Giáo án PPT dạy thêm Ngữ văn 12 Kết nối bài 2: Cảm hoài (Nỗi lòng – Đặng Dung) (P2)

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN BUỔI HỌC NÀY!

BÀI 2: NHỮNG THẾ GIỚI THƠ

ÔN TẬP VĂN BẢN 1: CẢM HOÀI 

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 2: 

Luyện tập theo văn bản

Nhiệm vụ

Câu 1

Viết bài văn nêu suy nghĩ và cảm nhận của em về bài thơ “Cảm hoài”.

Câu 2

Qua văn bản, viết đoạn văn ngắn (5 đến 7 câu) phân tích vẻ đẹp hình ảnh thanh gươm trong câu kết của bài thơ?

GỢI Ý CÂU 1

Bài thơ là tiếng nói, nỗi lòng của một thế hệ anh hùng cay đắng trước cảnh nước mất, nhân dân lầm than, quyết chiến đấu phục thù rửa hận.

Hai câu đề: phản ánh “thế sự” nước ta khi quân “cuồng Minh” tràn vào. 

• “Thế sự du du nại lão hà”: tiếng than bất lực khi đứng nhìn thời cuộc.
• “Vô cùng thiên địa nhập hàm ca”: biểu lộ thái độ về sự đảo điên trong cuộc đời. 

Câu 1 và câu 2 tương phản về mặt ý nghĩa → nỗi lòng nhà thơ.

Hai câu thực: đối nhau để làm bật hai trạng thái “gặp thời” và “thất thế” của người anh hùng. → Nỗi cay đắng của người anh hùng thất thế, lỡ bước.

Hai câu luận: chí lớn của người anh hùng.

• Cha bị giết oan vẫn xông pha trận mạc, đặt quyền lợi dân tộc lên trên hết.
• Dùng hình ảnh kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ để nói lên chí khí và khát vọng anh hùng trong thời loạn. 

Hai câu kết: hình ảnh người anh hùng mài gươm dưới ánh trăng gợi lên màu sắc bi tráng, tuổi đã già mà “quốc thù” vẫn đè nặng tâm hồn.

Bài thơ thấm đượm tình yêu nước, nhức nhối nỗi đau của người anh hùng lỡ bước. Cốt cách thi sĩ lồng trong cốt cách anh hùng. 

GỢI Ý CÂU 2

       Yêu cầu:

Hình thức

Đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng.

Không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. 

Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành.

Nội dung

Vẻ đẹp hình ảnh thanh gươm trong câu kết: “Kỉ độ Long Tuyền đới nguyệt ma.” 

Thanh gươm của nhà thơ vì thời vận mà không được vung lên để giết giặc cứu nước, giống như người tráng sĩ cô độc, âm thầm trong đêm. 

Hành động “mài gươm” dưới trăng: ý chí quyết tâm đánh giặc từ khi còn trẻ đến khi tóc đã bạc. → Khát vọng một ngày được vung gươm nơi chiến trường.

Bài thơ mang vẻ đẹp hùng tráng ngay trong giây phút bi thương nhất. → Hào khí Đông A trong thơ Đặng Dung.

VẬN DỤNG

Đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi

NGỮ LIỆU 1

Phiên âm:   

                   Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,

                   Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.

                   Nam Nhi vị liễu công danh trái,

                   Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.

Dịch nghĩa: 

                   Cầm ngang ngọn gió gìn giữ non sông đã mấy thu,

                   Ba quân như hổ báo, khí thế hùng dũng nuốt trôi trâu.

                   Thân nam nhi mà chưa trả xong nợ công danh,

                   Thì luống thẹn thùng khi nghe người đời kể chuyện Vũ hầu.

Dịch thơ:

                   Múa giáo non sông trải mấy thu,

                   Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu.

                   Công danh nam tử còn vương nợ,

                   Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.

(Thuật hoài, Phạm Ngũ Lão, bản dịch của Bùi Văn Nguyên)

EM HÃY TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI SAU ĐÂY:

Câu 1: Nêu nội dung chính của bài thơ Thuật hoài.

Câu 2: Câu thơ “Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu” sử dụng biệp pháp nghệ thuật gì? Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp nghệ thuật đó.

Câu 3: Phân tích hình tượng con người thời đại nhà Trần qua bài thơ trên.

Câu 4: Nỗi lòng của nhà thơ được thể hiện như thế nào trong Thuật hoài?

Câu 5: Qua văn bản, viết đoạn văn ngắn (5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ những bài học được rút ra dành cho tuổi trẻ hôm nay.

Trả lời

      Câu 1: Nêu nội dung chính của bài thơ Thuật hoài.

Bài thơ thể hiện vóc dáng hùng dũng và khát vọng hào hùng của người tráng sĩ đời nhà Trần.

      Câu 2: Câu thơ “Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu” sử dụng biệp pháp nghệ thuật gì? Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp nghệ thuật đó.

So sánh và khoa trương.

Ca ngợi và tự hào về sức mạnh của quân dân nhà Trần, thể hiện khí thế của Hào khí Đông A (hào khí nhà Trần).

       Câu 3: Phân tích hình tượng con người thời đại nhà Trần qua bài thơ trên.

    Hành động: “hoành sóc” – cầm ngang ngọn giáo. 

Tư thế hùng dũng, oai nghiêm, hiên ngang sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

    Không gian kì vĩ: 

“giang sơn” – non sông. 

Không gian rộng lớn, không đơn thuần là sông, núi mà là giang sơn, Tổ quốc.

    Thời gian kì vĩ: 

“kháp kỉ thu” – đã mấy thu. 

Thời gian dài đằng đẵng không biết bao nhiêu năm → quá trình đấu tranh bền bỉ.

Hình tượng người tráng sĩ

Tư thế hiên ngang, mạnh mẽ, hào hùng, sẵn sàng lập nên những chiến công vang dội.

Tầm vóc sánh với núi sông, đất nước, với sự hùng vĩ của vũ trụ.

Ra đi bảo vệ Tổ quốc ròng rã mấy năm trời nhưng vẫn bừng bừng khí thế hiên ngang, bất khuất.

       Câu 4: Nỗi lòng của nhà thơ được thể hiện như thế nào trong Thuật hoài?

--------------- Còn tiếp ---------------