Giáo án Địa lí 12 chân trời Bài 21: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 21: GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

(2 tiết)

I. MỤC TIÊU 

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ: 

• Trình bày được sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải, bưu chính viễn thông.

• Vẽ được biểu đồ và sử dụng bản đồ, số liệu để nhận xét, giải thích liên quan đến ngành giao thông vận tải, bưu chính viễn thông.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với GV và các bạn khác trong lớp.

• Tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.

• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực riêng: 

• Năng lực tìm hiểu địa lí: Khai thác và sử dụng thông tin Hình 21, Bảng 21.1 – 21.2, mục Ô cửa tri thức để xác định được sự phân bố ngành giao thông vận tải và bưu chính viễn thông; vẽ được biểu đồ và sử dụng bản đồ, số liệu để nhận xét, giải thích liên quan đến ngành giao thông vận tải, bưu chính viễn thông.

• Năng lực nhận thức và tư duy địa lí: Khai thác thông tin, nội dung kênh chữ trong SGK để trình bày được đặc điểm phát triển của ngành giao thông vận tải và bưu chính viễn thông.

• Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng kiến thức địa lí đã học trong bài, tìm hiểu thông tin từ sách, báo, internet để viết báo cáo ngắn về sự phân bố của ngành giao thông vận tải hoặc bưu chính viễn thông tại địa phương em sinh sống.

3. Phẩm chất

• Có ý thức tìm hiểu và sẵn sàng tham gia các hoạt động học tập.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

• Giáo án, SGK, SGV, SBT Địa lí 12 – Chân trời sáng tạo.

• Hình ảnh, bảng số liệu, infographic,… về vai trò của ngành giao thông vận tải và bưu chính viễn thông ở nước ta.

• Giấy A0, phiếu học tập,….

• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Địa lí 12 – Chân trời sáng tạo. 

• Thiết bị điện tử có kết nối internet (nếu có).

• Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Ngành giao thông vận tải và bưu chính viễn thông. 

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Cung cấp thông tin, tạo kết nối giữa kiến thức của HS với nội dung bài học.

- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của HS.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Đuổi hình bắt chữ. HS quan sát hình ảnh và trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS về ngành giao thông vận tải và bưu chính viễn thông và chuẩn kiến thức của GV. 

d. Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Đuổi hình bắt chữ

- GV mời HS theo tinh thần xung phong tham gia trò chơi.

- GV phổ biến luật chơi cho HS:

+ HS quan sát hình ảnh về giao thông vận tải, sau đó đoán các loại hình giao thông liên quan đến hình ảnh.

+ HS trả lời nhanh nhất và đoán đúng nội dung qua hình ảnh sẽ được điểm cộng.

- GV trình chiếu hình ảnh:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh và đoán chữ.

- Các HS còn lại trong lớp cổ vũ bạn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời HS xung phong trả lời. 

- Nếu trả lời sai, GV tiếp tục mời HS còn lại đưa ra đáp án. 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án:

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông có vai trò thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, nâng cao đời sống người dân. Sự phát triển các ngành này là một trong những thước đo trình độ phát triển kinh tế của đất nước. Vậy, ở nước ta, giao thông vận tải, bưu chính viễn thông đang phát triển và phân bố như thế nào? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 21: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu ngành giao thông vận tải

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải ở Việt Nam.

b. Nội dung: GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, khai thác Bảng 21.1, Hình 21, mục Ô cửa tri thức, thông tin mục I SGK tr.84 – tr.87 và thực hiện nhiệm vụ: Thiết kế infographic, tạo video, thiết kế powerpoint về: Sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải nước ta.

