Nêu được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.
Trình bày được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm của Mendel.
Nêu được tính quy luật của hiện tượng di truyền và giải thích thí nghiệm của Mendel.
Trình bày được cơ sở tế bào học của các thí nghiệm của Mendel dựa trên mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.
Nêu được vì sao các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự chủ và tự học: Rèn luyện và phát triển được năng lực tự học: tự giác và chủ động tìm tòi kiến thức của bài học, kiến thức liên quan, đọc thông tin và quan sát phân tích các sơ đồ 8.1 – 8.3, trả lời các câu hỏi trong SGK và hoàn thiện các nội dung được phân công.
Năng lực giao tiếp và hợp tác:
Rèn luyện và phát triển được năng lực diễn đạt bằng văn bản (qua việc ghi tóm tắt các ý chính đã đọc được trong SGK), bằng lời nói (qua việc trình bày những gì đã lĩnh hội được hoặc bằng giải thích, thuyết minh sơ đồ/slide trước tổ, nhóm hoặc trước lớp).
Rèn được các kĩ năng giao tiếp giữa các thành viên trong nhóm, giao tiếp với GV; biến phân công công việc hợp lí thông qua thảo luận tổ, nhóm.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:
- Đưa ra được mô hình minh họa hoặc sơ đồ tư duy để thuyết trình cho nội dung mình được phân công chuẩn bị.
- Đề xuất được phương pháp lai giống cây trồng thu được năng suất cao (có biến dị tổ hợp tốt).

Năng lực sinh học:

Năng lực nhận thức sinh học:
- Nêu được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.
- Nêu được tính quy luật của hiện tượng di truyền.
- Trình bày được cơ sở tế bào học của các thí nghiệm của Mendel dựa trên mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.
- Nêu được vì sao các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại.
Năng lực tìm hiểu thế giới sống: Trình bày được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm của Mendel.
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
- Từ thí nghiệm của Mendel, có thể thiết kế thí nghiệm lai giống trên đối tượng thực vật nhất định.
- Nêu được một số ứng dụng thực tiễn của quy luật Mendel: có thể dự đoán kết quả lai, xác định cá thể trội thuần chủng để làm giống thu được năng suất cao.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: rèn luyện đức tính kiên trì, tự học tập, tự tìm tòi, khám phá, sáng tạo, kiên trì vượt qua khó khăn theo tấm gương của Mendel.
Trung thực: rèn ý thức tổ chức kỉ luật bản thân và kỉ luật nhóm, tuân thủ theo sự hướng dẫn của các thầy cô.
Trách nhiệm: báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ của cá nhân, nhóm; biết lắng nghe, chia sẻ và học tập lẫn nhau.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Sơ đồ minh họa cho các Hình 8.1 - 8.3 SGK/hình ảnh đặc điểm sinh học của đậu Hà lan, hình ảnh về các cặp tính trạng tương phản của đậu Hà lan mà Mendel đã sử dụng trong thí nghiệm.
Sơ đồ giảm phân của các cặp NST tương đồng ở loài sinh sản hữu tính.
Giấy A0, bút lông nhiều màu, phấn màu.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Sưu tầm thêm ngoài SGK các tư liệu về thí nghiệm/cuốn sách Danh nhân thế giới kể về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp của Mendel.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Xác định được các vấn đề cần giải quyết và nhu cầu muốn tìm hiểu về học thuyết di truyền Mendel.

b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập:

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu video về Mendel và quy luật di truyền, yêu cầu HS quan sát và thảo luận nhóm (3 - 4 HS) trả lời các câu hỏi sau:

1. Đối tượng nghiên cứu của Mendel là gì?

2. Mendel tiến hành thí nghiệm nhằm mục đích gì?

3. Ông đã giải thích sự truyền vật liệu di truyền qua các thế hệ cơ thể sinh vật theo những quy luật nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát video, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát quá trình tiến hành hoạt động của các nhóm, gợi ý (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Các nhóm xung phong báo cáo kết quả thảo luận.

- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, không chốt đáp án.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: Để có câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu - Bài 8. Học thuyết di truyền Mendel.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel

a. Mục tiêu: Nêu được bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục I SGK tr.40 và tìm hiểu về Gregor Johann Mendel và bối cảnh ra đời thí nghiệm nghiên cứu di truyền.

c. Sản phẩm học tập: Bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia nhóm, mỗi nhóm 6 - 8 HS, giao nhiệm vụ về nhà từ buổi học trước.

