Giáo án Địa lí 12 chân trời Bài 16: Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 16: CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU CÔNG NGHIỆP

(1 tiết)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày và giải thích được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo lãnh thổ. 

• Vẽ được biểu đồ, nhận xét và giải thích tình hình chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: xác định được nhiệm vụ của nhóm và tích cực thể hiện trách nhiệm.
• Tự chủ và tự học: chủ động, tích cực để thực hiện nhiệm vụ được giao của cá nhân hoặc nhóm.

Năng lực riêng: 

• Nhận thức khoa học Địa lí: giải thích được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo lãnh thổ.

• Tìm hiểu địa lí: sử dụng được Bản đồ công nghiệp Việt Nam để xác định các ngành công nghiệp, sự phân bố ngành công nghiệp theo lãnh thổ, nhận xét, phân tích được bảng số liệu thống kê, vẽ được biểu đồ thể hiện sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta, sử dụng thiết bị điện tử có kết nối internet để tìm kiếm thông tin về lịch sử hình thành, đặc điểm phân bố của một khu công nghiệp ở nước ta.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: liên hệ được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp ở thực tiễn địa phương.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ: có ý thức học tập chăm chỉ. 

• Trách nhiệm: có trách nhiệm với công việc được giao trong thực hiện bài tập nhóm, bài tập vận dụng.  

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC 

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Địa lí 12 – Chân trời sáng tạo.

• Hình ảnh, bảng số liệu, infographic,… về sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp ở nước ta.

• Phiếu đánh giá vẽ biểu đồ, Bản đồ công nghiệp Việt Nam

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Địa lí 12 – Chân trời sáng tạo.

• Thiết bị điện tử có kết nối internet.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo sự hứng khởi cho HS và hình thành những từ khóa có liên quan đến bài học. 

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Nhanh tay nhanh mắt”, HS tìm những từ khóa liên quan đến nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản. 

c. Sản phẩm: Tên các sản phẩm nông, lâm, thuỷ sản ở nước ta. 

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 2 đội chơi và phổ biến luật chơi:

+ Mỗi đội có 2 phút để tìm các từ khóa liên quan đến nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản. 

+ Các đội cử ra 1 thành viên lên viết ra bảng phụ câu trả lời của đội mình.

+ Đội nào có đáp án chính xác và nhiều hơn sẽ giành chiến thắng. 

TRÒ CHƠI “NHANH TAY NHANH MẮT”

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, hiểu biết thực tế và tham gia tích cực vào trò chơi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

GV mời đại diện 2 đội chơi lần lượt đọc đáp án.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Khai thác

+ Hóa chất

+ Đóng tàu

+ Sản xuất giấy

+ Dệt may 

+ Cơ khí 

+ Công nghiệp

TRÒ CHƠI “NHANH TAY NHANH MẮT”

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Ở nước ta, ngành công nghiệp ngày càng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và củng cố an ninh quốc phòng. Trong thời gian qua, cơ cấu ngành công nghiệp đang có sự chuyển dịch theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo lãnh thổ. Vậy cơ cấu công nghiệp nước ta đã và đang chuyển dịch như thế nào? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 16: Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày và giải thích được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận theo cá nhân, khai thác Bảng 16.1, thông tin mục I SGK tr.66 và trả lời câu hỏi: Trình bày và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành ở nước ta.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân.  - GV giao nhiệm vụ cụ thể: Khai thác Bảng 16.1, mục Ô cửa tri thức thông tin mục I SGK tr.66 và trả lời câu hỏi: Trình bày và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành ở nước ta.  Bảng 16.1. Cơ cấu giá trị sản xuất các nhóm ngành  công nghiệp ở nước ta, năm 2010 và 2021 Năm  Nhóm ngành công nghiệp 2010 2021 Khai khoáng  10,2 3,0 Chế biến, chế tạo 86,2 93,0 Sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí 3,0 3,3 Cung cấp nước, hoạt động quản lí và xử lí rác thải, nước thải 0,6 0,7 (Nguồn: Tổng cục Thống kê, 2011 và 2022) - GV cung cấp thêm cho HS một tư liệu về chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành:  Tư liệu 1:  Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS khai thác tư liệu, thông tin trong mục và trả lời câu hỏi. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện  1 – 2 HS  lần lượt trình bày về sự chuyển dịch của cơ cấu ngành công nghiệp theo ngành. - GV yêu cầu HS còn lại lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận về chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành: Cơ cấu công nghiệp theo ngành của nước ta đương đối đa dạng. - GV chuyển sang nội dung mới.

I. Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành - Ngành công nghiệp theo ngành được chia thành 4 nhóm ngành với 34 ngành công nghiệp 2.  - Cơ cấu ngành công nghiệp theo ngành chuyển dịch theo hướng tỉ trọng những ngành gắn liền với các sản phẩm coa cấp, có chất lượng, có khả năng cạnh tranh về giá cả. - Nguyên nhân:  + Nước ta thực hiện cơ cấu ngành công nghiệp nâng cao trình độ công nghệ.  + Tập trung phát triển ngành công nghiệp nền tảng.  + Ưu tiên phát triển ngành công nghệ cao, thân thiện môi trường.

Hoạt động 2. Tìm hiểu chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày và giải thích được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác bảng 16.2, thông tin mục II SGK tr.67 và trả lời câu hỏi: Trình bày và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta. 

d. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 3. Tìm hiểu chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày và giải thích được sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ. 

b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Hình 16, thông tin mục III SGK tr.67 – tr.68 và trả lời câu hỏi: Trình bày và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ của nước ta. 

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ của nước ta. 

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác Hình 16, thông tin mục III SGK tr.67 – tr.69 và trả lời câu hỏi: Trình bày và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ của nước ta.  - GV cung cấp một số tư liệu về sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ:  ………….

III. Chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ - Cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ ở nước ta có sự chuyển dịch nhằm khai thác thế mạnh của từng vùng.  - Hình thành nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao… - Các khu công nghiệp tập trung nhiều ở Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng (chiếm 50% khu công nghiệp cả nước).  - Các khu công nghệ cao phân bố ở các đô thị (Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Khu công nghệ cao Đà Nẵng…) - Một số trung tâm công nghiệp như Hà Nội, Hải Phòng…   ……………….

…………………………………

……………..Còn tiếp……………….