Giáo án Sinh học 12 kết nối Bài 8: Học thuyết di truyền của Mendel

BÀI 8: HỌC THUYẾT DI TRUYỀN MENDEL

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.

• Trình bày được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm của Mendel.

• Nêu được tính quy luật của hiện tượng di truyền và giải thích thí nghiệm của Mendel.

• Trình bày được cơ sở tế bào học của các thí nghiệm của Mendel dựa trên mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

• Nêu được vì sao các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại.

2. Năng lực

Năng lực chung: 

• Năng lực tự chủ và tự học: Rèn luyện và phát triển được năng lực tự học: tự giác và chủ động tìm tòi kiến thức của bài học, kiến thức liên quan, đọc thông tin và quan sát phân tích các sơ đồ 8.1 – 8.3, trả lời các câu hỏi trong SGK và hoàn thiện các nội dung được phân công.

• Năng lực giao tiếp và hợp tác:

• Rèn luyện và phát triển được năng lực diễn đạt bằng văn bản (qua việc ghi tóm tắt các ý chính đã đọc được trong SGK), bằng lời nói (qua việc trình bày những gì đã lĩnh hội được hoặc bằng giải thích, thuyết minh sơ đồ/slide trước tổ, nhóm hoặc trước lớp).

• Rèn được các kĩ năng giao tiếp giữa các thành viên trong nhóm, giao tiếp với GV; biến phân công công việc hợp lí thông qua thảo luận tổ, nhóm.

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:

  • Đưa ra được mô hình minh họa hoặc sơ đồ tư duy để thuyết trình cho nội dung mình được phân công chuẩn bị.

  • Đề xuất được phương pháp lai giống cây trồng thu được năng suất cao (có biến dị tổ hợp tốt).

Năng lực sinh học:

• Năng lực nhận thức sinh học:

  • Nêu được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.

  • Nêu được tính quy luật của hiện tượng di truyền.

  • Trình bày được cơ sở tế bào học của các thí nghiệm của Mendel dựa trên mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

  • Nêu được vì sao các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại.

• Năng lực tìm hiểu thế giới sống: Trình bày được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm của Mendel.

• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: 

  • Từ thí nghiệm của Mendel, có thể thiết kế thí nghiệm lai giống trên đối tượng thực vật nhất định.

  • Nêu được một số ứng dụng thực tiễn của quy luật Mendel: có thể dự đoán kết quả lai, xác định cá thể trội thuần chủng để làm giống thu được năng suất cao.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: rèn luyện đức tính kiên trì, tự học tập, tự tìm tòi, khám phá, sáng tạo, kiên trì vượt qua khó khăn theo tấm gương của Mendel.

• Trung thực: rèn ý thức tổ chức kỉ luật bản thân và kỉ luật nhóm, tuân thủ theo sự hướng dẫn của các thầy cô.

• Trách nhiệm: báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ của cá nhân, nhóm; biết lắng nghe, chia sẻ và học tập lẫn nhau.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Kết nối tri thức.

• Sơ đồ minh họa cho các Hình 8.1 - 8.3 SGK/hình ảnh đặc điểm sinh học của đậu Hà lan, hình ảnh về các cặp tính trạng tương phản của đậu Hà lan mà Mendel đã sử dụng trong thí nghiệm.

• Sơ đồ giảm phân của các cặp NST tương đồng ở loài sinh sản hữu tính.

• Giấy A0, bút lông nhiều màu, phấn màu.

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Sinh học 12 - Kết nối tri thức.

• Sưu tầm thêm ngoài SGK các tư liệu về thí nghiệm/cuốn sách Danh nhân thế giới kể về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp của Mendel.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Xác định được các vấn đề cần giải quyết và nhu cầu muốn tìm hiểu về học thuyết di truyền Mendel.

b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập: 

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia nhóm lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 3 - 6 HS và giao nhiệm vụ cho các nhóm: Quan sát các hình ảnh về cây đậu hà lan, các cặp tính trạng tương phản, chân dung của Mendel và trả lời câu hỏi: 

Phương pháp nghiên cứu của Mendel có gì đặc biệt khiến ông có thể khám phá ra các nhân tố di truyền (gene) mà không cần đến kính hiển vi hay các phương tiện nghiên cứu hiện đại?

* Các cặp tính trạng tương phản:

+ Dạng hạt:                            + Màu hạt:

+ Chiều cao cây:                + Màu hoa:

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm các vấn đề đã biết và muốn biết về học thuyết di truyền, các thí nghiệm, cuộc đời của Mendel, thống nhất điền vào 2 cột K - W trong bảng KWL của nhóm.

Bảng KWL: Học thuyết di truyền Mendel

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát quá trình tiến hành hoạt động của các nhóm, gợi ý (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Các nhóm báo cáo sản phẩm.

Gợi ý trả lời bảng KWL:

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Bài học này sẽ giải đáp những điều mà chúng ta muốn biết, chúng ta cùng vào - Bài 8. Học thuyết di truyền Mendel.

-----------------

…….Còn tiếp…….