Giáo án ngữ văn 10 cánh diều tiết: Văn bản - Mùa hoa mận

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Tìm hiểu chung

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thuyết trình phần chuẩn bị ở nhà: Em hãy giới thiệu vài nét về tác giả Chu Thùy Liên và tác phẩm Đi trong hương tràm.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi 3 - 4 HS chia sẻ kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- Gv bổ sung: Một nữ sĩ của Điện Biên mang dòng máu dân tộc Hà Nhì là nhà thơ Chu Thùy Liên. Chị không phải một nhà thơ chuyên nghiệp, nhưng -  thơ có hai tập, Thuyền đuôi én và Lửa sàn hoa, nhiều công trình sưu tầm văn hóa, văn học dân gian dân tộc Hà Nhì (tập Xa nhà ca). Dưới “con mắt” Phê bình văn học thì hai tập thơ của chị là có giá trị hơn cả. Tuy chưa phải những đóng góp lớn cho văn học nghệ thuật nước nhà, nhưng hai tập thơ của Chu Thùy Liên đã khẳng định sự trưởng thành của chị về mặt học thuật so với mặt bằng chung của dân tộc Hà Nhì, đó cũng là thành quả của sự giao thoa giữa tri thức hiện đại với văn hóa dân tộc. Quý hơn, trong số các nhà thơ thành danh ở Lai Châu cũ và Điện Biên hiện nay thì số lượng tác giả là người dân tộc thiểu số không nhiều. Hai tập thơ Lửa sàn hoa và Thuyền đuôi én của Chu Thùy Liên cho đến ngày hôm nay vẫn được coi là đốm lửa nhỏ tràn đầy năng lượng, có đầy đủ các điều kiện để nhen lên thành một ngọn lửa văn chương hừng hực cháy giữa đại ngàn của Tây Bắc.

NV2: Đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc văn bản.

- GV yêu cầu HS đọc to, rõ ràng, lưu loát; theo mạch cảm xúc của bài thơ

- GV đặt câu hỏi:

+ Xác định thể thơ, PTBĐ, bố cục của bài thơ.

+ Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về điều gì?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi 3 - 4 HS chia sẻ kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- GV giải thích thêm: Hoa mận là loài hoa đặc trưng của Tây Bắc, đặc biệt mỗi dịp xuân về. Chính vì vậy, không gian con người Tây Bắc sinh hoạt dưới màu hoa mận là nỗi nhớ khôn nguôi cho những người con đi xa.

I. Đọc và tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Chu Thùy Liên tên khai sinh là Chu Tá Nộ (21/07/1966), dân tộc Hà Nhì. Bút danh khác: Ha Ni, Thanh Thùy, Nang Bua Khua

- Quê quán: Bản Leng Su Sìn, xã Leng Su Sìn, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

- Tốt nghiệp đại học Sư phạm, ngành ngữ văn năm 1989. Thạc sĩ văn hóa học năm 2013. Hiện làm việc tại Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên - Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Điện Biên.

- Ủy viên BCH Hội văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam khóa III, IV

- Chi Hội trưởng chi Hội Văn học nghệ thuật Các dân tộc thiểu số Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Chi Hội trưởng chi Hội Hội dân gian Việt Nam, tỉnh Điện Biên

- Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

2. Văn bản

- Hoàn cảnh sáng tác: Mùa hoa mận được viết vào tháng chạp năm 2006.

- Xuất xứ: Trích trong tập Thuyền đuôi én, NXB văn hoá Dân tộc, Hà Nội, 2009.

3. Đọc văn bản

- Thể thơ: thơ tự do

- PTBĐ: biểu cảm

- Bố cục: 3 phần:

+ Khổ 1: Mùa hoa mận với những niềm vui của người trẻ.

+ Khổ 2: Mùa hoa mận như những tín hiệu nhắc nhở người già, cha mẹ với công việc của mình..

+ Khổ 3: Mùa hoa mận với những cảm xúc của người đi xa quê.

- Bài thơ Mùa hoa mận thể hiện tâm trạng, cảm xúc của nhân vật trữ tình về thiên nhiên và con người miền Tây Bắc khi mùa xuân về.

- Điệp ngữ “Cành mận bung trắng muốt” xuyên suốt toàn bộ bài thơ gợi tả một không gian trữ tình đậm hương vị Tây Bắc.