Thực hành, quan sát được đột biến NST trên tiêu bản cố định và tạm thời; tìm hiểu được tác hại gây đột biến của một số chất độc (dioxin, thuốc diệt cỏ 2, 4D,...).

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự chủ và tự học: luôn chủ động, tích cực tìm hiểu kiến thức. Lập được kế hoạch về cách làm tiêu bản NST, cách sử dụng kính hiển vi.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: sử dụng ngôn ngữ khoa học kết hợp thảo luận trong nhóm xây dựng nội dung kiến thức theo yêu cầu.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: xây dựng được ý tưởng khi dùng giấy thủ công hoặc vải màu tạo ra bộ NST bình thường và bị đột biến.

Năng lực sinh học:

Năng lực nhận thức sinh học: Thực hành, quan sát được đột biến NST trên tiêu bản cố định và tạm thời; Tìm hiểu được tác hại gây đột biến của một số chất độc (dioxin, thuốc diệt cỏ 2, 4D,...).
Năng lực tìm hiểu thế giới sống: Có khả năng quan sát dưới kính hiển vi và so sánh hình dạng, kích thước số lượng các NST của bộ NST trong tiêu bản với bộ NST bình thường có thể nhận biết được một số dạng đột biến cấu trúc NST (mất đoạn, lặp đoạn, chuyển đoạn) và đột biến số lượng NST (lệch bội, đa bội) ở một số loài sinh vật.
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: vận dụng hiểu biết về bệnh tật di truyền để giải thích cho những người xung quanh không may mắn mắc các bệnh di truyền.

3. Phẩm chất

Chăm chỉ: tích cực học tập, tự nghiên cứu bài học, chuẩn bị nội dung bài mới.
Trách nhiệm: nghiêm túc trong học tập, rèn luyện và hoàn thành nội dung được giao.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

SGK, SGV, kế hoạch bài dạy môn Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Máy tính có cài đặt phần mềm ActiView, máy chiếu, bảng tương tác.
Ảnh chụp bộ NST bình thường và bộ NST bị đột biến ở một số loài (nếu có).
Tiêu bản cố định bộ NST bình thường và bộ NST bị đột biến ở một số loài.

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Sinh học 12 - Kết nối tri thức.
Kéo cắt giấy, ảnh.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Xác định được các vấn đề cần giải quyết và nhu cầu muốn tìm hiểu về di truyền học người và di truyền y học.

b. Nội dung: GV dẫn dắt, đặt vấn đề; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề.

c. Sản phẩm học tập:

- Câu trả lời của HS.

- Tâm thế hứng khởi, sẵn sàng, mong muốn khám phá kiến thức mới của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 3 - 5 HS.

- GV yêu cầu các nhóm HS xác định đặc điểm nhận biết, câu trả lời tương ứng và hoàn thành bảng sau:

Câu hỏi	Đặc điểm nhận biết	Câu trả lời
Có thể xác định được số lượng và hình thái NST dưới kính hiển vi?
Có thể xác định được NST đang ở giai đoạn nào của quá trình phân bào?
Có thể xác định được NST bất thường về số lượng?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức, kĩ năng để thực hiện nhiệm vụ GV giao.

- GV quan sát, hướng dẫn HS.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Các nhóm báo cáo sản phẩm. GV có thể dùng phần mềm ActiView chiếu các phiếu học tập hoặc dán lên bảng.

Gợi ý trả lời:

Câu hỏi	Đặc điểm nhận biết	Câu trả lời
Có thể xác định được số lượng và hình thái NST dưới kính hiển vi?	Tại kì giữa của quá trình phân. bào, các NST co xoắn cực đại nên có hình thái đặc trưng.	Quan sát tiêu bản NST ở kì giữa để xác định được số lượng và hình thái NST.
Có thể xác định được NST đang ở giai đoạn nào của quá trình phân bào?	Tại kì sau của quá trình phân bào, các NST bị kéo về hai cực nên có hình thái đặc trưng.	Quan sát tiêu bản NST ở kì sau để xác định được số lượng và hình thái NST.
Có thể xác định được NST bất thường về số lượng?	Có thể quan sát được hình dạng, số lượng NST dưới kính hiển vi có độ phóng đại 400x.	Từ đó có thể quan sát được các biến đổi bất thường (đột biến) về số lượng, cấu trúc của NST.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án.

- GV dẫn dắt gợi mở cho HS: - Bài 14. Thực hành: Quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên lí quan sát một số dạng đột biến NST

a. Mục tiêu: HS giải thích được nguyên lí quan sát một số dạng đột biến NST.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để tìm hiểu Nguyên lí quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.

c. Sản phẩm học tập: Nguyên lí quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Thực hành quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể

a. Mục tiêu:

- Rèn được kĩ năng sử dụng kính hiển vi và kĩ năng nhận biết dạng NST bình thường hay đột biến.

- Khắc sâu kiến thức về đột biến nhiễm sắc thể.

b. Nội dung: GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ; HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để Thực hành: Quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.

c. Sản phẩm học tập: Thực hành quan sát một số dạng đột biến nhiễm sắc thể.

d. Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV tạo nhóm “chuyên gia” từ các HS trong đội tuyển hoặc trong CLB sinh học và yêu cầu những HS này đến phòng thí nghiệm vào buổi chiều hôm trước để tiến hành sử dụng kính hiển vi quan sát tiêu bản một cách thành thục.

- Tại buổi học, GV yêu cầu các thành viên nhóm “chuyên gia” hướng dẫn các bạn khác trong nhóm thực hiện thí nghiệm.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Nhóm HS phân công nhiệm vụ, tiến hành thảo luận thống nhất cách tiến hành thí nghiệm và tiến hành thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn của GV và SGK.

- GV quan sát hoạt động của nhóm và hướng dẫn các nhóm yếu về thao tác.

- GV gợi ý các nhóm quay video lại quy trình tiến hành và chụp ảnh kết quả thí nghiệm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Các nhóm báo cáo sản phẩm thực hành.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét cho các nhóm về: kĩ năng thực hành, kết quả thực hành.

- GV lưu ý HS dọn dẹp phòng thí nghiệm sau khi thực hành, dùng giấy lau chuyên dụng lau dầu trên vật kính và trên tiêu bản.

III. NGUYÊN LÍ VÀ CÁCH TIẾN HÀNH

2. Cách tiến hành

Bước 1: Đặt tiêu bản lên kính hiển vi, điều chỉnh vùng có mẫu vật trên tiêu bản vào giữa hiển vi trường.

Bước 2: Sử dụng vật kính 10x để tìm kiếm bộ NST phân tán đều, dễ quan sát nhất và đưa vào chính giữa hiển vi trường.

Bước 3: Chuyển sang vật kính 40x để quan sát rõ hơn và di chuyển tiêu bản sao cho hình ảnh bộ NST muốn quan sát nằm chính giữa hiển vi trường. Sau đó, nhỏ một giọt dầu soi kính lên vùng tiêu bản nằm ở giữa hiển vi trường.

Bước 4: Chuyển sang vật kính 100x và điều chỉnh ốc vi cấp trên thân kính hiển vi để quan sát NST rõ nhất có thể.

Bước 5: Quan sát và đếm số lượng cũng như cấu trúc các NST trong tiêu bản, so sánh với số lượng, cấu trúc NST trong bộ NST bình thường cùng loài và ghi kết quả vào vở theo mẫu Bảng 14.1. Những nơi có điều kiện có thể sử dụng thiết bị kết nối kính hiển vi với màn hình máy chiếu để phóng to hình ảnh bộ NST lên màn hình lớn cho cả lớp cùng quan sát.

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II