Giáo án chuyên đề Tin học ứng dụng 12 cánh diều Bài 1: Bảo vệ dữ liệu trên máy tính

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS thảo luận theo bàn, đọc và tìm hiểu nội dung mục 1, phần a SGK-tr.5-7 để trả lời cho Hoạt động 1:

1) Hãy nêu một số tình huống có thể dẫn đến mất dữ liệu, hỏng tệp dữ liệu trên máy tính.

2) Hãy giải thích một số tác hại của sự cố mất dữ liệu, hỏng tệp dữ liệu trên máy tính.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tìm hiểu nội dung phần a, mục 1 SGK tr.5 sau đó trao đổi, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm báo cáo kết quả thảo luận.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Từ kết quả thảo luận của nhóm, GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV chính xác hoá lại các nội dung kiến thức.

1. Một số tình huống gây mất dữ liệu, hỏng tệp dữ liệu và tác hại của các sự cố đó

a) Một số tình huống dẫn đến mất dữ liệu, hỏng tệp dữ liệu trên máy tính

- Các tình huống mất, hỏng tệp dữ liệu trên máy tính thường đến từ Phần cứng và Phần mềm.

* Một số tình huống dẫn đến từ nguyên nhân phần cứng

- Sử dụng máy tính không an toàn (cắm sai nguồn điện, để máy tính nơi ẩm thấp,…) sẽ gây ra chập điện làm hỏng ổ cứng và mất dữ liệu.

- Máy tính không được tắt đúng cách (do nguyên nhân chủ quan hay khách quan) gây mất điện đột ngột, làm mất dữ liệu.

* Một số tình huống đến từ nguyên nhân phần mềm:

Các lỗi phần mềm gây mất, hỏng dữ liệu chủ yếu do virus gây ra. Một số trường hợp điển hình virus xâm nhập vào máy tính.

- Mở liên kết giả mạo: Mở liên kết (link) lạ từ email, web,… sẽ dẫn đến virus xâm nhập vào máy tính và phá hoại tệp dữ liệu.

- Hệ thống có lỗ hổng bảo mật: Phần mềm hệ thống không được cập nhật thường xuyên, mật khẩu bảo mật không an toàn,… tạo cơ hội cho hacker truy cập và gây hại cho hệ thống, gây mất, hỏng file.

b) Một số tác hại của sự cố mất dữ liệu, hỏng tệp dữ liệu trên máy tính

* Mất thời gian, công sức khôi phục dữ liệu

- Những dữ liệu đã sao lưu càng cũ thì càng mất nhiều thời gian và công sức để phục hồi. Thậm chí những tệp chưa được sao lưu thì chi phí về thời gian, công sức sẽ rất lớn.

* Mất chi phí lớn để khôi phục dữ liệu

* Ảnh hưởng đến uy tín:

- Các tổ chức, cá nhân có thể bị đánh giá là thiếu chuyên nghiệp, thiếu hiểu biết về sao lưu, bảo vệ dữ liệu.

* Gây gián đoạn công việc và học tập:

- Mất dữ liệu trong công việc, học tập có thể gây căng thẳng, lo lắng, ảnh hưởng đến tinh thần và gián đoạn quá trình làm việc.

* Vi phạm quy định pháp luật:

- Khi thông tin của khách hàng bị mất, bị lộ. Người làm mất dữ liệu phải chịu phạt theo quy định của pháp luật.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Tìm hiểu sử dụng dịch vụ Google Drive để sao lưu và khôi phục dữ liệu.

- HS thực hiện yêu cầu Hoạt động 2:

Hãy cài đặt dịch vụ Google Drive, sau đó thiết lập chế độ sao lưu và đồng bộ dữ liệu giữa máy tính và Google Drive.

Hướng dẫn thực hiện:

* Cài đặt phần mềm Google Drive trên máy tính

Bước 1. Tải phần mềm Google Drive trên địa chỉ: http://www.google.com/drive/dowload/ và chọn lệnh tải cho máy tính.

Bước 2. Cài đặt phần mềm bằng cách nhấn đúp chuột vào tệp GoogleDriveSetup.exe; Sau khi cài đặt xong sẽ có biểu tượng xuất hiện như trong Hình 1.

* Sao lưu và đồng bộ dữ liệu giữa máy tính và Google Drive

Bước 1. Nhấp đúp chuột vào biểu tượng Google Drive để đăng nhập dịch vụ bằng Gmail.

