Giáo án và PPT Toán 8 cánh diều Bài 2: Mô tả và biểu diễn dữ liệu trên các bảng, biểu đồ

BÀI 2. MÔ TẢ VÀ BIỂU DIỄN DỮ LIỆU TRÊN CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ (4 tiết)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu học sinh làm bài trắc nghiệm nhanh sau:

Câu 1: Chọn những đáp án đúng trong các đáp án sau

Để thu thập dữ liệu ta có những cách sau

A. Lập phiếu điều tra

B. Phỏng vấn trực tiếp

C. Tự lập bảng dữ liệu

D. Thu thập qua các nguồn có sẵn

Câu 2: Chọn đáp án đúng nhất

Có mấy loại dữ liệu thống kê

1. 1                           B. 2                      C. 3                       D. 4

Câu 3: Chọn đáp án đúng nhất

Để đánh giá tính hợp lý của dữ liệu, ta dựa vào

          A. Nhận định của bản thân

          B. Sự góp ý của nhóm

          C. Mối liên hệ toán học đơn giản giữa các số liệu

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Biểu diễn dữ liệu trên các bảng và biểu đồ thống kê

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu một số dạng biểu đồ thống kê

- GV triển khai HĐ1 cho HS suy nghĩ, thực hiện yêu cầu.

+ GV có thể đặt câu hỏi: Bằng kiến thức các môn học, kiến thức thực tế các em biết được những loại biểu đồ nào? Chúng có thể mô tả và biểu diễn cho dữ liệu được không?

- GV cho HS quan sát Biểu đồ Hình 3 và đọc Ví dụ 1: Biểu đồ Hình 3 là loại biểu đồ loại nào?

- GV đặt câu hỏi hướng dẫn:

+ Các trục ngang, trục đứng biểu diễn cho các đại lượng nào?

+ Tìm và quan sát kinh ngạch xuất khẩu năm 2020, cho biết năm 2020 có kinh ngạch xuất khẩu là bao nhiêu tỉ đô la Mỹ?

- HS quan sát Hình 4, thảo luận nhóm đôi đọc và thực hiện Ví dụ 2 dưới sự hướng dẫn của GV.

+ Xác định cột nào là cột biểu diễn cho GDP của Việt Nam, cột nào biểu diễn cho GDP của Singapore?

+ Xác định cột biểu diễn cho GDP năm 2019, sau đó xác định tổng GDP của Việt Nam và Singapore.

+ Tổng GDP chính là số liệu được thể hiện trên đỉnh mỗi cột.

- HS thực hiện Luyện tập 1 và trình bày vào vở.

- GV hướng dẫn HS thực hiện tìm hiểu Ví dụ 3.

- GV triển khai Ví dụ 4 và giới thiệu biểu đồ Tròn cho HS. HS thực hiện yêu cầu của Ví dụ: Quan sát trên biểu đồ vị trí của Châu Á, đọc tỉ số phần trăm điện tích được thể hiện trong vị trí đó.

Sản phẩm dự kiến:

HĐ1

Ta có thể sử dụng những dạng biểu đồ thống kê như: biểu đồ cột/cột kép, biểu đồ đoạn thẳng, biểu đồ tranh, biểu đồ hình quạt tròn,... để mô tả và biểu diễn dữ liệu. 

Ví dụ 1: (SGK – tr. 9)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.9)

Ví dụ 2: (SGK – tr.9+10)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.9+10)

Luyện tập 1

- Trong Ví dụ 2, ta đã xác định được cột màu xanh là GDP của Việt Nam; cột màu cam là GDP của Singapore.

+ GDP của mỗi nước, qua mỗi năm được thể hiện trên đỉnh mỗi cột của nước đó.

+ GDP Việt Nam từ 2016 đến 2018 là:

 tỉ đô la Mỹ.

+ GDP Singapore từ 2016 đến 2018 là:

 tỉ đô là Mỹ.

Ví dụ 3: (SGK – tr.10)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.10)

Ví dụ 4: (SGK – tr.11)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.11)

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu lựa chọn và biểu diễn dữ liệu vào bảng, biểu đồ thích hợp

- GV triển khai HĐ2 cho HS thảo luận nhóm đôi thực hiện HĐ.

- GV nêu một số Nhận xét để lưu ý cách lựa chọn biểu đồ cho HS.

- HS thực hiện tìm hiểu và thực hiện Ví dụ 5

- HS thực hiện đọc – hiểu Ví dụ 6 theo hướng dẫn trong SGK và trình bày lại vào vở.

- GV hướng dẫn HS thực hiện Ví dụ 7

Sản phẩm dự kiến:

HĐ2

a) Ta chọn biểu đồ đoạn thẳng hoặc biểu đồ cột để biểu diễn dữ liệu trên.

b) 

Nhận xét

- Để biểu diễn dữ liệu thống kê, ta cần lựa chọn bảng, biểu đồ thích hợp.

- Để có thể hoàn thiện được biểu đồ thống kê (hoặc bảng thống kê) đã lựa chọn, ta cần biểu diễn được dữ liệu vào biểu đồ (hoặc bảng) đó. Muốn vậy, ta cần biết cách xác định mỗi yếu tố của biểu đồ (hoặc bản) thống kê đó.

Ví dụ 5: (SGK – tr.12)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.12)

Luyện tập 2

Bảng thống kê biểu diễn dữ liệu là:

Ví dụ 6: (SGK – tr.12)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.13)

Ví dụ 7: (SGK – tr.13)

Hướng dẫn giải (SGK – tr.13)

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Dãy N số liệu thống kê được cho trong bảng phân bố tần suất sau đây:

N có thể nhận giá trị nào trong các giá trị cho sau đây?

A. N = 72 

B. N = 68 

C. N = 88 

D. N = 64 

Câu 2: Có bao nhiêu loại biểu đồ để biểu diễn tần số tần suất của các số liệu?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 3: Biểu đồ phân tán (scatter plot) thường được sử dụng để:

A. Biểu diễn sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian

B. So sánh các thành phần của toàn bộ dữ liệu

C. Hiển thị mối quan hệ giữa hai biến số

D. Biểu diễn dữ liệu dạng phân loại

Câu 4: Biểu đồ đường (line chart) thích hợp để:

A. Biểu diễn sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian

B. So sánh các thành phần của toàn bộ dữ liệu

C. Hiển thị mối quan hệ giữa hai biến số

D. Biểu diễn dữ liệu dạng phân loại

Câu 5: Biểu đồ cột (bar chart) thường được sử dụng để:

A. Biểu diễn sự thay đổi của dữ liệu theo thời gian

B. So sánh các thành phần của toàn bộ dữ liệu

C. Hiển thị mối quan hệ giữa hai biến số

D. Biểu diễn dữ liệu dạng phân loại

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Số lượt khách đến một cửa hàng kinh doanh từ Thứ Hai đến chủ Nhật của một tuần trong tháng lần lượt là : 161; 243; 270; 210; 185; 421; 615.

a) Lập bảng thống kê số lượt khách đến cửa hàng trong những ngày đó theo mẫu sau:

b) Hãy hoàn thiện biểu đồ ở Hình 23  để nhận được biểu đồ cột biểu diễn các dữ liệu thống kê số lượt khách đến cửa hàng trong những ngày đó.

Câu 2: Bảng 3 nêu thực trạng và dự báo về số người cao tuổi của Việt Nam đến năm 2069:

Hãy hoàn thiện biểu đồ ở Hình 24 để nhận được biểu đồ cột biểu diễn các dữ liệu thực trạng và dự báo về số người cao tuổi của Việt Nam đến năm 2069.