c. Sản phẩm: Sản phẩm infographic, video, powerpoint của HS về sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải ở nước ta.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS	DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia HS cả lớp thành 5 nhóm. - GV yêu cầu HS Nhóm 1, 2, 3, chuẩn bị trước ở nhà, thực hiện nhiệm vụ:  Khai thác Bảng 21.1, Hình 21, thông tin mục I SGK tr.84 – tr.87, tìm hiểu về: Sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải nước ta. Bảng 21.1. Số lượt hành khách, khối lượng hàng hóa vận chuyển ở nước ta, giai đoạn 2005 - 2021 Năm 2005 2010 2015 2021 Số lượt hành khách vận chuyển  (triệu lượt người) 1 350 2 315 3 310 2 519 Khối lượng hàng hóa vận chuyển  (triệu tấn) 460,1 800,8 1 151,8 1 621,5 (Nguồn: Tổng cục Thống kê 2006, 2022, 2016, 2022) - GV giao nhiệm vụ cụ thể cho Nhóm 1, 2, 3, 4 tại lớp như sau: + Nhóm 1: Thiết kế infographic về sự phát triển và phân bố đường ô tô và đường sắt. + Nhóm 2: Tạo video về sự phát triển và phân bố đường thủy nội địa và đường biển. + Nhóm 3: Thiết kế powerpoint về sự phát triển và phân bố đường hàng không  - GV cung cấp tư liệu cho các nhóm tham khảo (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).  Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập - HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm được phân công. - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS trong quá trình thực hiện (nếu cần thiết). Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - HS di chuyển theo sơ đồ để tham quan sản phẩm các nhóm. - GV phát cho mỗi HS Phiếu thông tin 1 (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1) để hoàn thành nội dung trong quá trình tham quan, trao đổi. - Các nhóm đặt câu hỏi giải đáp thắc mắc và đánh giá đồng đẳng theo Phiếu đánh giá (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập - GV nhận xét, đánh giá và kết luận: + Nước ta có đầy đủ các loại hình giao thông vận tải: đường ô tô, đường sắt, đường biển, đường hàng không và đường ống.  + Các loại hình giao thông vận tải ngày càng đa dạng về sự phát triển và phân bố nhằm đáp ứng được nhu cầu đời sống và sản xuất của người dân. - GV chuyển sang nội dung mới.	I. Giao thông vận tải Bảng thông tin Sự phát triển và phân bố đính kèm phía dưới Hoạt động 1.
Tư liệu 1: Tình hình vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường bộ ở nước ra giai đoạn 2010 - 2021 Bảng: Tình hình vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường bộ ở nước ta giai đoạn 2010 - 201 Năm Tiêu chí  2010 2015 2020 2021   Hành khách Số lượt vận chuyển (triệu lượt người) 2 132,3 3 104,7 3 241, 8 2 306,4   Số lượt luân chuyển  (tỉ lượt người km) 69,2 105,4 112,7 78,0   Hàng hóa  Khối lượng vẩn chuyển (triệu tấn) 587,0 882,6 1 282,1 1 303,3   Khối lượng luân chuyển (tỉ tấn km) 36,2 51,5 73,5 75,3   Đường ô tô Hồ Chí Minh Đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng Đường cao tốc Bắc – Nam  Cao tốc Hà Nội – Lào Cai                 Tư liệu 2: Quy hoạch phát triển mạng lưới đường sắt Việt Nam  Theo quy hoạch mạng lưới đường sắt, thời kì 2021 – 2020, tầm nhìn đến năm 2050, nước ta từng bước xây dựng các tuyến đường sắt mớ kết nối vùng, liên vùng như tuyến Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân, Vùng Áng – Tân Ấp – Mụ Gia, Biên Hòa – Vũng Tày, Thành phố Hồ Chí Minh – Cần Thơ, Thủ Thiêm – Long Thành…, quy hoạch phát triển đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam như tuyến Hà Nội – Vinh, Vinh – Nha Trang, Nha Trang – Thành phố Hồ Chí Minh, kết nối cửa khẩu quốc tế chính với Trung Quốc, Cam – pu – chia và Lào.  (Nguồn: Quyết định số 176/QĐ – TTg ngày 19 tháng 10 năm 2021)          Tư liệu 3: Cảng biển Việt Nam    Tính đến năm 2022, nước ta có 34 cảng biển. Các cảng biển được đặt theo tên của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Các cảng biển được xếp loại theo I, II, III theo quy định: Cảng biển loại I là cảng biển có quy mô lớn phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội của cả nước hoặc liên vùng. Cảng biển loại II là cảng biển có quy mô vừa phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội của vùng. Cảng biển loại III là cảng biển có quy mô nhỏ phục vụ cho việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Ngoài ra Cảng biển Hải Phòng và Cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu (Cảng Cái Mép) thuộc cảng biển loại Đặc biệt thuộc nhóm cảng biển được xây dựng với quy mô lớn, được sử dụng để phục vụ cho việc phát triển kinh rế - xã hội của liên vùng hoặc trên khắp cả nước và có chức năng trung chuyển quốc tế hay cảng cửa ngõ quốc tế.  https://www.youtube.com/watch?v=jeJKOoL7wSY Tư liệu 4: Tình hình vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường hàng không ở nước ta giai đoạn 2010 – 2021  Bảng: Tình hình vận tải hành khách và hàng hóa bằng đường hàng không ở nước ta giai đoạn 2010 - 2021 Năm Tiêu chí  2010 2015 2020 2021 Hành khách Số lượt vận chuyển (triệu lượt người) 14,2 31,1 32,3 15,1 Số lượt luân chuyển  (tỉ lượt người km) 21,2 42,1 34,1 13,9 Hàng hóa  Khối lượng vẩn chuyển (triệu tấn) 0,2 0,2 0,3 0,3 Khối lượng luân chuyển (tỉ tấn km) 2,9 4,0 3,6 14,1 ………………………..

---------------------------------------

----------------------Còn tiếp---------------------