Bước 2. Tạo ổ đĩa ảo Google Drive bằng cách:

Nháy chuột phải vào biểu tượng Google Drive chọn Cài đặt (setting) chọn Preferences.

Tạo ổ đĩa ảo: Chọn My Computer (Hình 3) (Đối với máy tính để bàn); Hoặc chọn My Laptop (Đối với máy tính xách tay) Chọn thư mục trên máy tính làm ổ đĩa ảo Google Drive.

Chọn Google Drive chọn Mirror files hoặc chọn Stream files (tùy mục đích lưu).

* Khôi phục dữ liệu trên máy tính từ dữ liệu đã lưu trên Google Drive

Cài đặt lại dịch vụ Google Drive trên máy tính khác, thực hiện lại các bước sao lưu và đồng bộ dữ liệu giữa máy tính và Google Drive.

- GV: Ngoài cách sử dụng dịch vụ Google Drive của Google, ta còn có thể sử dụng File History có sẵn của Windows.

+ GV cho HS thảo luận theo bàn, đọc thông tin trong phần b SGK-tr.8,9 để trả lời câu hỏi:

• Nêu cách thức sao lưu dữ liệu bằng File History trên Windows?

• Nêu cách khôi phục dữ liệu bằng File History.

* Sao lưu dữ liệu bằng File History

Bước 1. Kết nối ổ đĩa ngoài (chứa dữ liệu cần sao lưu) với máy tính.

Bước 2. Tìm kiếm “Control Panel” trên thanh tìm kiếm. Mở Control Panel.

Bước 3. Trong Control Panel, chọn System anh Security chọn File History (Hình 5)

Bước 4. Chọn lệnh Run now để sao lưu dữ liệu:

- Lệnh Turn off hoặc Turn on dùng để tắt hoặc bật chế đố ao lưu.

- Nếu cần chọn ổ đĩa logic trong máy tính để chứa dữ liệu sao lưu, chọn  Select Drive.

Bước 1. Kết nối ổ đĩa ngoài (chứa dữ liệu đã sao lưu) vào máy tính.

Bước 2 và Bước 3: Thực hiện như Bước 2 và Bước 3 của mục a.

Bước 4. Trong cửa sổ ứng dụng File History, chọn lệnh Restore personal files. Cửa sổ lưu các phiên bản sao lưu xuất hiện như Hình 6.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ theo đúng hướng dẫn để hoàn thành yêu cầu.

- Trong quá trình HS thực hành, GV quan sát, hỗ trợ, giải đáp các vướng mắc của HS.

- Khuyến khích HS tự tìm hiểu, khắc phục các lỗi (nếu có) khi sử dụng phần mềm.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Nếu HS có vướng mắc trong quá trình thực hành, GV yêu cầu HS thảo luận, tìm giải pháp khắc phục. 

- HS báo cáo, chia sẻ giải pháp tìm được.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- Từ kết quả thảo luận của nhóm, GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.

- GV chính xác hoá lại các nội dung kiến thức.

2. Thực hành một số biện pháp sao lưu và khôi phục dữ liệu

a) Sử dụng dịch vụ Google Drive

* Cài đặt phần mềm Google Drive trên máy tính

Hình 1. Biểu tượng Google Drive

* Sao lưu và đồng bộ dữ liệu giữa máy tính và Google Drive

Hình 2. Chọn chức năng cài đặt

Tạo ổ đĩa ảo:

Hình 3. Các chế độ lưu trữ dữ liệu

Sau thiết lập, ổ đĩa ảo xuất hiện như trong Hình 4. Để sao lưu dữ liệu, thực hiện sao chép dữ liệu đó vào thư mục My Drive. Hệ thống sẽ tự đồng bộ khi máy tính kết nối với Internet.

Hình 4. Ổ đĩa ảo và thư mục của Google Drive ở trên máy tính

* Khôi phục dữ liệu trên máy tính từ dữ liệu đã lưu trên Google Drive

b) Sử dụng File History của Windows

* Sao lưu dữ liệu bằng File History

Hình 5. Cửa sổ ứng dụng File History ở chế độ sao lưu dữ liệu

* Khôi phục dữ liệu bằng File History

Hình 6. Cửa sổ File History ở chế độ khôi phục dữ liệu