- Nhận biết và phân tích được nội dung, mối quan hệ, cách sắp xếp của luận đề, luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng tiêu biểu và vai trò của các yếu tố biểu cảm trong văn bản nghị luận. Xác định được mục đích, quan điểm của người viết và ý nghĩa, tác động của văn bản đối với bản thân.

Năng lực
Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

Năng lực riêng biệt

- Nhận biết và phân tích được tính mạch lạc, tính liên kết của đoạn văn và văn bản; từ đó, nhận biết và sửa lỗi về mạch lạc, liên kết trong đoạn văn và văn bản.

- Liên hệ với bản thân để rút ra được thông điệp có ý nghĩa.

- Biết cách đọc hiểu các văn bản khác cùng thể loại.

Phẩm chất:

- Giữ gìn và phát huy những giá trị nhân văn cao đẹp (yêu thương, chia sẻ, cảm thông...); trân trọng và yêu thích khám phá vẻ đẹp của tác phẩm văn học.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án;

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Thu hút sự chú ý, tạo hứng thú học tập; kết nối với những bài học trước đó; huy động tri thức nền và trải nghiệm của HS. Đồng thời qua đó, thực hiện nhiệm vụ học tập.
Nội dung: Kiến thức, vốn sống của HS có liên quan đến bài học.
Sản phẩm: Chia sẻ của HS về những văn bản đã đọc.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi cho HS: Em đã biết đến bài thơ thu nào của Nguyễn Khuyến? Hãy đọc thuộc lòng bài thơ đó?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu và trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS chia sẻ trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, khen ngợi các HS đã tích cực trả lời câu hỏi

- Từ các ý kiến của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Thu điếu cùng với Thu vịnh và Thu ẩm là chùm thơ thu chữ Nôm rất nổi tiếng của Nguyễn Khuyến; chùm thơ này được viết khi ông về ở ẩn tại quê nhà; trong đó, tiêu biểu hơn cả là bài Thu vịnh. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu văn bản qua cách nhìn nhận, đánh giá của tác giả Chu Văn Sơn để thấy được vẻ đẹp giá trị văn chương trong Thu vịnh của Nguyễn Khuyến.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung

Mục tiêu: Giúp HS chuẩn bị các điều kiện cần thiết để đọc hiểu văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc. một cách hiệu quả.
Nội dung: Tìm hiểu tri thức có liên quan về văn bản Gió thanh lay động cành cô trúc..
Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS dựa vào phần tìm hiểu ở nhà, hãy giới thiệu về tác giả, tác phẩm.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- GV bổ sung:

Tập sách gồm hai phần. Phần đầu là một bài tiểu luận. Trong đó, tác giả trình bày những quan điểm của mình về một thi phẩm và theo đó là lối tiếp cận vào tác phẩm thơ mà từ trước tới giờ ông vẫn tuân theo. Phần sau là tuyển các bài viết về một số thi phẩm mà ông đã tiếp cận theo quan điểm của mình, cũng xem như minh họa cho phần thứ nhất.

Nhiệm vụ 2: Đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV gọi 2-3 HS đọc văn bản, chú ý đọc diễn cảm.

- GV yêu cầu HS tóm tắt nội dung, bố cục văn bản.

- Gv đặt câu hỏi: Em hiểu như thế nào về nhan đề “Gió thanh lay động cành cô trúc”?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- GV tóm tắt nội dung văn bản: Văn bản là bài phân tích, cảm nhận về bài thơ Thu vịnh của tác giả Nguyễn Khuyến. Hai câu đề gợi lên cái thần thái của trời thu qua phong cảnh, đường nét rộng, thoáng đạt cùng một màu xanh ngắt. Hai câu thực tả cảnh mặt nước và mặt đất khiến bức tranh thu tỏa ra một gam màu xanh vừa thanh đạm vừa sâu lắng. Hai câu luận, không gian và thời gian như được mở rộng ra, bức tranh thu trở nên thi vị hư huyền. Và trong lòng thi nhân lúc này cũng mang nặng nỗi u hoài không dễ gì tỏ bày. Kết thúc bài thơ là bức họa thật nhanh mà cũng thật đọng với nét thanh tao, lặng thầm mà khiêm cung của Nguyễn Khuyến khi thẹn với ông Đào.

II. Tìm hiểu chung

1. Tác giả:

- Chu Văn Sơn (1962 – 2019), quê ở Thanh Hóa

- Là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ phê bình trưởng thành vào những năm 1990 của thế kỉ trước.

- Bên cạnh đó, Chu Văn Sơn còn là một nhà sư phạm với những trăn trở trong đổi mới dạy học theo hướng phát triển năng lực; một tác giả viết tùy bút tài hoa.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: Văn bản “Gió thanh lay động cành cô trúc” được rút ra từ tập sách “Thơ, điệu hồn và cấu trúc”.

“Thơ, điệu hồn và cấu trúc” của Chu Văn Sơn là cuốn sách rất hữu ích.

3. Đọc văn bản

- Thể thơ: văn bản nghị luận văn học

- Bố cục:

+ Mở đầu: phần (1)

+Nội dung: phần (2), (3), (4), (5)

+ Kết thúc: đoạn cuối “Tất cả những điều ấy... thế kỉ nào?”

- Ý nghĩa nhan đề:

Nhan đề “Gió thanh lay động cành cô trúc”

- Gió thanh: gió nhẹ

- Cành cô trúc: cành trúc đơn lẻ

=>Nhan đề không chỉ miêu tả đặc điểm thiên nhiên, cảnh vật mà còn ngầm thể hiện nội dung của bài thơ: trăn trở, bất an, đơn côi của một nho gia khí tiết thanh cao trước những biến động của thời cuộc, những tác động không mong muốn của đời sống xã hội.

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II