- GV yêu cầu các nhóm HS đọc thông tin mục I SGK tr.40, kết hợp sử dụng các tài liệu tự sưu tầm, thảo luận nhóm, xây dựng kịch bản, sau đó phân công nhiệm vụ để diễn tả lại bối cảnh ra đời thí nghiệm của Mendel.

- Dựa trên sản phẩm của các nhóm HS, GV yêu cầu cá nhân HS trả lời câu hỏi: Tại sao Mendel lại chọn đậu Hà lan làm đối tượng thí nghiệm để tìm ra các quy luật di truyền?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- Mỗi nhóm phân công vai diễn: vai đọc lời dẫn, Mendel, giáo sư vật lí Christian Doppler, nhà thực vật học Franz Unger và các nhà sinh học tin vào thuyết di truyền pha trộn.

- Các nhóm chuẩn bị tập kịch trước ở nhà.

- GV theo dõi quá trình tiến hành nhiệm vụ của các nhóm HS.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV tổ chức cho các nhóm diễn kịch.

- Các nhóm tự đánh giá và đánh giá chéo sản phẩm của nhóm khác.

- Các nhóm tổng hợp ý kiến đóng góp và chỉnh sửa sản phẩm của nhóm mình (nếu cần thiết).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét sản phẩm của các nhóm, đánh giá thái độ làm việc của HS trong nhóm.

- GV chuẩn hóa kiến thức, yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

- GV chuyển sang hoạt động tiếp theo.

I. BỐI CẢNH RA ĐỜI THÍ NGHIỆM CỦA MENDEL

- Gregor Johann Mendel (1822 - 1884) là nhà giáo, nhà khoa học tự nhiên người Czech rất đam mê với công tác chọn giống thực vật.

- Mendel đam mê với công tác chọn giống thực vật, ông được dạy cách tiến hành thực nghiệm khoa học và sử dụng toán học để giải thích các hiện tượng tự nhiên và được khuyến khích tìm hiểu nguyên nhân gây ra các biến dị ở thực vật.

- Ông nhận thấy nhiều đặc điểm của sinh vật được di truyền nguyên vẹn cho con cháu mà không có sự pha trộn nên ông đã bác bỏ thuyết di truyền pha trộn.

- Vì muốn làm sáng tỏ cơ chế di truyền các tính trạng ở thực vật, Mendel đã thực hiện nhiều thí nghiệm khác nhau ở ong và đậu Hà lan.

- Mendel chọn đậu Hà lan làm đối tượng nghiên cứu chính vì đây là loài tự thụ phấn chặt chẽ, thời gian thế hệ ngắn, có nhiều giống thuần chủng, có nhiều cặp tính trạng tương phản, dễ lai tạo, một cây cho nhiều hạt,...

Hoạt động 2: Tìm hiểu thí nghiệm lai ở đậu Hà lan

a. Mục tiêu:

- Trình bày được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm của Mendel.

- Nêu được tính quy luật của hiện tượng di truyền và giải thích thí nghiệm của Mendel.

- Trình bày được cơ sở tế bào học của các thí nghiệm của Mendel dựa trên mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

- Nêu được vì sao các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại.

b. Nội dung: GV nêu nhiệm vụ; HS đọc thông tin mục II, quan sát Hình 8.1 - 8.3 SGK tr.41 - 44, tìm hiểu về Thí nghiệm lai một tính trạng và lai hai tính trạng ở đậu Hà lan.

c. Sản phẩm học tập: Thí nghiệm lai ở đậu Hà lan.

d. Tổ chức hoạt động:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Tìm hiểu thí nghiệm lai một tính trạng

1. Hoàn thành bảng sau:

Các bước	Nội dung
(1) Bố trí thí nghiệm
(2) Giải thích kết quả
(3) Đề xuất giả thuyết
(4) Kiểm chứng giả thuyết
(5) Đề xuất quy luật di truyền phân li

2. Hãy vẽ sơ đồ và giải thích cơ sở tế bào học của quy luật phân li.

……………………………………………………………………………….

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Tìm hiểu thí nghiệm lai hai tính trạng

1. Hoàn thành bảng sau:

Các bước	Nội dung
(1) Bố trí thí nghiệm
(2) Giải thích kết quả
(3) Đề xuất giả thuyết
(4) Kiểm chứng giả thuyết
(5) Đề xuất quy luật di truyền phân li độc lập