Giáo án dạy thêm Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 15: Ôn tập giữa học kì II (Tiết 1)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào bài ôn tập.

b. Cách tiến hành

- GV ổn định lớp học.

- GV cho cả lớp cùng hát một bài sôi động tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào tiết học.

Bài hát

- GV giới thiệu nội dung bài ôn tập:

+ Luyện tập đọc hiểu văn bản.

+ Luyện tập về câu đơn, câu ghép.

+ Luyện tập về cách nối các vế trong câu ghép.

+ Luyện tập về biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

+ Luyện tập viết hoa thể hiện sự tôn trọng đặc biệt.

+ Luyện tập mở rộng vốn từ: Thiếu nhi.

+ Luyện viết văn.

B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP

Hoạt động 1: Luyện đọc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc các khổ thơ hoặc bài thơ cần thuộc trong nửa đầu học kì II.  

- Đọc trôi chảy các bài văn trong nửa đầu học kì II. 

- Phát âm rõ, tốc độ đọc khoảng 80 – 90 tiếng/phút. Biết ngừng nghỉ sau các dấu câu, giữa các cụm từ.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS ôn tập cá nhân/ theo nhóm các bài đã giao.

- GV yêu cầu HS phát âm rõ, tốc độ đọc khoảng 80 – 90 tiếng/phút. Biết ngừng nghỉ sau các dấu câu, giữa các cụm từ.

- GV kiểm tra một số HS theo hình thức:

+ Mời ngẫu nhiên từng cá nhân đọc bài trước lớp.

+ HS đọc đoạn, bài (không nhất thiết phải đọc hết), HS trả lời câu hỏi đọc hiểu. 

- GV gọi HS khác đứng dậy nhận xét bài đọc của bạn.

- GV sửa lỗi cho HS, chuyển sang nội dung mới.

Hoạt động 2: Ôn tập kiến thức tiếng Việt

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nắm vững kiến thức cơ bản về:

+ Câu đơn, câu ghép.

+ Cách nối các vế trong câu ghép.

+ Biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

+  Viết hoa thể hiện sự tôn trọng đặc biệt.

+ Mở rộng vốn từ: thiếu nhi.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS hoạt động nhóm 4, ôn lại kiến thức đã học về câu đơn, câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép, viết hoa thể hiện sự tôn trọng đặc biệt, mở rộng vốn từ Thiếu nhi.

- GV hệ thống lại kiến thức cho HS

+ Câu đơn là câu do một cụm chủ ngữ – vị ngữ tạo thành.

+ Câu ghép là câu do hai hoặc nhiều cụm chủ ngữ – vị ngữ ghép lại với nhau tạo thành. Mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ được gọi là một vế câu, thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với những về câu khác.

* Có hai cách nối các vế câu trong câu ghép:

- Nối bằng kết từ, cặp kết từ hoặc những cặp từ khác có tác dụng nối (vừa... đã... chưa... đã...; đâu... đấy; càng... càng...; bao nhiêu... bấy nhiêu;...). 

- Nối trực tiếp (không dùng từ nối). Trong trường hợp này, giữa các vế câu cần có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.

* Biện pháp điệp từ, điệp ngữ là cách người nói hoặc người viết lặp lại một hoặc một số từ ngữ nhằm làm nổi bật một nội dung trong bài nói hoặc bài viết. Từ ngữ lập lại được gọi là điệp từ, điệp ngữ.

* Trong một số trường hợp, danh từ chung được viết hoa để thể hiện sự tôn trọng đặc biệt đối với người hoặc sự vật mà danh từ đó biểu thị.

Hoạt động 3: Ôn tập phần viết

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm được cấu tạo, cách viết bài văn tả phong cảnh. 

- Nắm được cấu tạo, cách viết bài văn kể chuyện sáng tạo. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

+ Cấu tạo bài văn tả phong cảnh gồm mấy phần? Nội dung từng phần là gì?

+ Kể sáng tạo một câu chuyện đã đọc, đã nghe là gì? Có mấy cách kể sáng tạo? 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và bổ sung kiến thức. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Hoàn thành bài tập phần đọc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – trả lời được một số câu hỏi liên quan đến bài đọc đã cho; nội dung, ý nghĩa nghệ thuật của văn bản.

b. Cách tiến hành

- GV phát Phiếu học tập số 1 cho HS, yêu cầu HS chú ý quan sát và trả lời các câu hỏi.

