Giáo án gộp Sinh học 11 kết nối tri thức kì I

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

2. Kết quả và giải thích

- Hình vẽ lục lạp trong tế bào biểu bì lá cây rong mái chèo.

- Kết quả thí nghiệm nhận biết, tách chiết các sắc tố trong lá cây và giải thích.

 - Kết quả thí nghiệm sự tạo thành tinh bột và sự thải oxygen trong quang hợp và giải thích.

3. Trả lời câu hỏi

a) Em có nhận xét gì về hình dạng, số lượng, kích thước và sự phân bố lục lạp trong tế bào cây rong mái chèo?

b) Tại sao phải để chậu cây trong bóng tối 2 ngày trước khi làm thí nghiệm?

c) Việc trồng cây thủy sinh hoặc thả rong trong bể cá có tác dụng gì?

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 4 nhóm thực hành.

- GV yêu cầu HS đọc mục III.1.a trong sách và tóm tắt lại nguyên lý của hoạt động thực hành.

- GV yêu cầu HS đọc sách trang 35 và mô tả cách tiến hành thực hành dựa trên mẫu vật thật bằng cách chỉ ra cách cuốn phiến là trên ngón tay và dung kim mũi mác tách lớp biểu bì và yêu cầu các nhóm thực hiện, hướng dẫn cách quan sát mẫu vật dưới kính hiển vi và vẽ hình ảnh quan sát được vào vở.

- GV cho HS đọc SGK, nêu nguyên lí của hoạt động thực hành.

- GV yêu cầu HS đọc mục III.2.b và sơ đồ hóa các bước tiến hành thực hành, gọi một nhóm trình bày và đưa ra các lưu ý khi thực hiện.

- GV có thể đặt câu hỏi cho HS: Dự đoán 4 sắc tố có trên bản sắc kí dưới đây là những sắc tố nào? Dựa vào các đặc điểm nào có thể nhận biết và phân biệt các sắc tố đó.

- GV yêu cầu các nhóm thực hiện thí nghiệm kiểm tra dự đoán trước đó.

- Thí nghiệm cần có thời gian chuẩn bị dài (2 ngày ở trong bóng tối và 4 – 6 giờ ở ngoài ánh sáng) nên GV có thể giao nhiệm vụ theo nhóm cho HS chuẩn bị trước ở nhà. 

- GV yêu cầu: 

+ HS tiến hành quan sát, nhận biết các hiện tượng thí nghiệm.

+ Báo cáo kết quả tại lớp, các nhóm khác đưa ra nhận xét và góp ý.

- GV yêu cầu HS: Nêu nguyên lí sự thải oxygen trong quang hợp?

- GV yêu cầu HS thực hiện thí nghiệm dựa trên quy trình trong SGK trang 37 và viết báo cáo thu hoạch. 

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS hoạt động nhóm, phân công nhiệm vụ, ghi chép tiến độ thí nghiệm và xây dựng bảng kiểm để đánh giá kỹ năng làm việc nhóm thể hiện mức độ đóng góp và hoàn thành công việc của từng thành viên trong nhóm.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS báo cáo thực hành.

Bước 4: Kết luận, nhận định 

- GV đánh giá kỹ năng thực hành, thái độ HS khi làm thí nghiệm và làm việc nhóm.

- GV đánh giá năng lực HS thông qua phiếu đánh giá, câu trả lời giải thích và kết quả báo cáo của HS.

III. Cách tiến hành

1. Quan sát lục lạp trong tế bào thực vật

- Nguyên lí: HS đọc SGK để trả lời.

Hình vẽ lục lạp quan sát được (học sinh tự vẽ)

2. Tách chiết các sắc tố trong lá cây

- Nguyên lí: HS đọc SGK để trả lời.

- Dựa vào quy trình thí nghiệm, HS sơ đồ hóa các bước tiến hành.

- Đáp án: HS dựa trên những hiểu biết của mình về sắc tố và quang hợp để trả lời.

3. Sự tạo thành tinh bột trong quang hợp

Học sinh chuẩn bị ở nhà, quay video và báo cáo trình chiều video tại lớp.

4. Sự thải oxygen trong quang hợp

- Nguyên lí: HS đọc SGK để trả lời.

- Báo cáo thực hành (ở bên dưới)

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

- Quan sát được lục lạp trong tế bào thực vật.

- Nhận biết, tách chiết các sắc tố trong lá cây.

- Chứng minh được sự hình thành tinh bột và sự thải oxygen trong quang hợp.

2. Kết quả và giải thích

   2.1. Quan sát lục lạp trong tế bào thực vật

- Kết quả: Hình vẽ HS tự trình bày.

