Năng lực tự chủ và tự học: Thông qua các hoạt động học tập, HS rèn luyện khả năng làm việc độc lập với SGK, tự thu thập thông tin, xử lí thông tin và giải quyết các nhiệm vụ của tiết thực hành và các nhiệm vụ GV yêu cầu trong tiết thực hành.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thông qua các hoạt động học tập, HS được rèn luyện kĩ năng giao tiếp, hợp tác trong nhóm, nghiên cứu độc lập qua các phương pháp thực hành.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thông qua các hoạt động học tập, HS có thể đề xuất các giải pháp giải quyết vấn đề bảo vệ môi trường sống, bảo vệ đa dạng sinh vật.

Năng lực sinh học:

Năng lực nhận thức sinh học: Xác định được một số đặc trưng cơ bản của quần thể qua ước tính như kích thước quần thể và mật độ cá thể ở loài thực vật hoặc động vật ít di chuyển.
Năng lực tìm hiểu thế giới sống:
- HS hình thành được phương pháp quan sát, so sánh, đánh giá qua thực nghiệm môi trường tự nhiên, ví dụ vườn trường.
- HS tìm hiểu được sự đa dạng của môi trường tự nhiên xung quanh.
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: HS vận dụng các kiến thức đã học vào xác định các đặc trưng cơ bản của quần thể qua tiết học thực hành ngoài tự nhiên, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: Thông qua tìm hiểu kiến thức bài học, HS được rèn luyện tính chăm chỉ, cần cù, chịu khó.
Trách nhiệm: Thông qua việc tìm hiểu đặc trưng của sinh thái học quần thể, HS có trách nhiệm bảo vệ môi trường sống, tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình trong công tác dân số ở địa phương,...

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Máy tính, máy chiếu.
Phiếu học tập, câu hỏi bài tập củng cố.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Dụng cụ quan sát và tìm kiếm như ống nhòm, cuốc, xẻng, thước dây, găng tay,...
Dụng cụ tạo ô vuông (dây thép hoặc khung bằng gỗ, cọc tre nhỏ) để chăng dây chia ô theo kích thước tiêu chuẩn của đối tượng quan sát.
Nghiên cứu bài học trước giờ lên lớp.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Xác định được nhiệm vụ học tập; có tâm thế sẵn sàng và mong muốn khám phá các kiến thức của bài học.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập:

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi: Bằng cách nào có thể xác định tương đối số lượng cây cỏ gà trong khu vực vườn trường, số lượng cá thể chim chào mào trong vườn quốc gia Ba Vì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, gợi ý (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV ghi nhận các câu trả lời của HS, không chốt đáp án.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: - Bài 25. Thực hành: Xác định một số đặc trưng của quần thể.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên lí và cách tiến hành

a. Mục tiêu: HS giải thích được nguyên lí và các bước tiến hành xác định một số đặc trưng cơ bản của quần thể như ước tính kích thước quần thể và mật độ cá thể của quần thể ở loài thực vật và động vật ít di chuyển bằng phương pháp ô vuông (quadrat).

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để tìm hiểu về nguyên lí và các bước tiến hành xác định một số đặc trưng cơ bản của quần thể.

c. Sản phẩm học tập: Nguyên lí và cách tiến hành xác định một số đặc trưng cơ bản của quần thể.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tổ chức chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS nghiên cứu SGK trang 138, 139 và trả lời các câu hỏi:

(1) Nguyên lí cơ bản của việc xác định một số đặc trưng của quần thể là gì ?

(2) Phương pháp ô vuông quadrat được áp dụng với những đối tượng quần thể sinh vật nào?

(3) Mô tả quá trình xác định một số đặc trưng của quần thể bằng phương pháp ô vuông quadrat. Giải thích các bước đó.

(4) Nêu công thức tính kích thước quần thể theo phương pháp ô vuông và cách tính mật độ cá thể của quần thể.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ.

- GV gợi ý, định hướng HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời.

- HS khác nhận xét và bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

- GV dẫn dắt HS chuyển sang hoạt động tiếp theo.

III. NGUYÊN LÍ VÀ CÁCH TIẾN HÀNH

1. Nguyên lí

- Mỗi quần thể được phân bố trong một khoảng không gian xác định. Tập hợp cá thể cùng loài được tính là cùng một quần thể.

- Bố trí mẫu và thu thập số liệu về các đặc trưng cơ bản của quần thể được thực hiện

bên trong khu vực phân bố của quần thể.

- Xác định một số đặc trưng cơ bản của quần thể dựa trên cơ sở bố trí thí nghiệm, xử lí và phân tích số liệu thu được.

2. Cách tiến hành

- Phương pháp ô vuông quadrat:

Áp dụng đối với các quần thể thực vật, nấm và các động vật nhỏ ít di chuyển như giun đất, ốc, cua, sò,...

- Quy trình thực hiện ô vuông quadrat:

+ Xác định khu vực phân bố của quần thể. Lập bản đồ chia các ô và đánh số.

+ Đặt ô vuông vào vị trí đã chọn, đếm số lượng cá thể và ghi số liệu.

+ Xử lí số liệu, tính kích thước quần thể theo công thức.

+ Từ diện tích và kích thước, tính mật độ phân bố.

Hoạt động 2: Thực hiện xác định một số đặc trưng của quần thể

a. Mục tiêu:

- Rèn được kĩ năng khéo léo trong các thao tác tay chân, các kĩ năng bố trí thí nghiệm, thu thập kết quả, giải thích kết quả thí nghiệm.

- Khắc sâu kiến thức về thường biến.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để Thực hành: Xác định một số đặc trưng của quần thể.

c. Sản phẩm học tập: Thực hành xác định một số đặc trưng của quần thể.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV giao nhiệm vụ cho 4 nhóm tiến hành các bước theo hướng dẫn để ước tính kích thước, từ đó ước tính mật độ cá thể của 4 quần thể thực vật khác nhau (cỏ gà, cỏ tranh,...) trong khu vực vườn trường với giới hạn diện tích tùy điều kiện và tình hình thực tế.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS các nhóm thực hiện ngoài thực tế, ghi chép số lượng và hoàn thành báo cáo thực hành.

- GV gợi ý các nhóm quay video lại quy trình tiến hành và chụp ảnh kết quả thí nghiệm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Mỗi khoảng thời gian định kì, các nhóm báo cáo lại với GV.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét cho các nhóm về: kĩ năng thực hành, kết quả thực hành.

Bản ghi chép quá trình theo dõi số liệu thực tế khi theo dõi số lượng cá thể theo từng giai đoạn.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II