Giáo án dạy thêm Tiếng Việt 5 cánh diều Bài 19: Ôn tập cuối năm học (Tiết 2)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào bài ôn tập.

b. Cách tiến hành

- GV ổn định lớp học.

- GV cho cả lớp cùng hát một bài sôi động tạo tâm thế hứng thú cho HS trước khi vào tiết học.

Chú voi con ở Bản Đôn

- GV giới thiệu nội dung bài ôn tập:

+ Luyện tập đọc hiểu văn bản.

+ Luyện tập về câu đơn, câu ghép.

+ Luyện tập về cách nối các vế câu ghép.

+ Luyện tập về biện pháp liên kết câu.

+ Luyện tập về điệp từ, điệp ngữ.

+ Luyện viết văn.

B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP

Hoạt động 1: Luyện đọc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc các khổ thơ hoặc bài thơ cần thuộc trong nửa cuối học kì II.

- Đọc trôi chảy các bài văn trong nửa cuối học kì II. 

- Phát âm rõ, tốc độ đọc khoảng 80 – 90 tiếng/phút. Biết ngừng nghỉ sau các dấu câu, giữa các cụm từ.

b. Cách tiến hành

- GV tổ chức cho HS ôn tập cá nhân/ theo nhóm các bài đã giao.

- GV yêu cầu HS phát âm rõ, tốc độ đọc khoảng 80 – 90 tiếng/phút. Biết ngừng nghỉ sau các dấu câu, giữa các cụm từ.

- GV kiểm tra một số HS theo hình thức:

+ Mời ngẫu nhiên từng cá nhân đọc bài trước lớp.

+ HS đọc đoạn, bài (không nhất thiết phải đọc hết), HS trả lời câu hỏi đọc hiểu. 

- GV gọi HS khác đứng dậy nhận xét bài đọc của bạn.

- GV sửa lỗi cho HS, chuyển sang nội dung mới.

Hoạt động 2: Ôn tập kiến thức tiếng Việt

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nắm vững kiến thức cơ bản về:

+ Câu đơn, câu ghép.

+ Cách nối các vế trong câu ghép.

+ Các biện pháp liên kết câu.

+ Biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS hoạt động nhóm 4, ôn lại kiến thức đã học về câu đơn, câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép, cách nối các vế câu ghép, các biện pháp liên kết câu, biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

- GV hệ thống lại kiến thức cho HS: 

+ Câu đơn là câu do một cụm chủ ngữ – vị ngữ tạo thành.

+ Câu ghép là câu do hai hoặc nhiều cụm chủ ngữ – vị ngữ ghép lại với nhau tạo thành. Mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ được gọi là một vế câu, thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với những về câu khác.

+ Có hai cách nối các vế câu trong câu ghép:

Nối bằng kết từ, cặp kết từ hoặc những cặp từ khác có tác dụng nối (vữa... đã...; chưa... đã...; đâu... đấy; càng... căng...; bao nhiêu... bấy nhiêu;...) hoặc nối trực tiếp (không dùng từ nối). Trong trường hợp này, giữa các vế câu cần có dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm.

+ Biện pháp điệp từ, điệp ngữ là cách người nói hoặc người viết lặp lại một hoặc một số từ ngữ nhằm làm nổi bật một nội dung trong bài nói hoặc bài viết. Từ ngữ lặp lại được gọi là điệp từ, điệp ngữ.

+ Các câu trong một đoạn văn, bài văn cần liên kết với nhau. Để liên kết một câu với câu đứng trước nó, ta có thể lặp lại một hoặc một vài từ ngữ ở câu trước. Cách liên kết đó được gọi là biện pháp lặp.

+  Để liên kết câu với câu đứng trước nó, ta có thể dùng đại từ (hoặc danh từ dùng để xưng hô), từ đồng nghĩa (hoặc từ ngữ có nghĩa tương tự) thay thế cho từ ngữ đã dùng ở câu trước. Cách liên kết đó được gọi là biện pháp thế.

+  Để liên kết một câu với câu đứng trước nó, ta có thể nối hai câu bằng kết từ hoặc những từ ngữ khác có tác dụng tương tự kết từ (sau đó, cuối cùng, đồng thời, thậm chí, tóm lại, trái lại, hoá ra,...). Cách liên kết đó được gọi là biện pháp nối.