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi ở phần luyện đọc.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu bài tập số 1. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài. 

Hoạt động 2: Hoàn thành bài tập phần Luyện từ và câu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – trả lời được một số câu hỏi liên quan đến các kiến thức đã học về câu đơn, câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép, điệp từ, điệp ngữ, viết hoa thể hiện sự tôn trọng đặc biệt mở rộng vốn từ Thiếu nhi. 

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi tự luận vào phiếu học tập.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu học tập số 1; các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài. 

Hoạt động 3: Hoàn thành bài tập phần Viết

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – bài tập phần viết.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc đề bài và hoàn thành phần luyện viết vào phiếu học tập.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS đọc phần bài làm của mình. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài.

Câu 1: Gợi ý:

+ Đọc kĩ yêu cầu đề bài.

+ Viết được bài văn tả quang cảnh sau cơn mưa.

+ Chữ sạch đẹp, đúng chính tả.

+ Không gạch xóa, bôi bẩn vào phiếu học tập. 

Câu 2: Gợi ý:

+ Đọc kĩ yêu cầu đề bài.

……………..

- HS trật tự.

- Cả lớp cùng hát một bài.

- HS tập trung lắng nghe.

- HS ôn tập theo cá nhân/theo nhóm.

- HS đọc bài trước lớp.

- HS lắng nghe nhận xét.

- HS hoạt động nhóm.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời.

- Cấu tạo của bài văn tả phong cảnh gồm 3 phần: 

+ Mở bài: Giới thiệu bao quát về phong cảnh. 

+ Thân bài: Tả phong cảnh theo trình tự không gian hoặc trình tự thời gian.

+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ của người viết.

- Kể sáng tạo một câu chuyện đã đọc, đã nghe là tưởng tượng đ thay đổi cách kể mà không làm thay đổi nội dung chính và ý nghĩa của câu chuyện, tính cách của nhân vật.

- Trong nhiều cách kể sáng tạo, có hai cách sau:

+ Thay đổi vai kể (người kể chuyện).

+ Thay đổi lời kể.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS nhận Phiếu học tập số 1 và đọc thầm các nội dung bài tập (2 phút).

- HS hoàn thành phần trắc nghiệm (20 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần trắc nghiệm:

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS hoàn thành phần luyện từ và câu (30 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần tự luận:

Bài 1: 

a. Mùa thu năm 1929, Lý Tự Trọng/ về nước, được giao nhiệm vụ làm liên lạc, chuyển và nhận thư từ, chuyển tài liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu. (Câu đơn)

b. Lương Ngọc Quyến/ hy sinh nhưng tấm lòng trung với nước của ông còn sáng mãi. (Câu đơn)

c. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra/ hót râm ran. (Câu đơn)

d. Mưa / rào rào trên sân gạch, mưa/ đồm độp trên phên nứa. (Câu ghép)

Bài 2: 

a. Các vế nối với nhau bằng cặp quan hệ từ: Gía … thì.

b. Các vế câu nối với nhau bằng cặp quan hệ từ: Chẳng những … còn.

c. Các vế nối với nhau bằng dấu phẩy.

d. Các vế nối với nhau bằng dấu hai chấm. 

Bài 3: 

a. Điệp từ, điệp ngữ: “Ai dậy sớm… Đang chờ đón” (Nhấn mạnh ý dậy sớm; gợi cảm xúc hào hứng đến với thiên nhiên.)

b) Điệp từ, điệp ngữ: “Mồ hôi mà đổ…” (Nhấn mạnh giá trị to lớn của những giọt mồ hôi – sức lao động của con người.)

Bài 4: VD:

- “Trong lòng mỗi chúng ta, luôn có một tình yêu sâu sắc dành cho Quê Hương, nơi gắn liền với những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ.”

- “Trong mỗi trái tim người lính, luôn cháy bỏng một tình yêu dành cho Tổ Quốc, nơi họ đã hiến dâng tất cả vì sự bình yên và tự do.”

- HS lắng nghe, chữa bài. 

………………..