Giáo án Tin học ứng dụng 11 kết nối Bài 15: Bảo mật và an toàn hệ cơ sở dữ liệu

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

BÀI 15: BẢO MẬT VÀ AN TOÀN HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:

• Hiểu được ở mức khái quát các vấn đề bảo mật và an toàn CSDL.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe, tự giác học tập và hoàn thành nhiệm vụ; tích cực tham gia các hoạt động học tập trong lớp.
• Giao tiếp và hợp tác: có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của GV.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: ứng dụng các kiến thức đã học vào thực tế, phát triển khả năng giải quyết vấn đề có tính tích hợp liên môn giữa Tin học với các môn học khác.

Năng lực riêng:

• Giải quyết vấn đề với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông trong học và tự học: Hiểu được ở mức khái quát các vấn đề bảo mật và an toàn CSDL.

3. Phẩm chất

• Trách nhiệm, tính cẩn thận, chăm chỉ trong học tập và công việc.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên

• SGK, tài liệu giảng dạy, giáo án PPT.
• Máy tính, máy chiếu.
• Video về vấn đề bảo mật và an toàn CSDL:

https://www.youtube.com/watch?v=lVJPgNzV5Tc

2. Đối với học sinh:

• SGK Tin học 11 (Định hướng tin học Ứng dụng) – Kết nối tri thức với cuộc sống.
• SBT Tin học 11, vở ghi chép.
• Tài liệu, thiết bị có liên quan đến nội dung bài học.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. a) Mục tiêu: Đặt HS vào tình huống thực tiễn chứa đựng vấn đề cần giải quyết.
3. b) Nội dung: HS đọc thông tin được cung cấp và đưa ra cách giải quyết tình huống.
4. c) Sản phẩm: Gợi ý trả lời câu hỏi Phần khởi động và cách giải quyết tình huống.
5. d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:

- GV dẫn dắt, đặt vấn đề cho HS: Mỗi hệ CSDL đều được xây dựng với mục đích xác định nhằm phục vụ một hệ thống quản lí như hệ thống bán vé máy bay, đặt chỗ khách sạn, quản lí bệnh án ở bệnh viện, quản lí kết quả học tập, quản lí website mạng xã hội… Từng có nhiều thông tin về việc những khối lượng lớn dữ liệu bị đánh cắp, những tài khoản người dùng mạng xã hội bị gán những phát biểu sai trái… Tình trạng này xảy ra một phần do các hệ CSDL liên quan chưa được bảo vệ đủ tốt.

Ví dụ: https://www.youtube.com/watch?v=pMX5Irq0Vys&t=6s

- GV đặt câu hỏi cho HS trả lời: Cần phải làm gì để đảm bảo an ninh, an toàn cho các hệ CSDL?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập: HS lắng nghe, suy nghĩ câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:

- GV gọi đại diện một số HS trả lời.

- HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện:

- GV nhận xét câu trả lời của HS.

Trên cơ sở đó, GV dẫn dắt HS vào bài học mới: Bài 15: Bảo mật và an toàn hệ cơ sở dữ liệu.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về bảo mật hệ CSDL

1. a) Mục tiêu: Giúp HS hiểu được những vấn đề liên quan đến công tác bảo mật dữ liệu hệ thống, chống thâm nhập lấy dữ liệu trái phép, từ những quy định đối với người dùng, quy định về tổ chức đảm bảo an ninh mạng đến những biện pháp cụ thể về quản lí, giám sát người dùng và phản ứng khi phát hiện có cố gắng thâm nhập một cách bất thường.
2. b) Nội dung: HS hoạt động nhóm (mỗi nhóm 3 – 4 HS) đọc thông tin mục 1, thảo luận trả lời câu hỏi Hoạt động 1 trang 73.
3. c) Sản phẩm: Hướng dẫn trả lời câu hỏi liên quan đến bảo mật hệ CSDL.
4. d) Tổ chức thực hiện:

1. Bảo mật hệ CSDL

Công tác bảo mật CSDL cần được thực hiện với một chính sách bảo mật toàn diện bao gồm:

- Quy định liên quan đến ý thức và trách nhiệm của người dùng đối với tài khoản của mình và dữ liệu trong CSDL.

- Quy định về tổ chức đảm bảo an ninh mạng cùng với hệ thống phần cứng và phần mềm cụ thể.

- Danh sách các nhóm người dùng và danh sách tài khoản truy xuất CSDL với quyền hạn tương ứng.

- Biện pháp giám sát trạng thái hoạt động của hệ thống, người dùng. Có những quy định về làm biên bản lưu trữ hoạt động của hệ thống và kế hoạch xử lí những tình huống có thể xảy ra.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về bảo đảm an toàn dữ liệu

1. a) Mục tiêu: Giúp HS hiểu được những vấn đề liên quan đến công tác bảo đảm để dữ liệu được an toàn trước những rủi ro có thể xảy ra.
2. b) Nội dung: HS đọc mục 2, thảo luận cặp đôi trả lời câu hỏi về bảo đảm an toàn dữ liệu.
3. c) Sản phẩm: Hướng dẫn trả lời câu hỏi liên quan đến bảo đảm an toàn dữ liệu.
4. d) Tổ chức thực hiện: