Giáo án điện tử Hóa học 12 cánh diều Bài 4: Tính chất hóa học của carbohydrate (P2)

CHÀO MỪNG CẢ LỚP QUAY TRỞ LẠI VỚI BÀI HỌC!

BÀI 4:

TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA CARBOHYDRATE

NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Tính chất hóa học của glucose và fructose

II. Tính chất hóa học của saccharose

III. Tính chất hóa học của tinh bột

IV. Tính chất hóa học của cellulose

TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA TINH BỘT

III.

Thí nghiệm 5: Phản ứng tạo màu giữa tinh bột và iodine

1. Phản ứng với iodine

Hoạt động nhóm

Dung dịch hồ tinh bột từ không màu hóa xanh tím.

Phản ứng

nhận biết tinh bột

Hiện tượng:

Cấu trúc vòng xoắn của amylose là cơ sở cho phản ứng xảy ra. Phần bên trong của chuỗi xoắn có kích thước và độ phân cực phù hợp để tiếp nhận phân tử iodine. Khi phân tử iodine trượt vào vòng xoắn sẽ tạo ra phức tinh bột-iodine có màu xanh tím.

Cấu trúc vòng xoắn của amylose

Mô hình tương tác giữa tinh bột và iodine

Giải thích:

Nếu tiếp tục đun nóng, màu xanh tím biến mất do phân tử iodine bị đẩy ra khỏi vòng xoắn.

Khi để nguội, màu xanh tím đậm lại xuất hiện do phân tử iodine tiếp tục trượt vào vòng xoắn.

2. Phản ứng thủy phân

Thí nghiệm 6: Phản ứng thủy phân tinh bột

Theo dõi video

Sản phẩm sau phản ứng thủy phân tinh bột là glucose nên phản ứng được với Cu(OH)2 trong môi trường base, đun nóng, tạo kết tủa đỏ gạch.

CH2OH(CHOH)4CHO + 2Cu(OH)2 + NaOH

CH2OH(CHOH)4COONa + Cu2O↓ + 3H2O

to

Hiện tượng:

(C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6

Glucose

Tinh bột

Luyện tập 3 (SGK - tr.32)

Trong công nghệ sản xuất bia có các bước chính sau:

Hạt đại mạch

Dịch nấu (maltose, glucose)

Ethanol

H2O, to

enzyme

lên men

• Thành phần nào trong hạt đại mạch bị thủy phân tạo ra maltose, glucose?
• Đề xuất cách kiểm tra để biết được thời điểm kết thúc quá trình thủy phân tinh bột.

Gợi ý

Hạt đại mạch

Dịch nấu (maltose, glucose)

Ethanol

H2O, to

enzyme

lên men

a)

Thành phần tinh bột trong hạt đại mạch bị thủy phân.

b) Sử dụng thuốc thử là dung dịch I2 trong KI. Nếu còn tinh bột, dung dịch sẽ chuyển sang màu xanh tím.

dung dịch I2

TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA CELLULOSE

1. Phản ứng thủy phân

Thí nghiệm 7: Phản ứng thủy phân cellulose

Video tham khảo

Nêu các hiện tượng xảy ra trong phản ứng thủy phân cellulose. Giải thích.

Hiện tượng:

Miếng bông tan trong dung dịch acid tạo dung dịch đồng nhất. Dung dịch này hòa tan được Cu(OH)2 do khi thủy phân cellulose trong môi trường acid, nhiệt độ cao, tạo thành glucose.

Miếng bông tan dần

Cu(OH)2 bị hòa tan

Giải thích:

Glucose tạo thành có nhóm -OH liền kề nên có khả năng hòa tan Cu(OH)2.

PTHH:

(C6H10O5)n + nH2O

nC6H12O6

enzyme hoặc H+

2C6H12O6 + Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2H2O

Thảo luận 5 (SGK - tr.32)

Chất nào trong dung dịch ở phản ứng thủy phân cellulose có phản ứng với dung dịch CuSO4 trong môi trường kiềm tạo kết tủa đỏ gạch?

Glucose

GHI NHỚ

• Tinh bột và cellulose bị thủy phân trong môi trường acid hoặc enzyme tạo thành glucose.

(C6H10O5)n

nH2O

nC6H12O6

enzyme hoặc H+

• Lưu ý: Tinh bột bị thủy phân nhờ các enzyme trong quá trình tiêu hóa thành dextrin (C6H10O5)x (x < n), maltose và thành glucose.
• Phương trình hóa học chung:

Vận dụng (SGK - tr.33)

Vì sao một số động vật có thể sử dụng cỏ làm thức ăn, trong khi nhiều động vật khác không có khả năng này?

Trong dạ dày của chúng có chứa enzyme cellulase có khả năng thủy phân cellulose.

Thí nghiệm 8: Phản ứng của cellulose với nitric acid

Mô tả hiện tượng và giải thích.

2. Phản ứng với nitric acid

Khi đặt cốc vào chậu nước nóng, bông chuyển sang màu vàng do phản ứng giữa cellulose với HNO3 đặc và H2SO4 đặc tạo cellulose trinitrate hoặc cellulose dinitrate có màu vàng:

1

2

Sản phẩm sau khi rửa sạch, làm khô, đem đi đốt thấy sản phẩm cháy nhanh, không khói, không tàn.

[C6H7O2(OH)3]n + 3nHNO3 [C6H7O2(ONO2)3]n + 3nH2O

cellulose trinitrate

Hiện tượng:

[C6H7O2(OH)3]n + 2nHNO3 [C6H7O2(OH)(ONO2)2]n + 2nH2O

cellulose dinitrate

Thí nghiệm 9: Phản ứng của cellulose với nước Schweizer

3. Tác dụng với nước Schweizer

Quan sát,

mô tả hiện tượng thí nghiệm.

Bông tan trong nước Schweizer, tạo dung dịch có độ nhớt, màu xanh thẫm.

Hiện tượng:

KẾT LUẬN: Cellulose tan trong nước Schweizer

(dung dịch phức chất của Cu2+ với ammonia)

LUYỆN TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------