Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 chân trời Bài 5: Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra (N. Gô-gôn)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Hiểu biết chung về tác giả - tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, dựa vào kiến thức đã học về văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra, trả lời câu hỏi:

- Trình bày một số hiểu biết của em về tác giả N. Gô-gôn?

- Trình bày một số hiểu biết của em về văn bản Màn diễu hành – trình diễn quan thanh tra?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.  

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày các nội dung:

+ Hiểu biết về tác giả?

+ Xuất xứ văn bản?

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới. 

Nhiệm vụ 2: Nhắc lại kiến thức bài học

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm 6-8 HS.

- GV yêu cầu các nhóm đọc văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra và trả lời câu hỏi:

+Tóm tắt các sự kiện diễn ra trong văn bản?

+ Hình thức độc thoại trong văn bản có tác dụng gì?

+ Xác định xung đột trong vở kịch?

+ Trình bày nhận xét về thủ pháp trào phúng thể hiện trong văn bản?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ. 

- GV quan sát, hỗ trợ các nhóm (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 3 nhóm lần lượt trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các nhóm lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho nhóm bạn (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 3: Tổng kết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân:

 - Trình bày đặc sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, rút ra kết luận theo thể loại về văn bản

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại 1 – 2 HS trình bày về nội dung, hình thức văn bản.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

1. Hiểu biết chung về tác giả - tác phẩm

a. Tác giả

- Tên: N. Gô-gôn.

- Năm sinh – năm mất: 1809 - 1852.

- Là nhà văn, nhà soạn kịch, nhà phê bình văn học người Nga gốc U-Crai-na. Được coi là “ông hoàng của tiếng cười Nga”.

- Ông đã thành công trong việc biến văn học thành vũ khí cải tạo cuộc sống, giáo dưỡng thẩm mỹ, nâng cao ý thức công dân, thanh lọc đạo đức con người.

b. Tác phẩm tiêu biểu

- Các tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm có: Đám cưới, Những con bạc, Quan thanh tra, Buổi sáng của một doanh nhân, Vụ kiện tụng...

2. Tác phẩm

a. Thể loại

- Hài kịch.

- Quan thanh tra (1836) là tác phẩm nổi tiếng của N. Gô-gôn. 

- Đoạn trích Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra” trích ở lớp đầu của hồi IV.

b. Tóm tắt

Cốt truyện dựa trên một sự hiểu lầm: Thị trưởng được cấp báo có quan thanh tra từ thủ đô Xanh Pê-téc-bua bí mật đến thành phố. Quan chức địa phương nháo nhào cắt đặt phương án đối phó. Trong cơn hoảng sợ, họ đã nhầm Khle-xta-kốp – một công chức nhỏ thua bạc nhẵn túi đi ngang qua thành phố - là quan thanh tra, nên đón hắn về lưu tại nhà thị trưởng. Họ thi nhau nịnh hót, hối lộ y và nói xấu nhau. Sau khi ăn uống no nê, khoe khoang, khoác lác, ve vãn vợ và con gái thị trưởng, nhận một số tiền lớn hắn đã rời khỏi thành phố. Đúng lúc đó quan thanh tra thật tới, chính thức ra lệnh đòi các quan chức dến trình diện. Tất cả chết sững, đứng im bất động hồi lâu,

II. Nhắc lại kiến thức bài học

a. Sự kiện 

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

b. Hình thức độc thoại trong văn bản

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

c. Xung đột trong kịch

+ Xung đột kịch: Quan chức địa phương tìm đến nịnh bợ, mua chuộc, hối lộ  Khle-xta-kốp - một kẻ bị nhận nhầm là chính khách- mong y bỏ qua sai phạm của họ trong công việc.

+ Ý nghĩa: Vở kịch vạch trần bộ máy quan chức cồng kềnh, quan liêu và mục nát của chế độ Nga hoàng với tệ nạn tham nhũng, hối lộ đã trở thành hệ thống từ trên xuống dưới cùng thói hống hách, chuyên quyền, nhưng đầy đớn hèn, ti tiện của giới chức nước Nga trong bối cảnh thế kỷ 19. 

d.Thủ pháp trào phúng

- Được thể hiện tài tình nhằm tăng thêm sự hài hước, lố bịch cho vở kịch.

3. Tổng kết

a. Nội dung

+ Toàn cảnh những tên quan chức thay phiên nhau trình diện “Quan thanh tra dởm”, cùng thói nịnh bợ, đút lót. Qua đó phê phán sự thối nát của xã hội đương thời.

b. Nghệ thuật

+ Sử dụng thủ pháp trào phúng tài tình.

+ Xây dựng sự kiện kịch, cùng tình huống kịch đặc sắc.

SỰ KIỆN CHÍNH TRONG VĂN BẢN

Sự kiện 1

Khle-xta-kốp là công chức nhỏ thua bạc nhẵn túi đi ngang qua thành phố nhưng bị nhận nhầm là quan thanh tra.

