- Phân tích được sự khác nhau về nghĩa của một số cách sắp xếp trật từ từ trong câu; từ đó, nhận diện và sửa được các lỗi về trật tự từ trong bài viết, bài nói.

Năng lực
Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

Năng lực riêng biệt

- Năng lực nhận diện được lỗi và sửa lỗi dùng từ về trật tự từ trong câu.

- Năng lực nhận diện được lỗi và sửa lỗi dùng từ bị sai về trật tự từ.

Phẩm chất:

- Hiểu và trân trọng ngôn ngữ tiếng Việt.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án;

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 10, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở vấn đề cho HS nhớ lại kiến thức đã học.
Sản phẩm: HS chỉ ra được một số lỗi chính tả thường gặp trong diễn đạt
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS: Tìm trong thực tế những ví dụ về dùng từ chưa chính xác trong khi nói và viết.

Ví dụ như cách dùng từ “tham quan” thay vì từ chính xác là “thăm quan”

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu, hoàn thành bài tập để trình bày trước lớp.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS trả lời, tìm trong thực tế những ví dụ về dùng từ chưa chính xác trong khi nói và viết.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, đánh giá.

- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong khi nói hoặc viết, do thói quen cũ nên chúng ta gặp các lỗi về dùng từ. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu các lỗi và cách khắc phục.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hình thành kiến thức mới

Mục tiêu: Nắm được kiến thức về trật tự từ và các lỗi thường gặp về trật tự từ.
Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến bài học.
Sản phẩm học tập: HS trả lời các kiến thức mở rộng trạng ngữ của câu bằng cụm từ và từ láy.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu trật tự từ.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi và đọc phần Tri thức Ngữ Văn, cho biết:

+ Trật tự từ là gì?

+ Nêu các lỗi dùng từ thường gặp về trật tự từ.

- GV phân tích thêm ví dụ để HS hiểu:

Ví dụ 1: “Lớp em rất có nhiều bạn không những học giỏi mà còn chơi thể thao giỏi.”.

- Câu này mắc lỗi sắp xếp các yếu tố trong cụm từ không phù hợp khi từ “rất” được đặt ngay trước động từ “có”.

“Rất” là phó từ, dùng trước tính từ, biểu thị ý nghĩa mức độ cao trên hẳn mức bình thường.

Nên sửa lại bằng cách để “rất” trước tính từ “nhiều”: “Lớp em có rất nhiều bạn không những học giỏi mà còn chơi thể thao giỏi.”.

Ví dụ 2: “Liên hoan phim quốc tế Bu-san 2021 ở Việt Nam không được giới thiệu một cách rộng rãi.”.

- Câu này sắp xếp vị trí trạng ngữ không phù hợp, gây hiểu lầm là Liên hoan phim quốc tế Bu-san 2021 diễn ra ở Việt Nam.

Nên sửa lại bằng cách đưa trạng ngữ “ở Việt Nam” lên đầu câu: “Ổ Việt Nam, Liên hoan phim quốc tế Bu-san 2021 không được giới thiệu một cách rộng rãi.”.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, thảo luận nhóm và hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm treo bảng phụ, trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức Ghi lên bảng.

1. Trật tự từ

- Trật tự từ được hiểu là thứ tự sắp xếp của từ ngữ trong câu.

- Việc sắp xếp các từ ngữ trong câu phải tuân theo:

+ Quy tắc cấu tạo cụm từ, cấu tạo câu.

+ Phục vụ nhiều mục đích khác nhau như: thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hoạt động, đặc điểm; nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng; liên kết câu với những câu khác trong văn bản.

- Các lỗi thường gặp về trật tự từ:

+ Sắp xếp từ ngữ không phù hợp với quy tắc cấu tạo cụm từ, cấu tạo câu.