   2.2. Tách chiết các sắc tố trong lá cây

- Kết quả: HS có thể dán hình ảnh giấy sắc kí.

      Tách được các vạch sắc tố theo thứ tự từ dưới lên gồm diệp lục b (màu xanh – vàng), diệp lục a (màu xanh lá cây), xanthophyll (màu vàng), carotene (màu cam).

- Giải thích: 

+ Giấy sắc kí được làm từ cellulose – chất phân cực. 

+ Khi chạy sắc kí, chất càng phân cực sẽ liên kết với giấy cellulose nhanh hơn → chất đó không di chuyển xa được.

+ Trong dung dịch sắc tố, độ phân cực của các sắc tố theo thứ tự tăng dần là : carotene, xanthophyll, diệp lục a và diệp lục b.

+ Do đó, sau khi chạy sắc kí, các vạch sắc tố sẽ phân bố theo thứ tự từ dưới lên trên như kết quả.

    2.3. Sự tạo thành tinh bột trong quang hợp

- Kết quả: Phần lá không bị bịt giấy đen chuyển sang màu xanh tím, còn phần lá bị bịt giấy đen không xuất hiện màu xanh tím.

- Giải thích: 

+ Phần lá bị bịt giấy đen không nhận được ánh sáng nên không quang hợp để tạo ra tinh bột được → Không có tinh bột nên không xuất hiện màu xanh tím.

+ Phần lá không bị bịt giấy đen vẫn nhận được ánh sáng, quang hợp bình thường tạo ra tinh bột → Kết hợp với iodine tạo màu xanh tím đặc trưng.

     2.4. Sự tạo thành oxygen trong quang hợp

- Kết quả: ống nghiệm để ngoài sáng xuất hiện nhiều bọt khí, ống nghiệm trong tối không có hiện tượng gì.

- Giải thích: 

+ Ống nghiệm để ngoài sáng quang hợp được nên thải ra khí oxygen tạo thành bọt khí.

+ Ống nghiệm để trong tối không quang hợp được nên không thải ra khí oxygen.

3. Trả lời câu hỏi

a) Có nhiều tế bào phân cách với nhau bởi thành tế bào, phần tế bào chất có chứa nhiều hạt màu lục, có kích thước nhỏ, hình cầu đó là các lục lạp, phân bố sát vách tế bào.

b) Đặt cây trong bóng tối 2 ngày để cây không quang hợp, tinh bột không được tổng hợp ở lá, đồng thời phần tinh bột được tổng hợp trước đó ở lá cây sẽ được di chuyển đến các cơ quan, bộ phận khác của cây. Do đó, khi dán băng dính đen vào lá ở bước tiếp theo, trong lá sẽ không còn tinh bột, từ đó đảm bảo tính chính xác của thí nghiệm.

c) Trồng cây thủy sinh hoặc thả rong vào bể cá, ngoài việc tạo cảnh quan còn nhằm mục đích cung cấp thêm O₂ cho cá hô hấp do cây thủy sinh và rong quang hợp giải phóng O₂ làm giàu O₂ trong bể.

Phiếu đánh giá tính hiệu quả trong hợp tác nhóm

Họ và tên HS:

Lớp:                                 Trường:

Hãy đánh giá sự đóng góp của em trong nhóm theo thang điểm từ 1 đến 5. 

5 điểm: Có những đóng góp rất quan trọng (đối với tất cả các phần của bài thực hành và trong tất cả các giai đoạn thực hiện; tạo điều kiện hỗ trợ công việc của các bạn khác trong nhóm mà không làm thay).

4 điểm: Có đóng góp ý nghĩa (đưa ra những gợi ý quan trọng và giúp đỡ các bạn khác một cách có hiệu quả; có vai trò tác động đến tất cả các phần của đề tài).

3 điểm: Có một số đóng góp (đưa ra một số gợi ý hữu ích, giúp những người khác nghiên cứu, giải quyết vấn đề và đóng góp cho việc phát triển cả phần khác nhau của đề tài).

2 điểm: Có đóng góp nhỏ (đưa ra ít nhất một gợi ý hữu ích, đôi khi giúp đỡ người khác, lãng phí ít thời gian, có vai trò nhỏ trong việc phát triển một hoặc hai phần khác nhau của đề tài).

1 điểm: Không có đóng góp thực sự nào (không đưa ra gợi ý, không giúp đỡ ai, không hoàn thành việc được giao, lãng phí thời gian). 

Khoanh tròn số điểm của em:

1                2                   3                  4                  5

Hãy cho điểm từng bạn trong nhóm:

Bạn: ................................................... : ..................  điểm

Bạn: ................................................... : ..................  điểm

Bạn: ................................................... : ..................  điểm