Sự kiện 2

Quan chức địa phương đón hắn lưu trú tại nhà thị trưởng và thi nhau nịnh hót, hối lộ y và nói xấu nhau.

Sự kiện 3

Sau khi ăn uống no say, khoe khoang khoác lác, ve vãn vợ và con gái thị trưởng, nhận một số tiền lớn,Khle-xta-kốp rời thành phố.

Nhân vật

Độc thoại (lời nói riêng)

Bản chất của nhân vật

Chánh án

Trời ơi! Trời ơi, xin ban phúc lành cho con! Sao tôi rụng rời cả chân tay thế này!

Khiếp nhược trước pháp luật vì không làm đúng bổn phận chức trách của một chánh án.

Trưởng bưu cục

Thế mà Ngài không làm bộ chút nào, Ngài hỏi han mọi chuyện từng li từng tí.

Lo sợ sẽ bị bóc mẽ vì không quan tâm đến công việc.

Kiểm học

Chết thật, không biết nói năng sao.

Chết! ăn nói như thế bỏ mẹ!

Thâm độc, cổ suý những tư tưởng lệch lạc, dụ dỗ, lôi kéo thanh niên những nguyên tắc không chính thống, độc hại.

Khle-xta-kốp

Kì quái, hình như bọn họ cho mình là một chính khách. Chắc hôm qua say, mình đã loè bịp gì chúng.

Khôn lỏi, chiêu trò, lừa gạt

Trường THPT:………………………

Lớp:…………………………………..

Họ và tên:……………………………..

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN MÀN DIỄU HÀNH – TRÌNH DIỆN QUAN THANH TRA

Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Nội dung chính của đoạn trích Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra là gì?

A. Thể hiện sự thối nát của xã hội đồng thời đả kích tất cả những gì tệ hại nhất của nước Nga.

B. Thể hiện sự tốt đẹp của xã hội Nga bấy giờ.

C. Bức tranh xã hội cũ với ngổn ngang những sự rối ren và thối nát.

D. Là cuộc “diễu hành” của bọn quan tham cùng đội buôn với Khơ-lét-xta-cốp (kẻ được coi nhầm là quan thanh tra).

Câu 2: Trong đoạn trích Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra, Khơ-lét-xta-cốp đã có cuộc gặp gỡ với những nhân vật nào?

A. Chánh án, quản lí viện tế bần, viên địa chủ địa phương.

B. Trưởng bưu cục, quản lí viện tế bần, chánh án.

C. Kiểm học, chánh án, trưởng bưu cục.

D. Chánh án, quản lí viện tế bần, trưởng bưu cục, kiểm học, viên địa chủ địa phương, nhà buôn.

Câu 3: Trước khi nhận ra mình bị nhận nhầm là quan thanh tra, thái độ của Khơ-lét-xta-cốp là gì:

A. Hống hách.

B. Dè dặt thăm dò.

C. Thô lỗ, suồng sã.

D. Bất cần.

Câu 4: Trong cuộc đối thoại giữa Khơ-lét-xta-cốp và viên chánh án, lời “nói riêng” bộc lộ tính cách gì của nhân vật chánh án?

A. Thể hiện sự ngu dốt của tên chánh án.

B. Thể hiện sự lo lắng sẽ bị lộ các hành vi nhận hối lộ của tên chánh án.

C. Thể hiện sự khinh rẻ đối với Khơ-lét-xta-cốp.

D. Thể hiện sự tự tin vì hắn lập được nhiều thành tích.

Câu 5: Thái độ của Khơ-lét-xta-cốp khi đối thoại với tên kiểm học là gì?

A. Nghiêm túc.

B. Lịch sự khách sáo.

C. Thân thiện, cởi mở.

D. Suồng sã, đùa cợt.

Câu 6: Khi đã phát hiện ra bọn qua tham tưởng mình là quan thanh tra thái độ của Khơ-lét-xta-cốp thay đổi như thế nào?

A. Nhanh chóng nhập vai quan lớn và tiếp nhận đơn khiếu nại đồng thời hứa hẹn sẽ giải quyết mọi việc.

B. Mở cờ trong bụng thể hiện rõ bản chất vơ vét ngu si của mình.

C. Hắn vừa vui mừng vừa lo lắng vì sợ sẽ bị phát hiện mình là quan thanh tra giả.

D. Làm cho đoạn trích trở nên mượt mà và thiết thực hơn.

Câu 7: Khơ-lét-xta-cốp có coi số tiền y nhận được là nhận hối lộ không? Vì sao?

A. Không vì y làm gì phải là quan thanh tra đâu.

B. Không vì y cho rằng mình đang đi mượn.

C. Không vì y nghiễm nhiên cho rằng y là quan thanh tra và y nhận tiền thì sẽ giúp đỡ che giấu tội lỗi cho bọn chúng.

D. Không vì y không có khái niệm đó.

1. D

2. D

3. B

4. B

5. D

6. A

7. C