Giáo án tiết: Thực hành đọc hiểu - Tiếng gà trưa

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS trình bày phần chuẩn bị ở nhà về tác giả, tác phẩm.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin tác giả trong SGK, tóm tắt ý chính.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- GV bổ sung:

- Xuất thân trong một gia đình công chức, mồ côi mẹ từ khi còn nhỏ, xa cha, sống với bà ở La Khê- thời gian này là nguồn cảm hứng để tác giả thể hiện trong sáng tác của mình.

- Tập thơ đầu tay: Chồi biếc (1963). Xuân Quỳnh mất ngày 29/8/1988 trong một tai nạn giao thông cùng với chồng - nhà viết kịch hiện đại Lưu Quang Vũ và con trai út Lưu Quỳnh Thơ 13 tuổi.

Nhiệm vụ 2: Đọc văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS đọc văn bản: rõ ràng, trầm lắng; đúng nhịp, vần: nhịp 2/3; 1/2/2; 3/2; nhấn mạnh điệp ngữ.

- GV hướng dẫ HS giải thích các từ quan trọng: chắt chiu, chéo go, gà mái mơ?

- GV yêu cầu :

+ Nhan đề bài thơ gợi cho em điều gì ?

+ Hãy cho biết dụng ý của tác giả khi sử dụng câu thơ 3 tiếng đứng đầu các khổ thơ 2, 3, 4, 7.

+ Xác định nhân vật trữ tình của bài thơ.

+ Cảm xúc chủ đạo bao trùm trong bài thơ là gì?

+ Mạch cảm xúc của bài thơ được triển khai như thế nào?

+ Từ mạch cảm xúc ấy, hãy xác định bố cục của văn bản?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tóm tắt văn bản, xác định ngôi kể, nhân vật.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chốt kiến thức.

- GV bổ sung:

+ Tiếng gà trưa đã từng khơi nguồn cảm hứng cho bao bài thơ từ xưa tới nay: câu thơ : "Bên án một tiếng gà vừa gáy" (Phan Bội Châu) rồi "Gà gáy một lần đêm chửa tan" (Hồ Chí Minh) hay "Xao xác gà trưa gáy não nùng"(Lưu Trọng Lư) và tiếng gà trong thơ Trần Đăng Khoa:

"Tiếng gà

giục hạt đậu

nảy mầm

Giục hạt na

Mở mắt... "

 Còn ở đây là tiếng gà trưa  nhưng không phải là gà trống gáy báo hiệu thời gian mà là gà mái kêu vang sau khi đẻ quả trứng hồng.

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Tên: Xuân Quỳnh

- Năm sinh – năm mất: 1942 – 1988

- Quê quán: Hà Tây.

- Là nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ ca hiện đại.

- Thơ Xuân Quỳnh trẻ trung, sôi nổi, đôn hậu, giàu nữ tính.

- Tác phẩm tiêu biểu: Tơ tằm, chồi biếc (1963), Hoa dọc chiến hào (1968), Gió Lào cát trắng (1974), Lời ru trên mặt đất (1978), Sân ga chiều em đi (1978), Tự hát (1984), Hoa cỏ may - Tập thơ đạt giải thưởng văn học năm 1990 của hội nhà văn VN.

2. Tác phẩm

- Bài Tiếng gà trưa được viết trong thời kì đầu của cuộc chiến chống đế quốc Mỹ, in lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968) của Xuân Quỳnh.

2. Đọc văn bản

- Thể thơ:

+ Thơ 5 chữ hưng có sự biến đổi linh hoạt. Các câu 3 tiếng đứng đầu các khổ 2,3,5,7.

+ Có nhiều khổ nhiều hơn 4 câu, vần gieo không cố định.

- Nhân vật trữ tình : người chiến sĩ.

- Bố cục:

+ Phần 1: từ đầu ... gọi về tuổi thơ: Những cảm xúc gợi ra từ tiếng gà trưa trên đường hành quân.

+ Phần 2: tiếp... nghe sột soạt: Những kỉ niệm tuổi thơ được gọi ra từ tiếng gà.

+ Phần 3: còn lại: Những suy tư của người cháu.

-