Hoạt động 3: Ôn tập phần viết

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

+ Nắm được cấu tạo và cách viết bài văn miêu tả. 

+ Nắm được cấu tạo và cách viết báo cáo công việc, chương trình hoạt động.

+ Nắm được cấu tạo và cách viết bài kể chuyện sáng tạo.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

+ Em hãy nêu cấu tạo bào văn tả phong cảnh? Nội dung từng phần là gì?

+ Em hãy nêu cấu tạo và nội dung của từng phần trong bản báo cáo công việc?

+ Chương trình hoạt động là gì? Khi viết chương trình hoạt động em cần xác định những nội dung gì?

+ Em hãy nêu các cách kể chuyện sáng tạo.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và bổ sung kiến thức.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Hoàn thành bài tập phần đọc

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – trả lời được một số câu hỏi liên quan đến bài đọc đã cho; nội dung, ý nghĩa nghệ thuật của văn bản.

b. Cách tiến hành

- GV phát Phiếu học tập số 1 cho HS, yêu cầu HS chú ý quan sát và trả lời các câu hỏi.

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi ở phần luyện đọc.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu bài tập số 1. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chữa bài. 

Hoạt động 2: Hoàn thành bài tập phần Luyện từ và câu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS hoàn thành Phiếu học tập số 1 – trả lời được một số câu hỏi liên quan đến các kiến thức đã học về câu đơn, câu ghép, cách nối các vế trong câu ghép, các cách liên kết câu, biện pháp điệp từ, điệp ngữ.

b. Cách tiến hành

- GV yêu cầu HS đọc và trả lời các câu hỏi tự luận vào phiếu học tập.

- GV mời đại diện HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong Phiếu học tập số 1; các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

………………………

- HS trật tự.

- HS hát một bài.

- HS ôn tập cá nhân/ theo nhóm.

- HS đọc bài.

- HS nhận xét, bổ sung (nếu có).

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS hoạt động nhóm, ôn tập kiến thức.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời:

- Bài văn tả phong cảnh có cấu tạo 3 phần: 

+ Mở bài: Giới thiệu bao quát về phong cảnh.

+ Thân bài: Tả phong cảnh theo trình tự không gian hoặc trình tự thời gian.

+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ của người viết.

- Báo cáo công việc là bản tổng hợp kết quả hoạt động của cá nhân hoặc tập thể gửi cho người hoặc cơ quan, tổ chức có trách nhiệm xem xét. Bản báo cáo công việc thường gồm ba phần:

+ Phần đầu: quốc hiệu và tiêu ngữ (hoặc tên tổ chức), địa điểm và thời gian (ngày, tháng, năm) làm báo cáo, tên báo cáo, người (hoặc cơ quan, tổ chức) nhận báo cáo.

+ Phần nội dung: tình hình và kết quả thực hiện công việc.

+ Phần cuối: chức vụ, chữ kí, họ tên người báo cáo.

- Chương trình hoạt động là dự kiến hoạt động của một cơ quan, tổ chức, đơn vị trong một sự kiện hoặc thời gian nhất định. Chương trình hoạt động cần xác định mục đích, thời gian, địa điểm hoạt động; thành phần tham gia; các hoạt động cụ thể; phân công thực hiện.

-  Một số cách kể chuyện sáng tạo:

+ Thay đổi vai kể (Người kể chuyện).

+ Thay đổi lời kể.

+ Thay đổi mở đầu hoặc kết thúc câu chuyện bằng việc thay đổi trình tự kể hoặc bổ sung chi tiết mới.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS nhận Phiếu học tập số 1 và đọc thầm các nội dung bài tập (2 phút).

- HS hoàn thành phần trắc nghiệm (20 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần trắc nghiệm:

- HS lắng nghe, chữa bài.

- HS hoàn thành phần luyện từ và câu (30 phút).

- HS xung phong báo cáo kết quả phần tự luận:

Bài 1: 

a. 

- Mặt trời/ lên, cả cánh đồng/ lấp lóa 

   CN         VN         CN                  VN

nắng.

- Trời/ càng nắng, lúa/ càng sẫm lại, 

 CN         VN          CN              VN

trĩu bông.

- Lúc này, cánh đồng/ đẹp như một 

                        CN             VN

tấm thảm.

- Mỗi khi có gió, những bông lúa/ ngả 

                                CN                    VN

đầu vào nhau, sóng lúa/ nhấp nhô.

……………………