Nêu được khái niệm về công thức phân tử hợp chất hữu cơ
Sử dụng được kết quả phổ khối lượng (MS) để xác định phân tử khối của hợp chất hữu cơ
Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ từ dữ liệu phân tích nguyên tố và phân tử khối

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về công thức phân tử hợp chất hữu cơ
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để nêu được khái niệm về công thức phân tử hợp chất hữu cơ
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm thiết lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ

Năng lực hóa học:

Năng lực nhận thức hóa học: Nêu được khái niệm về công thức phân tử hợp chất hữu cơ
Năng lực tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học: Sử dụng được kết quả phổ khối lượng (MS) để xác định phân tử khối của một số hợp chất hữu cơ khác
Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ từ dữ liệu phân tích nguyên tố và phân tử khối

Phẩm chất

Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.

THIẾT BỊ DẠY HỌC
Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT.
Tranh ảnh, video thí nghiệm liên quan đến bài học (nếu cần).
Dụng cụ hóa chất để thực hiện các thí nghiệm trong SGK.

Đối với học sinh

SGK, SBT.
Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Sản phẩm học tập: HS trả lời được câu hỏi theo ý kiến cá nhân.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt vấn đề:

Chất X được tạo nên từ các nguyên tố C, H và O với tỉ lệ về số lượng nguyên tử của các nguyên tố này tương ứng là 2 : 6 : 1. Nghiên cứu cũng xác định được phân tử khối của hợp chất này là 46.

Dựa và đâu để có được các dữ kiện trên và công thức phân tử của X là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi phần khởi động.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS đưa ra những nhận định ban đầu.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học – Bài 10: Công thức phân tử hợp chất hữu cơ

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu thành phần nguyên tố và công thức phân tử

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được khái niệm về công thức phân tử hợp chất hữu cơ và cách biểu diễn.
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc hiểu mục I SGK trang 63; Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 64
Sản phẩm học tập: Khái niệm công thức phân tử và các biểu diễn; Câu trả lời cho Câu hỏi 1 SGK trang 64
Tổ chức hoạt động:

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV cho HS hoạt động nhóm, đọc thông tin mục I SGK trang 63, thảo luận:

+ Công thức phân tử của hợp chất hữu cơ là gì? Lấy ví dụ

+ Công thức đơn giản nhất là gì? Lấy ví dụ

+ Với hợp chất hữu cơ A có công thức đơn giản nhất là C_xH_yO_z, rút ra các nhận xét về tỉ lệ x : y : z

+ Công thức phân tử là gì? Từ công thức đơn giản nhất C_xH_yO_z, hãy rút ra công thức phân tử?

- GV yêu cầu HS áp dụng thực hiện Câu hỏi 1 SGK trang 64:

Ethyne (C₂H₂) và benzene (C₆H₆) đều có cùng công thức đơn giản nhất là CH. Cần thông tin gì để biết chính xác công thức phân tử của các chất sau khi biết công thức đơn giản nhất của chúng?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc mục I SGK trang 63; Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 64.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận; Câu trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 64.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, tổng kết về thành phần nguyên tố và công thức phân tử

I. Thành phần nguyên tố và công thức phân tử

- Công thức phân tử của hợp chất hữu cơ cho biết thành phần nguyên tố và số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố có trong phân tử chất hữu cơ.

Ví dụ: Công thức phân tử của butane là C₄H₁₀. Trong mỗi phân tử butane có tỉ lệ số nguyên tử C : H là 2 : 5

- Công thức đơn giản nhất (công thức thực nghiệm) cho biết tỉ lệ tối giản về số lượng nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử một hợp chất hữu cơ.

Ví dụ: Propene có công thức đơn giản nhất là CH₂

- Với hợp chất hữu cơ A có công thức đơn giản nhất là C_xH_yO_z, ta có:

+ Tỉ lệ x : y : z dưới dạng tỉ lệ các số nguyên dương tối giản

+ x : y : z =

Với %C, %H, %O tương ứng là phần trăm khối lượng của các nguyên tố C, H, O có trong hợp chất hữu cơ A, được xác định từ phân tích nguyên tố.

- Công thức phân tử cho biết số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử.

Công thức đơn giản nhất là C_xH_yO_zthì công thức phân tử có dạng (C_xH_yO_z)_n, với n nguyên, dương

Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 64:

Để biết chính xác công thức phân tử của các chất sau khi biết công thức đơn giản nhất của chúng cần biết thêm phân tử khối của chất.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về phương pháp xác định phân tử khối của hợp chất hữu cơ – phổ khối lượng (MS)

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS sử dụng được kết quả phổ khối lượng (MS) để xác định phân tử khối của hợp chất hữu cơ; Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ từ dữ liệu phân tích nguyên tố và phân tử khối.
Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc hiểu mục II SGK trang 64 – 65; Trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 65
Sản phẩm học tập: Xác định phân tử khối của hợp chất hữu cơ bằng phổ khối lượng; Lập công thức phân tử hợp chất hữu cơ; Câu trả lời cho Câu hỏi 2 SGK trang 65
Tổ chức hoạt động:

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II