dễ dàng, chi phí rẻ hơn so với các nguồn năng lượng tái tạo.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá câu trả lời của HS, đưa ra kết luận về lợi ích của sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Thực trạng khai thác và sử dụng nhiên liệu hóa thạch hiện nay

* Lợi ích của sử dụng nhiên liệu hóa thạch

- Một số lợi ích khi sử dụng nhiên liệu hóa thạch:

+ Cung cấp năng lượng cho nhiều hoạt động của con người: sử dụng trong các phương tiện giao thông, nhà máy điện, hệ thống sưởi ấm, nấu nướng,… góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

+ Cung cấp nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp: sản xuất nhựa, chất dẻo, phân bón, hóa chất,… đáp ứng nhu cầu vật chất của con người.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm để thực hiện kĩ thuật dạy học khăn trải bàn, mỗi nhóm cử ra nhóm trưởng và thư kí để ghi nhận kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu mỗi nhóm tìm hiểu, thu thập thông tin trong SGK, thảo luận và hoàn thành câu hỏi Thảo luận 3: Em hãy cho biết thực trạng khai thác các nguồn nhiên liệu hóa thạch trên thế giới và tại Việt Nam.

- GV phát cho mỗi nhóm một tờ giấy A3 để trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

-  HS thảo luận nhóm, đọc và tìm hiểu thông để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. 

* Trả lời câu hỏi Thảo luận: Việc khai thác nhiên liệu hóa thạch trên thế giới cũng đang gặp phải nhiều thách thức, bao gồm:

+ Tình trạng cạn kiệt tài nguyên: Nhiên liệu hóa thạch là nguồn tài nguyên không tái tạo được. Theo ước tính, với tốc độ khai thác hiện nay, các nguồn nhiên liệu hóa thạch nhanh chóng cạn kiệt trong thời gian không xa.

+ Gây ô nhiễm môi trường: Quá trình khai thác và sử dụng nhiên liệu hóa thạch tạo ra nhiều chất thải độc hại, gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.

+ Ảnh hưởng đến an ninh năng lượng: Việc phụ thuộc quá nhiều vào nhiên liệu hóa thạch làm gia tăng rủi ro về an ninh năng lượng, khi các nguồn cung cấp nhiên liệu hóa thạch có thể bị gián đoạn do chiến tranh, thiên tai hoặc các yếu tố khác.

…………………….

2. Thực trạng khai thác và sử dụng nhiên liệu hóa thạch hiện nay

* Thực trạng khai thác nhiên liệu hóa thạch hiện nay

Thực trạng khai thác nhiên liệu hóa thạch trên thế giới

- Nhiên liệu hóa thạch đang là nguồn nhiên liệu chủ yếu trên thế giới.

- Một số thách thức:

+ Cạn kiệt tài nguyên. 

+ Gây ô nhiễm môi trường.

+ Ảnh hưởng đến an ninh năng lượng.

Thực trạng khai thác nhiên liệu hóa thạch tại Việt Nam

- Việt Nam là quốc gia có trữ lượng nhiên liệu hóa thạch khá lớn, gồm dầu mỏ, khí đốt, than đá. 

- Khai thác nhiên liệu hóa thạch ở Việt Nam: 

+ Diễn ra với quy mô ngày càng lớn.

+ Đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

- Thách thức:

+ Tác động tiêu cực đến môi trường: ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất đai,…

…………………